می شود پیر بود و سرزنده...

جمله ی «الهی پیر شوی» را همه ی ما شنیده ایم، اما شاید کمتر به این مطلب فکر کرده ایم که پیری سالم چه تأثیری بر سلامت روان ما دارد. مهم نیست چند سال دارید، کافی است از همین لحظه بیشتر مراقب سلامتی خودتان باشید تا در سال های بعد، از زندگی سالم تر و پرنشاط تری برخوردار شوید.
اگر در دوران میانسالی قرار دارید به اندازه ی کافی فرصت هست! چه برای آغاز یک برنامه ی ورزشی و چه تنظیم یک رژیم غذایی سالم تر یا تقویت مهارت های اجتماعی و اگر هم بازنشسته شده اید، برای تصمیم گیری راجع به نحوه و کیفیت زندگی در ده، بیست یا سی سال آینده هنوز خیلی دیر نشده است.
پیری به معنای بازنشستگی یا رسیدن به یک سن بخصوص مثل 65 سالگی نیست، پیری یک فرآیند مادام العمر است. افرادی که بهتر از پس افزایش سن برمی آیند، کسانی هستند که با موفقیت مراحل مختلف زندگی را پشت سر گذاشته اند. پیری موفق، متضمن چند عامل است که همگی تحت کنترل خود شما قرار دارند. یعنی؛ نوع نگرش شما به مقوله ی پیری، فعالیت ها و روابط بین فردی.
این نکته را حتماً به یاد بسپارید که واقعیت، تصویر اندیشه است. این طور نیست که با رسیدن به 65 سالگی، پدر یا مادربزرگ شدن یا یائسه شدن به طور ناگهانی پیر شوید، بلکه تنها وقتی پیر می شوید که گمان کنید پیر شده اید! اگرچه جسم شما پیر می شود، اما ذهن شما تا هر زمان که اراده کنید جوان خواهد ماند. اگر امیدوار به داشتن عمری دراز، سرشار از شادابی، خوش طبعی و روابط اجتماعی محکم باشید، آن وقت است که این طرح ذهنی، زیربنای یک نمودار درونی را تشکیل می دهد که تا حد زیادی آینده ی شما را رقم خواهد زد.
اما اگر متقاعد شوید که پیری، دوران پوچی و بی محتوایی، افسردگی و بیماری است به احتمال قوی برای شما این گونه خواهد شد.
به طور کلی انتظارات و تفکرات منفی زودتر از خود طبیعت، شما را پیر می کند. در همه ی مراحل زندگی، ذهن خود را روی چیزهای مهم متمرکز کنید و به مسایل جزیی و بی اهمیت اعتنا نکنید. شوخ طبعی و قدرت کنار آمدن با تغییرات به شما کمک می کند از پس هر مشکلی برآیید.

فعالیت بدنی را قطع نکنید
 

فعالیت جسمانی در سرتاسر زندگی از اهمیت زیادی برخوردار است، پس اگر زودتر فعالیت بدنی را آغاز کنید و به آن پای بند بمانید، در دوران پیری فواید بیشتری از آن را به دست خواهید آورد. فواید ورزش کردن نامحدود است و می توان از جمله ی آن به کنترل وزن، بهبود جریان خون، افزایش توده ی عضلانی، تناسب اندام، انعطاف پذیری بیشتر، استقامت بیشتر و بهبود وضعیت تعادل اشاره کرد. پیری به معنی از کارافتادگی نیست. دردهای پیدا و ناپیدا شایع هستند، اما با وجود این سال های بعد از بازنشستگی می توانند از جمله دل پذیرترین و پربارترین سال های زندگی شما باشند. سعی کنید با حفظ سلامتی در یک سطح معقول از زندگی خود حداکثر استفاده و لذت را ببرید.

به رفت و آمدها ادامه دهید
 

داشتن روابط محکم با خانواده و دوستان همیشه حایز اهمیت است. با افزایش سن، این روابط اهمیت دوچندانی پیدا می کند. مطالعات نشان می دهد که اگر روابط اجتماعی شما ضعیف باشد، خطر مرگ در شما دو تا چهار برابر فردی خواهد بود که اطرافش پر از کسانی است که به او مهر می ورزند و او هم به آن ها محبت دارد. در واقع، داشتن دوستان و خانواده ی قابل اتکا یکی از مطمئن ترین شاخص های طول عمر است.
فعالیت های انفرادی خود را با فعالیت های گروهی هماهنگ کنید. به جای تنهایی ورزش کردن به کلاس های ورزشی بروید. اگر به مطالعه علاقه مند هستید در گروه های بحث و مناظره ی کتاب ثبت نام کنید. شاید در گذشته به دلیل کمبود وقت، امکان شرکت در فعالیت های گروهی محل و مسجد را نداشتید، اما حالا که چنین فرصتی پیش آمده، کوتاهی نکنید.
بسیاری از افراد با انجام کارهای خیرخواهانه روابط اجتماعی خود را حفظ می کنند، شما هم می توانید به فعالیت داوطلبانه در یک مدرسه، کتابخانه یا مؤسسات خیریه بپردازید. بر اساس مطالعات جدید، حمایت اجتماعی محکم با روش های زیر باعث افزایش طول عمر می شود:
-توانا ساختن شما در برخورداری بهتر و سریع تر از مراقبت های پزشکی
-تشویق و ترغیب شما به رفتارهای سالم مثل پیاده روی منظم
-فراهم ساختن امکان برخورداری از مهر و محبت پاک و بی آلایش که می تواند باعث تقویت سیستم ایمنی شما شود.
-در اختیار قرار دادن کمک های عملی در صورت نیاز، مثلاً کمک در امور منزل یا نقل و انتقال شما.

مغزتان را ورزش دهید
 

زمانی که فکر می کنید عقل و خرد کافی در خود اندوخته اید، ذهن شما بنای ناسازگاری می گذارد و به تعبیری شما را به بازی می گیرد، مثلاً یادتان نمی آید عینک تان را کجا گذاشته اید یا ماشین تان را کجا پارک کرده اید. شما که قبلاً عادت داشتید سه تا کار را به طور هم زمان انجام دهید، حالا توانایی تمرکز روی یک کار را هم ندارید! البته خیال تان راحت باشد، مقداری از حواس پرتی ها در سنین پیری طبیعی قلمداد می شوند. فشار عصبی و اضطراب هم می توانند در حافظه و تمرکز حواس شما اختلال ایجاد کنند. پیری عموماً تأثیری بر حافظه ی درازمدت ندارد، اما حافظه ی کوتاه مدت اغلب دچار نقصان می شود. مغز شما برای ذخیره و بازیابی اطلاعات به عملیات شیمیایی و الکتریکی پیچیده یی در سلول های تخریب شده دست می زند و عملکردشان با نقصان روبرو می شود.
مغز شما این نقیصه را به طریق جالب توجهی جبران می کند. اگرچه ممکن است شما و سلول های مغزی شما به جوانی نوزده سالگی تان نباشد، اما در نظر داشته باشید که عقل و خرد و قدرت قضاوت شما نسبت به آن دوران بسیار بیشتر شده است. چنین ویژگی هایی به راحتی قابل اندازه گیری نیستند، اما منعکس کننده ی توانایی شما در تصمیم گیری های صحیح بر اساس یک عمر تجربه اندوزی هستند. به خاطر داشته باشید که مغز شما مانند یک عضله است، برای این که آن را قوی نگه دارید، باید از آن استفاده کنید. زمانی را که در دبستان مجبور به از بر کردن مطالب سختی مثل نام پایتخت کشورها یا یک شعر بلند و طولانی بودید به یاد بیاورید.
اگر فکر می کنید آن روزها به دلیل سن و سال کمتر قادر به چنین کاری بودید، اشتباه می کنید. آن موقع قادر به چنین کاری بودید، زیرا همه ی تلاش خود را می کردید تا این اطلاعات را در مغز خود فرو کنید. آخرین باری که چنین کاری را انجام دادید، کی بود؟ به احتمال قوی اگر الان هم امتحان کنید، باز مثل گذشته موفق خواهید شد!
تنها به این خاطر که پیر شده اید، نمی توان گفت دیگر قادر به دانشگاه رفتن، یاد گرفتن کارهای جدید، سرگرمی های نو یا کسب اطلاعات جدید از طریق مطالعه نیستید.
راه سالم نگه داشتن ذهن، مطالعه ی دایمی است، بنابراین:
-در کلاس های مختلف از فرهنگسرا گرفته تا کلاس زبان نام نویسی کنید.
-با یک مجله، قرارداد اشتراک ببندید.
-اطلاعات خود را در زمینه ی پیشرفت های فناوری به روز نگه دارید. کار با رایانه را یاد بگیرید و به اینترنت وصل شوید. برای تماس گرفتن با دوستان و آشنایان از پست الکترونیکی (ایمیل) استفاده کنید.
-راجع به فرهنگ و سنن جامعه یی که در آن زندگی می کنید، به تحقیق و مطالعه بپردازید.
-در کنسرت ها، سخنرانی ها، نمایش های تئاتر و سینما شرکت کنید.
منبع:7روز زندگی، شماره 121.