تری گلیسرید

8 روش برای کاستن تری گلیسرید خون

تری گلیسرید نیز همانند کلسترول از عمده ترین منابع چربی خون به شمار می رود. نقش کلسترول در ساختن سلول هایی مستحکم، و نقش تری گلیسرید تولید انرژی است. پس وجود هر دو برای بدن لازم است و تنها وقتی مشکل آفرین خواهند بود که مقدار آن ها برای مدتی طولانی بیش از حد طبیعی باشد. زیادی کلسترول منجر به مسدود شدن عروق می شود ولی عوارض ناشی از تری گلیسرید بالا هنوز به روشنی مشخص نیست. از دو نقطه نظر تخصصی احتمالاً تری گلیسرید به تنهایی نقش مهمی در بروز بیماری های قلبی به عهده ندارد (1). اما در عمل، افزایش تری گلیسرید با کاهش کلسترول HDL که برای بدن مفید است، همراه است. در نتیجه ی این کاهش، ذرات چربی موجود در خون زیاد شده و زمینه برای ابتلا به بیماری های قلبی فراهم می شود. پس افزایش تری گلیسرید را باید به عنوان یک زنگ خطر جدی تلقی کرد. میزان طیف تری گلیسرید نسبتاً گسترده بوده و از 40تا 250 میلی گرم در دسی لیتر طبیعی محسوب می شود. غالباً تری گلیسرید بین 250تا500 میلی گرم در دسی لیتر گرفته می شود. مطمئن ترین حالت، نگه داشتن میزان تری گلیسرید زیر 150 میلی گرم در دسی لیتر است. به خاطر داشته باشید که میزان تری گلیسرید را نیز در بسیاری موارد می توان با روش هایی نظیر کاهش کلسترول کنترل کرد. هنگامی که میزان یکی از این دو در خون پایین می آید از مقدار دیگری هم کاسته می شود. اگر پزشک کاهش میزان تری گلیسرید را برای شما ضروری تشخیص داده باشد، مطمئناً خواندن مطالب زیر سودمند خواهد بود. چنانچه پزشک کاهش کلسترول خون را برای شما لازم می داند باز هم دانستن نکات زیر خالی از فایده نخواهد بود. جالب آن که رعایت نکات زیر به منظور کاستن یکی از این دو (کلسترول و تری گلیسرید) در مورد دیگری با مشکلی مواجه نخواهید شد.

چربی

به گفته ی دکتر «رابرت دی بیانکو» رژیم غذایی یکی از بهترین راه ها برای کاهش تری گلیسرید است. توصیه ی او در خصوص کاستن میزان تری گلیسرید خون قطع مصرف چربی هاست. وی معتقد است هرچه چربی کمتری مصرف شود بهتر است. تقلیل چربی به کمتر از 30% کالری روزانه برای شروع مناسب است. هرچند کاهش چربی به 20% نیز مقدار ایده آلی است و چربی های اشباع شده را در حدود کمتر از 10% نگه می دارد.

آب نبات

قندهای ساده مانند آب نبات، شکر و شیرینی جات دیگر از مهم ترین فاکتورهای افزاینده تری گلیسرید محسوب می شوند. پس توصیه ی ما این است که شیرینی جات را به کلی به دست فراموشی بسپارید. دکتر « لاروزا » ضمن تأیید مطلب فوق می گوید: قندهای ساده که الیاف کمی دارند احتمالاً ازعمده ترین عوامل آسیب رسان بوده و هیچ شکی در مشکل آفرین بودن آن ها نیست.

روشی متفاوت

وقتی که هیچ چیز به اندازه ی برنج خوب نیست!

دکتر «والتر کمپر»، ارایه دهنده ی این روش (مصرف برنج برای کاهش تری گلیسرید)، به محبوب و مورد پسند نبود آن در میان مردم اذعان دارد و تنها چیزی که در دفاع از روش خود بیان می کند مؤثر بودن آن است. در سال 1944 دکتر « والتر کمپر » به تأثیر برنج در پایین آوردن تری گلیسرید پی برد. ولی بسیاری حاضر به پذیرفتن آن نبودند. تعدادی از بیماران که به شدت بیمار بودند تحت آزمایش قرار گرفتند و با یک رژیم غذایی که تنها شامل برنج و میوه بود درمان شدند. امروزه استفاده از فرم های مشابه رژیم برنج و میوه جات، هنوز متداول است و بعضی این رژیم را جزو نخستین و سالم ترین رژیم ها به شمار می آورند. هنوز در بعضی نقاط رژیم برنج و میوه جات برای کاهش چربی های خون و وزن بدن به بیماران توصیه می شود. دکتر «سونیا کانر» می گوید: «ما از این رژیم در مورد بیمارانی که تری گلیسرید بسیار بالایی دارند استفاده می کنیم. چرا که این رژیم علاوه بر کاستن از میران تری گلیسرید خون، به دلیل نداشتن چربی، باعث کاهش وزن نیز می شود. البته تحمل این رژیم برای اکثر افراد دشوار است. اما گروهی از افراد قادرند این رژیم را تا رسیدن به نتیجه ی مطلوب دنبال کنند». یکی از بیماران دکتر «کانر» ضمن مراجعه به وی اظهار داشت که توانسته است با استفاده از رژیم برنج و میوه جات ظرف چند ماه میزان تری گلیسرید خود را از 1000به 117 میلی گرم در دسی لیتر کاهش دهد. اما نکته مهم آن است که هرگز نباید از این رژیم خودسرانه و بدون نظر پزشک استفاده کرد. البته قابل ذکر است که اکثر پزشکان علاقه ی چندانی به تجویز این روش ندارند. حال این سؤال مطرح است که تا چه مدت باید از رژیم برنج و میوه جات استفاده کرد؟ خوشبختانه این رژیم ظرف دو یا سه روز نتیجه می دهد. می توان افراد را به حذف چربی از رژیم غذایی به مدت کوتاه تشویق و ترغیب نمود. دکتر «کانر» معتقد است به کمک رژیم برنج و میوه جات می توان مشکل زیادی تری گلیسرید را به کلی ریشه کن و پس از طبیعی شدن میزان تری گلیسرید دوباره کمی چربی به برنامه غذایی افزود.

کاهش وزن

کاهش وزن از اهمیت بسیاری برخوردار است. البته مقدار این کاهش بستگی به عقیده ی پزشکان در مورد وزن ایده آل دارد. اما برای کاستن از میزان تری گلیسرید خون لازم نیست تمام وزن اضافه ی خود را از دست بدهید. حدود 5 کیلوگرم کاهش وزن در مورد افرادی که 20تا30 درصد اضافه وزن دارند می تواند موجب کاهش تری گلیسرید شود. بنابراین لازم نیست برای کاهش میزان تری گلیسرید، به یک وزن ایده آل دست یافت، بلکه باید در کنترل وزن کوشش شود تا اضافه وزن به بیش از 5 تا 10% وزن ایده آل تجاوز نکند.

مرحله به مرحله پیش روید

یک روش برای کاهش چربی به 20% روش گام به گام است. برای مثال می توانید به مدت یک ماه چربی موجود در غذای خود را به 30درصد برسانید (البته در آمریکا در حال حاضر این مقدار 40% است). به منظور آگاهی از میزان تأثیر شیوه مذکور و لزوم ادامه رژیم غذایی به پزشک مراجعه نمایید. چنانچه نتیجه مطلوب باشد، پزشک ضمن تبریک به جهت موفقیتی که در این زمینه کسب کرده اید، شما را به ادامه ی رژیم ترغیب خواهد نمود. در صورت عدم حصول نتیجه ی مطلوب، چربی موجود در غذای خود را به 25% کاهش دهید و منتظر نتیجه ی آن شوید. اگر باز هم پیشرفتی در این زمینه حاصل نشد به مدت 2ماه مقدار چربی مصرفی خود را به 20% کاهش دهید. با مصرف این مقدار چربی قطعاً در تأمین کالری مورد نیاز خود از مواد قندی مرکب مشکلی نخواهید داشت. همین امر خود می تواند به کاهش تری گلیسرید کمک نماید.

قندها (کربوهیدرات ها)ی مرکب

افرادی که به مصرف زیاد قندهای مرکب عادت دارند با مساله ای به نام تری گلیسرید بالا روبرو نخواهند بود. پس حتی الامکان قندهای مرکب را جایگزین چربی ها کنید. اما از مصرف قندها به همراه چربی ها خودداری نمایید. اکثر دستورهای غذایی سنتی که بیشتر مردم برای پخت موادی نظیر ماکارونی، برنج، لوبیا و غلات دیگر استفاده می کنند، آن ها را به مصرف زیاد چربی در این غذاها وادار می کنند. برای این منظور کافی است در پی یافتن دستورهایی برای تهیه لازانیا، سالاد ماکارونی و سیب زمینی باشید که در آن ها چربی کمتری مصرف شده باشد. البته این دشواررترین قسمت کار است. کمتر دستور غذایی کم چرب و پرکربوهیدراتی را می توان یافت که شما را به چیزی بیش از خوردن ماکارونی ساده ی بدون سس دعوت کند. آیا تلاش برای یافتن چنین غذایی واقعاً ارزش دارد؟ البته که دارد.

سوزاندن تری گلیسرید

ورزش از مقدا رتری گلیسرید می کاهد. اگرچه به درستی نمی توان گفت این کاهش در نتیجه ی کاهش وزن اتفاق می افتد یا به دلیل سوخت و ساز بهتر، اما به نظر می رسد هر دو عامل در کاهش تری گلیسرید دخیل باشند. تردید در این مورد از آنجا ناشی می شود که انجام یک ساعت ورزش شدید سه بار در هفته حتی زمانی که کاهش وزن اتفاق نمی افتد تری گلیسرید خون را کاهش می دهد. صرف نظر از علت آن، ورزش تأثیر بسزایی در کاهش تری گلیسرید دارد و توسط همه کارشناسان توصیه می شود. اما قبل از اقدام به انجام هر نوع ورزشی با پزشک خود مشورت نمایید.

اجتناب از الکل

به اعتقاد دکتر «دی بیانکو» الکل مهم ترین عامل افزایش تری گلیسرید است. بنابراین اجتناب از مصرف مشروبات الکلی در این مورد بسیار مهم است.

ماهی

تأثیر روغن ماهی در کاهش تری گلیسرید به اثبات رسیده است. مطالعات نشان می دهند خاصیت روغن ماهی در کاهش تری گلیسرید، مربوط به اسید چربی به نام امگا-3 می شود. هرچند طی مطالعات انجام شده برای اطمینان بیشتر به نتیجه صحیح آزمایش، از کپسول های روغن ماهی استفاده می شود، اما با مصرف مرتب ماهی به مقدار لازم و یا مصرف فراوان ماهی، در کنار مصرف گاه به گاه کپسول روغن ماهی، می توان به نتایج مشابهی دست یافت. در بیشتر مطالعات از 15گرم روغن ماهی و یا 250گرم ماهی آزاد، قزل آلا، خال مخالی و یا شاه ماهی استفاده می شود. اما در پژوهش های اخیر با مصرف روزانه 10گرم روغن ماهی نتیجه مشابهی حاصل شد. با مصرف ماهی به مقدار کافی می توان از میزان تری گلیسرید کاست. در حقیقت روغن ماهی بیشتر برای افرادی مناسب است که امکان گنجاندن دایمی ماهی را در رژیم غذایی خود نداشته باشند. طبیعتاً افرادی که در برنامه غذایی خود به طور مرتب از ماهی استفاده می کنند، نباید مشکلی داشته باشند.

پی نوشت :

1. در منابع جدیدتر، تری گلیسریدها به عنوان خطر مستقل برای بیماری های عروقی قلب به خصوص در زنان محسوب شده اند. «ویراستار پزشکی»

منبع مقاله :
تکاک، دبورا، (1388) درمان های خانگی، مترجم: مینا اسماعیلی، ویراستار پزشکی: نوید محمدی، تهران: گلبرگ، چاپ پنجم