ابوالفضل ظهرهوند عضو سابق تیم مذاکره کننده هستهای کشورمان در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به دوسالگی امضای توافق هسته ای اظهار داشت: ما انتظارمان از پیگیری، امضا و نهایتاً وجود قراردادی به نام برجام، این بود که کلیه تحریمها علیه ایران لغو شود و فضای اقتصادی کشورمان تغییر و تحول مثبتی پیدا کرده، تعاملات ایران با دیگر کشورها در جهان افزایش داشته باشد و این توافق در زندگی روزمره مردم هم نمودهایی را دارا باشد اما امروز متأسفانه شاهد چنین مسئلهای نیستیم.
وی ادامه داد: در نهایت توافق برجام محدود به لغو تحریمهای هستهای شد و تحریمهای هستهای هم متمرکز بر اراده طرف آمریکایی ما شد که آنها توانستند با توجه به محتوای توافق، این مسئله را دور بزنند و تحریمهای جدیدی را علیه ما مصوب کنند و به سمت این مسئله بروند که تحریمهای غیرهستهای جدیدی را علیه ایران به راه اندازند.
عضو سابق تیم هستهای کشورمان با بیان اینکه ما امروز توازنی بین دادهها و ستاندههای خود در مسئله برجام نمیبینیم، گفت: این مسئله بسیار حائز اهمیت است و به نظرم حداقل نکتهای که پس از گذشت این مدت باید نسبت به برجام نقد داشت، همین است.
ظهرهوند در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر اینکه موافقان برجام مدعی هستند که جز مسئله بانکی و مالی، در دیگر حوزهها برجام توانسته با موفقیت کامل کارش را پیش ببرد، آیا با چنین مسئلهای موافق هستید؟ افزود: به هیچ عنوان چنین موضوعی را قبول ندارم چرا که تیم مذاکرهکننده هستهای میبایست در روند مذاکرات از دیدگاههای کارشناسان پولی و بانکی کشور استفاده می کرد و برای گرهگشایی از مسائل پولی و بانکی تمهیدی میاندیشید. اتفاقاً نکته اصلی و کانونی ماجرا، همین مسئله پولی و بانکی است که این هم به نقش و سلطه پولی و مالی آمریکا در نظام بینالملل بازمیگردد.
سفیر اسبق ایران در ایتالیا تصریح کرد: تا آمریکاییها در پذیرش و اجرای تعهداتشان نسبت به برجام کوتاه نیایند و آنها را انجام ندهند، هیچ گشایشی در این مسئله نخواهیم داشت. امروزه بحثهای جدیدی در عرصه بینالملل مطرح است که ممکن است در آینده با یک شرایط زیست محیطی جدیدی که به آن «عصر یخبندان کوچک» میگویند، مواجه شویم که اگر این مسئله اتفاق بیفتد، سرما در اروپا به وجود میآید و ناامنی انرژی را با خود پدید میآورد، بنابراین بحث فروش نفت ما و درآمد زایی از این طریق برای ما بیش از پیش مهم می شود.
ظهرهوند اظهار داشت: در واقع پاشنه آشیل برجام، همین مسئله مالی و بانکی است، چرا که پیش از برجام هم نفت ما به فروش میرسید و مشکلی نبود، امروز شاهدیم که آمریکاییها مستقیم یا غیرمستقیم علیه سرمایهگذاری دیگر کشورها در ایران تهدید میکنند و به طور مثال شاهد هستیم که قانون آیسا که بهروزشدهی قانون داماتو است، در تراز جدیدتر و با محدودیت بیشتری، سرمایهگذاران خارج از آمریکا را هم از سرمایهگذاری در ایران منع میکند.
وی گفت: ما برای جذب حداقل سرمایهگذاری خارجی باید به طرف های سرمایه گذار خارجی امتیازاتی را بدهیم که این امتیازات میتواند حتی با مسئله استقلال و اراده حاکمیت ما در تناقض باشد.
عضو سابق تیم هستهای کشورمان در پاسخ به این سؤال که وزیر امور خارجه کشورمان به تازگی در گفتگو با شبکه CNN این مسئله را تائید کرد که آمریکاییها روح و جسم برجام را عملاً نقض میکنند، به نظر شما چه اقدام دیگری باید از طرف مقابل صورت بگیرد تا ایران پاسخ مناسبی را در قبال آنها بدهد؟ افزود: از نظر من، ترامپ را خدا رساند، این فرد یک موهبت است برای نظام ما؛ چرا که اگر دموکراتها روی کار آمده بودند، امروز از نظر آمریکاییها، برجام یک فرآیند در حال طی شدن بود که این فرایند می توانست با تهدیدات بیشتری برای ما شکل بگیرد که این با توجه به ظرفیت نرمی که دموکرات ها از آن برخوردارند محقق می شد. اما امروز انسان نامتعادلی همچون ترامپ قدرت را در دست دارد که قادر به اداره اداره مسیر گذشته نیست و این یک فرصت است.
ظهرهوند ادامه داد: امروز مهمترین کاری را که میتوانیم انجام بدهیم، مدیریت برجام است چرا که آنچه را باید از دست می دادیم را از دست دادیم و باید این موضوع را واقع بینانه و بسیار دقیق و تحلیلگرانه مورد بررسی قرار دهیم، مبادا بخواهیم با آن به صورت گروهی، سیاسی و یا حزبی برخورد کنیم، چرا که این یک مسئله ملی و مرتبط با منافع و امنیت ملی ما است؛ بنابراین امروز باید ضمن مدیریت مسئله برجام و رعایت این مطلب که بیش از این امتیازی را به طرف مقابل ندهیم، باید نسبت به برخی از سیاستهای طرف مقابل، هوشیاری بیشتری به خرج دهیم.
وی افزود: به طور مثال بهتر این بود که ما در مسئله فردو با آژانس بینالمللی انرژی اتمی همکاری گستردهای را نداشته باشیم، چرا که این آژانس، ابزار سیاسی و امنیتی آمریکا است. همچنین از دیگر اقداماتی که در این راستا می توانیم انجام دهیم، این است که دیدگاه خود را نسبت به اروپاییها اصلاح کنیم و آنها را مبّرا از دشمنی ایران و انقلاب اسلامی ندانیم؛ چرا که تفاوتی میان اروپاییها و آمریکاییها نسبت به ماهیت نظام جمهوری اسلامی ایران وجود ندارد و تنها نوع برخوردها و برخی سیاستهای آنها است که میتواند منجر به تفاوتهایی شود.
سفیر اسبق ایران در ایتالیا گفت: بنابراین باید برجام خوب اداره شود و ما در موضع مطالبه گر باید این مساله را به عنوان ابزار فشار خود قرار دهیم، چرا که برجام قرار بود به عنوان یک رویه توسط غرب در قبال سایر کشورهایی که همچون ایران، مترصد و پیگیر مساله انرژی هسته ای هستند، باشد.
ظهرهوند در پایان خاطرنشان کرد: از دیگر فرصت هایی که ما امروز در اختیار داریم ناتوانی شخص ترامپ در مدیریت مسئله برجام است؛ همچنین گسست و شکافت میان منافع غرب یعنی اروپا و آمریکا نیز برای ما فرصت است و ما میتوانیم از افزایش این شکافها به نفع خودمان بهره ببریم و گوشه ای از مطالبات خود را دریافت کنیم یا اینکه تا حدی فشارها را کاهش دهیم که البته این مسائل برخاسته از برجام نیست، بلکه متأثر از تحولات اخیر در عرصه بینالملل است و امیدوارم در داخل هر چه بیشتر از توجیهات غیرکارشناسانه در موضوع برجام به واسطه منافع حزبی و گروهیمان دور شویم.