موزه پارینه سنگی کرمانشاه یکی از موزههای استان کرمانشاه و نخستین و تنها موزه خاورمیانه در زمینه پیش از تاریخ (دوران پارینه سنگی) و از جمله موزههای تخصصی جهان میباشد. این موزه که با نام «موزه پارینه سنگی زاگرس» نیز شناخته میشود، در تکیه بیگلربیگی در خیابان مدرس شهر کرمانشاه قرار دارد.
این موزه که شامل مجموعهای از آلات و ادوات سنگی و استخوانهای انسان دورههای پارینه سنگی در ایران و کشورهای دیگر میشود، در سال 1386 خورشیدی توسط فریدون بیگلری (باستانشناس و متخصص پارینه سنگی) و علیرضا مرادی بیستونی (معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه) تأسیس شد.
این موزه دارای چهار اتاق است که در آنها آثاری متعلق به دورههای دیرینه سنگی و نوسنگی با قدمت 100 هزار تا 8 هزار سال پیش نگهداری میشوند. در اتاق اول مستندی در خصوص ابزارآلات سنگی و چگونگی ساخت آنها و مولاژهایی (نمونههای شبیهسازی شده) از انسان نئاندرتال در ایران و خاورمیانه ارائه شده است. این نمونهها در ابعاد واقعی و توسط گروهی از هنرمندان پیکرهساز و تحت نظر دکتر بیگلری ساخته شدهاند. لازم به ذکر است که ساخت این گونه مولاژها بسیار فنی و حساس است و تنها تعداد معدودی از موزههای مشهور دنیا موفق شدند نمونههای قابل قبولی از این انسانهای منقرض شده به نمایش گذارند.
در اتاق دوم استخوانهایی از انسان و حیوانات منطقه زاگرس و چندین جمجمه انسان که از مناطق باستانشناسی اروپا و خاورمیانه به دست آمده است، در معرض نمایش قرار داده شدهاند. در این بخش از موزه فسیلهایی نگهداری میشوند که از غار وزمه (در اسلامآباد غرب) به دست آمدهاند.
در اتاق سوم ابزارآلات سنگی مربوط به دوره دیرینه سنگی مناطقی چون کَشَفرود (منطقه خراسان)، گنج پر (منطقه گیلان) و شیوه تو، قابل رؤیت میباشند. آثار نگهداری شده در این قسمت، قدیمیترین آثار موجود در این موزه میباشند.
در اتاق چهارم موزه نیز ابزارهای سنگی و استخوانهای حیوانات مربوط به اواخر عصر سنگ و نوسنگی وجود دارد.
در این موزه نمونههای شبیهسازی شده از جمجمه انسان هوشمند و تصاویر بازسازی شده از شکارچیان عصر سنگ نیز به نمایش گذاشته شده است.
نقشه موقعیت غارها، پناهگاهها و دیگر زیستگاههای دوره پارینه سنگی ایران، تصاویر این مکانهای باستانی و پخش فیلمهای مستند درباره پارینه سنگی ایران و جهان، از دیگر جذابیتهای این موزه (برای مردم و متخصصین) میباشد.
وجود محوطههای پارینه سنگی متعدد در منطقه زاگرس و نیز شرایط مساعد این منطقه در اثر شکار، از اصلیترین دلایل احداث تنها موزه پارینه سنگی خاورمیانه در کرمانشاه بوده است.