برنزه کردن پوست همانند بسیاری از عادات، از اروپا وارد ایران وسایر کشورها شد. به این صورت که زنان جامعه اروپایی به دلیل عدم برخورداری از نور آفتاب در ابتدا صرفا به منظور جذب ویتامین دی ناشی از نور آفتاب، حمام آفتاب می‌گرفتند و در طی زمان، این موضوع جنبه‌ی زیبایی پیدا کرد و این زنان که اغلب پوست روشن و دارای کک ومک داشتند از این طریق سعی در پوشاندن عیوب پوست وزیباتر جلوه دادن رنگ پوست کردند و این فرهنگ و تفکر که زیبایی در داشتن پوست برنزه است از اروپا وارد کشورهای دیگر از جمله جامعه‌ی ایرانی شد، به طوری که افراد شروع به امتحان روش‌های گوناگون به منظور برنزه کردن پوست کردند. برنزه کردن با استفاده از دستگاه سولاریوم یکی از روش‌هایی است که به این منظور کاربرد دارد و نه تنها در جوامع اروپایی بلکه در کشور ما متقاضیان زیادی دارد. دکتر محمد رضوانی، متخصص پوست و زیبایی در گفت‌وگو با بنیتا در خصوصص عوارض برنزه کردن پوست نکاتی را مطرح کرده است که در ادامه می‌خوانید.
آقای دکترابتدایی ترین عارضه ای که با برنزه کردن پوست ایجاد می‌شود چیست ؟
اشعه‌ی ماورای بنفش که در طیف طول موج نور خورشید است وبه طور اختصاصی در لامپ های سولاریوم وجود دارد، آسیب هایی بر روی پوست ایجاد می‌کند؛ مهمترین واولین عارضه‌ی این اقدام تیرگی پوست است. هر فرد می‌داند که اگر مقابل نور خورشید قرار بگیرد دچارتیرگی پوست خواهد شد. برنزه کردن پوست که به لحاظ زیبایی کاربرد پیدا کرده است از طریق تابش اشعه‌ی یووی بر سطح پوست حاصل می‌شود. لازم به ذکر است که تمامی اثرات اشعه‌ی ماورای بنفش تنها در برنزه کردن پوست نیست وبرنزه کردن در واقعیت اتفاقی است که درخلقت بدن وجود دارد به این صورت که سلول رنگدانه‌ساز تحت تأثیر اشعه‌ی ماورای بنفش شروع به رنگدانه سازی کردن می‌کند. به چه علت این رنگدانه را می‌سازد به این دلیل که چتری برای حمایت از پوست بسازد تا پوست بیشتر از این در برابر اشعه‌ی ماورای بنفش آسیب نبیند واین روشی به جهت حمایت از پوست است. زمانی که این کار یعنی برنزه کردن پوست به طور مداوم تکرار شود باعث می‌شود که این لکه‌ها بر روی پوست باقی بمانند که به طور عامیانه کک ومک گفته می‌شود و این لکه‌ها برای همیشه باقی می‌مانند وتنها با نور آفتاب کم رنگ وپررنگ می‌شوند.
آیا نور آفتاب باعث پیری زودرس پوست می‌شود؟ دلیل این امر چیست ؟
بله نور آفتاب یکی از علل مهم در پیری پوست است. نور آفتاب الیاف ارتجاعی درونی پوست «کلاژن والستین ورتیکودین» را می‌شکند ودر نتیجه پوست چروک تر می‌شود می‌توان گفت معمولا صورت، پشت گردن وپشت دست از نقاط دیگر بدن نظیر گردن وسینه زودتر پیر می‌شود زیرا این نقاط کمتر در معرض نور آفتاب بوده‌اند. در دراز مدت در افراد مسن تر قابل مشاهده است که پوست در نواحی باز چروک وشلی بیشتری پیدا کرده است. یکی دیگر از مشکلات دیگری که نور آفتاب ایجاد می‌کند افزایش ضخامت پوست است اگر شما پشت گردن یک پیرمرد کشاورز را نگاه کنید متوجه ضخامت پوست می‌شوید درحالی‌که پوست نواحی پوشیده نازک تر وترگل‌تر است .
گفته می‌شود نور آفتاب خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش می‌دهد؛ این عامل تا چه میزان نقش دارد ؟
افزایش شانس ابتلا به سرطان پوست در افرادی که به طور مداوم در معرض اشعه ماورای بنفش قرار می‌گیرند تأیید شده است. زیرا این اشعه اثرات تغییر دهنده «دی ان ای» سلولی داشته در نتیجه اثرات سرطان زا دارد . بنابراین افرادی که تحت معرض این اشعه هستند شانس سرطان در آنها بالا می‌رود. تنها خصوصیت مفید نور آفتاب تولید ویتامین دی است که آن هم 10 درصد مورد نیاز است. اگر فردی به قصد جذب ویتامین دی در معرض آفتاب طولانی مدت قرار بگیرد باید بداند که این کار بیهوده است وحتی با مصرف قرص ویتامین دی این نیاز برطرف خواهد شد. ویتامین دی که در حد تردد روزانه افراد در زیر تابش آفتاب به بدن می‌رسد کفایت کرده نیاز افراد را برآورده می‌کند.
به تازگی سازمان غذا ودارو به افراد نسبت به استفاده از دستگاه های سولاریوم هشدار داده است که این دستگاه ها سرطان زا هستند آیا نقش سرطان زایی این دستگاه ها به قاطع اثبات شده است ؟
در کشور ما در خصوص این موضوع آماری وجود ندارد لیکن در ایالات متحده این آمار وجود دارد وصد البته دقیق وقابل استناد است. بین سال‌های 2000 تا 2010 میزان سرطان پوست در ایالت متحده آمریکا هفت برابرشد ودلیل این موضوع استفاده از دستگاه سولاریوم بود. این موضوع صراحتا اعلام شد وانجام سولاریوم تقبیح شد. متأسفانه در کشور ما این آمارها وجود ندارد وکمتر به گوش مردم می‌خورد. دستگاه‌های سولاریوم که در باشگاه‌ها واستخرهای ورزشی در کشور می‌گذارند ومتأسفانه متقاضی بسیار دارد همانند قلیون‌ها به شدت شانس ابتلا به بیماری‌ها از جمله سرطان پوست را در میان جوانان بالا می‌برد. افراد ممکن است تأثیرات زودهنگام استفاده از این دستگاه را نبینند لکن باید عرض کنیم در افرادی که ذخیره بدنی بالایی دارند این موضوع خود را بلافاصله نشان نمی‌دهد مانند جوانی که سیگار به دست از کوه بالا می‌رود وپک می‌زند ومی‌گوید چه کسی گفته است سیگار تنگی نفس می‌آورد در حالی‌که نمی‌داند این ذخیره جوانی او است که جلوی بروز زودرس عوارض سیگار را گرفته است وزمانی که به سنین بالا می‌رسد عوارض سیگار کشیدن را خواهد دید. در مورد پوست هم این مسأله صادق است به طوری که اگر یک دختر شهری وروستایی را با هم مقایسه کنید متوجه می‌شوید هر دو پوست ترگلی دارند لکن شما اگر زن شهری 40 ساله‌ی شهری وزن روستایی 40 ساله را مقایسه کنید قطعا تفاوت ها را خواهید دید . خانم جوانی هم که از دستگاه سولاریوم استفاده می‌کند عوارض این کار را نه در جوانی بلکه در سنین بالا خواهد دید.
آقای دکتر با توجه به علاقمندی افراد به پوست برنزه چه روشی را برای این کار توصیه می‌کنید؟
افرادی که تمایل به این کار دارند می‌توانند از کرم های برنزه کننده استفاده کنند هرچند اغلب می‌گویند برنزه کردن پوست با اشعه بیشتر جواب می‌دهد و یک دست تر وماندگار تر است اگرچه این موضوع صحت دارد لیکن واقعیت این است که عوارض آن خیلی بیشتر است. افرادی که مایل به برنزه کردن هستند بهتر است از کرم های اتو برنز استفاده کنند که در منزل استفاده می‌شود وحداقل چهار ساعت ماندگاری دارد واگر نیاز به ماندگاری بیشتر دارند روز بعد مجدد تجدید کنند این رنگ وارد لایه سطحی پوست می‌شود ودر طی چند روز تا یک هفته هر چند روز یک بار فرد می‌توالند از این کرم ها استفاده وتجدید کند بدون آنکه عوارضی به همراه دلشته باشد درضمن برنزه کردن با این روش برای افرادی که ترک های پوستی وترک دارند مناسب تر است وپوست یکدست تری ایجاد می‌کند ودر روش های دیگر این خطوط رنگ نمی‌گیرد ومشخص است.
توصیه شما برای حفظ سلامت پوست در فصل تابستان چیست؟
استفاده از ضد آفتاب دوتا چهار ساعت یکبار ودر نواحی باز بدن صورت، پشت دست ونواحی باز دیگرضرورت دارد. در آقایان پوشاندن نقاط باز با لباس نظیر دست توصیه می‌شود. در آفتاب های شدید استفاده از کلاه های نقابی با لبه 7 سانت به بالا ضرورت دارد. انتخاب ساعات رفت‌وآمد اهمیت دارد. استفاده از میوه جات رنگی که دارای آنتی اکسیدان فراوان است به حفظ سلامت پوست کمک می‌کند ودر آخر پرهیز از دود نظیر سیگار وقلیان اهمیت ویژه ای در حفظ سلامت پوست دارد. ورزش هم به دلیل گردش خون در بدن به این موضوع بسیار کمک می‌کند.
ممنون ازوقتی که در اختیارما قرار دادید.
