قابل توجه والدینی که فرزندشان دیابت دارد آموزش برای داشتن یک زندگی اجتماعی لذت‌بخش در کنار کنترل دیابت، هدف کلیدی درمان نوجوانان است. در این مطلب 6 فرمان برای کودکان و نوجوانان دیابتی داریم تا همیشه سالم و شاد زندگی کنند.
1. انسولین، رژیم غذایی و ورزش
3 اصل کنترل دیابت است
به‌طور سنتی، 3 روش برای کنترل قند خون وجود دارد؛ درمان با انسولین، رژیم غذایی و ورزش.
استفاده از انسولین به عنوان هورمونی که بدن با کمبود آن مواجه شده و وجودش برای ادامه حیات ضروری است، بدیهی به‌نظر می‌رسد. 2 موردی که باعث نگرانی کودکان و نوجوانان می‌شود و بیشتر در مورد آن می‌پرسند، رژیم غذایی و ورزش است. پیروی از رژیم غذایی مخصوص بیماران دیابتی ضروری است اما غذاهای مناسب برای این بیماران با غذای افراد سالم تفاوت چندانی ندارد. حتی همان حرکات ورزشی‌ای که همه افراد برای رسیدن به سلامت و تناسب اندام انجام می‌دهند، به افراد مبتلا به دیابت نیز توصیه می‌شود.
2. محبت و مراقبت در کنار انسولین لازم است
امروزه حیطه‌های درمان دیابت را اینگونه تقسیم‌بندی می‌کنند: انسولین، محبت و مراقبت. همزمان با درمان دیابت، این اهداف قابل دسترسی هستند. دیابت بیماری کمبود ماده‌ای به‌نام انسولین است و با جایگزین کردن این ماده، درمان می‌شود. محبت و مراقبت اجزای ضروری‌ای هستند که در زندگی کودکان مبتلا به بیماری مزمن نقش مهمی دارند. می‌توان بخش چهارمی را نیز در درمان بیماری دیابت مطرح کرد که آن را «آگاهی و دانش» می‌نامیم.
ابتلا به دیابت جذابیتی ندارد اما در صورتی که به دیابت مبتلا هستید، باید بتوانید آن را جذاب کنید: در صورتی که بخواهید کنترل خوبی روی بیماری خود داشته باشید باید یا متخصص بیماری دیابت شوید و یا بیشتر از پزشکان در مورد بیماری خود اطلاعات داشته باشید. راه سوم این است که بیماری خود را بپذیرید و یاد بگیرید چگونه با آن زندگی کنید.
3. شما مسوول کنترل دیابت تان هستید
هرچه توانمندی‌های شما در کنترل بیماری‌تان بیشتر شود، انگیزه‌تان نیز برای ادامه مسیر بیشتر خواهد شد. درمان‌ها، برای شما و به نفع خودتان است نه برای کسب رضایت و خوشنودی والدین، خانواده‌تان یا حتی پزشک و پرستار.
انگیزه برای دستیابی به ایده‌آل‌ترین درمان دیابت، به شما کمک خواهد کرد تا مثل سابق فوتبال بازی کنید، بدون افت شدید قندخون، به مدارج بالای علمی برسید، شغلی که می‌خواهید به‌دست آورید و خیلی منظم زندگی کنید. درگیرشدن با بیماری و کسب دانش در مورد مراقبت از خود، اهمیت زیادی دارد. از آنجا که باید در طول 24 ساعت روز با دیابت زندگی کنید، بسیار مهم است که بتوانید در سریع‌ترین زمان ممکن تصمیم بگیرید و با توجه به شرایط، سبک زندگی و عادت‌های خود را تغییر دهید تا بتوانید دیابت را کنترل کنید. باید بیماران جوان دیابتی را تشویق کنیم تا حد امکان از ابتدا در کنترل دیابت خود فعال باشند و کودکان نیز قبل از رسیدن به سن بلوغ دانش کافی در مورد دیابت به‌دست آورند.
4. سبک زندگی شما دیابتی است
دیابت در 24 ساعت شبانه‌روز همراه شماست اما می‌توانید ارتباط منطقی‌ای بین زندگی عادی روزمره، لحظات خوب و موقعیت‌های ویژه ایجاد کنید. بیشتر افراد (مبتلا یا غیرمبتلا به دیابت) به خود اجازه می‌دهند در شرایط ویژه رفتاری داشته باشند که طبق برنامه روزمره نیست اما خیلی هم برای سلامتشان ضرر ندارد. اگر سبک زندگی شما همیشه متناسب بیماری دیابت باشد، در صورت شرکت در جشن یا میهمانی، می‌توانید کمی این وضع را تغییر دهید و دچار مشکل نخواهید شد. اگر به تعطیلات یا اردوی مدرسه می‌روید، نمی‌توانید از برنامه معمول خود پیروی کنید. درواقع در چنین مواقعی هدف، کنترل دقیق قند خون نیست بلکه باید شاد و باانگیزه در همه فعالیت‌های گروهی شرکت کنید. به این معنی که افزایش سطح قند خون به میزان اندک قابل‌قبول است اما باید مراقب بود که این افزایش جزیی بر سلامت کلی شما تاثیر نگذارد.
در واقع می‌توان در طول سال 350 روز کنترل خوب و 15 روز کنترل نامطلوب داشت و در عوض از زندگی خود لذت برد. این وضعیت بهتر از این است که 75 روز وضعیت متوسط و 290 روز کنترل خوب داشته باشید ولی در کل سال احساس یأس و بیچارگی کنید. بیشتر افراد مبتلا به دیابت ترجیح می‌دهند هنگام انجام کارهای مهم نظیر امتحان مدرسه یا مصاحبه شغلی، قند خونشان کمی بالاتر از حد طبیعی باشد. در شرایط خاص، پرهیز از افت قندخون مهم‌تر از کنترل خوب قند خون است.
5. دیابت مسری نیست
دیابت یک عفونت نیست. این مساله برای بزرگسالان واضح و بدیهی است اما ممکن است برای کودکان و نوجوانان قابل درک نباشد. دوستان و همکلاسی‌های کودکان دیابتی باید بدانند امکان ندارد بیماری از دوستانشان به آنها سرایت کند. از مسوول بهداشت مدرسه بخواهید تا به کلاس فرزندتان برود و در مورد دیابت با دوستان و معلمان او صحبت کند و نحوه تزریق انسولین و کنترل قند خون را به آنها نشان و در مورد علایم افت قند خون و راه‌های مقابله با آن توضیح دهد. یکی از مسایل مهم برای کودکانی که تازه به دیابت مبتلا شده‌اند، صحبت در مورد آن با دوستان و آشنایی آنها با این بیماری است. اگر به هر دلیلی این آشنایی در فاصله کوتاهی پس از تشخیص دیابت صورت نگیرد، بیان آن در آینده بسیار دشوار خواهد شد. در میان گذاشتن ابتلا به این بیماری با دیگران یکی از اجزای بسیار مهم در پذیرش دیابت به‌وسیله بیمار است.
6. شیرینی باعث دیابت نوع اول نمی شود
مصرف شیرینی‌ها تاثیری بر بروز دیابت نوع 1 کودکان و نوجوانان ندارد. والدین کودکان مبتلا به دیابت نوع 1، بیشتر اوقات فکر می‌کنند که اگر کار خاصی انجام می‌دادند یا کارهایی را انجام نمی‌دادند فرزندانشان هرگز گرفتار این بیماری نمی‌شدند اما این تصور درست نیست. زیرا هیچ روش خاصی برای پیشگیری از بروز دیابت نوع 1 وجود ندارد. در دیابت نوع 2 وضع تا حدودی متفاوت است؛ در این بیماری مصرف زیاد شیرینی‌ها به تنهایی علت بروز دیابت نیست بلکه افزایش دریافت انواع مختلف کالری‌ها شامل شکلات، کیک، سیب‌زمینی، نوشیدنی‌های شیرین یا کاهش فعالیت بدنی باعث چاقی می‌شود و در صورتی که به علل ژنتیکی استعداد ابتلا به دیابت نوع 2 وجود داشته باشد، چاقی، شانس بروز آن را افزایش می‌دهد.
منبع : هفته نامه سلامت