خواص دارویی گیاه اسفند

نام رایج:

اسفند

نام عربی:

حُرمل

نام های دیگر:

اسپند، سپند، اسپنج (شمال کشور)

ماهیت:

نباتی است به قدر ذرعی و از یک تنه چندشاخ می روید و برگ آن مایل به تدویر و غلاف دانه های آن مدور و مثلث الاضلاع و مخطط به سه خط و به اندک سرخی و تخم آن سیاه به قدر خردل و ثقیل الرایحه.

طبیعت:

در سوم گرم و در دوم خشک

افعال و خواص:

لطیف و جالی سینه و شش از رطوبت لزجه و محلل ریاح امعاء و مواد غلیظه، مبهی و مسمن و مدر شیر و بدل و حیض و مسهل سودا و بلغم غلیظ و حب القرع، آشامیدن جرم آن جهت صرع و فالج و جنون و نسیان و سائر امراض بارده دماغیه و عصبانیه و تسخین اعضای دماغ و سائر بدن و رفع استسقاء و یرقان و سدد و قولنج و عرق النساء نافع و آشامیدن نقوع آن جهت تحلیل مواد سوداویه و تصفیه خون و نرم داشتن طبع و چون با تخم کتان و عسل سرشته بدان مداومت نمایند جهت رفع ضیق النفس بی عدیل و نطول آب مطبوخ آن جهت تقویت اعضاء و سیاه کردن موی و ازاله خدر و سعوط آب مطبوخ آن جهت نزله و سرخی چشم
***

بدل:

قردمانا - تخم سداب

مضر:

مضر محرورین و مصدع و مغشی

مصلح:

ربوب میوه های ترش و سکنجبین و ترشیها - کتیرا

مقدار شربت:

تا 1 مثقال

قوت:

تا 4 سال
حرمل بلغم و سودا براند *** زنان را حیض آوردن تواند
کلیم یوسفی
منبع مقاله :
کمالی نژاد، محمد، (1390)؛ برگ کهن، تهران: چوگان، چاپ اول