مهسا جاور؛ ستاره‌‌ی جدید قایقرانی ایران

هفته نامه همشهری جوان - زهرا صادقیان: اگرچه رشته روئینگ از المپیک 1900 پاریس جزء رشته های حاضر در رقابت های المپیک بوده اما خیلی دیر به ایران رسید. با این حال عمر روئینگ در ایران به 11 سال می رسد و یکی از جوان ترین رشته های ورزشی حال حاضر ایران است اما در همین اولین دهه فعالیت خود صاحب ده ها مدال رنگارنگ در رقابت های آسیایی و جهانی شده و ورزشکارهای این رشته توانسته اند سهمیه حضور در دو المیپک 2012 لندن و 2016 ریودوژانیرو را هم بگیرند.

از نکات جالب توجه، عملکرد فوق العاده بانوان در رشته نه چندان شناخته شده روئینگ است. در حالی که در بسیاری از رشته های قدیمی و باسابقه، تیم های ملی زنان به سختی موفق به کسب مدال های آسیایی و جهانی می شوند اما بانوان ملی پوش روئینگ ایران بارها در رقابت های آسیایی و جهانی موفق به کسب مدال های رنگارنگ شده اند.

 

آخرین شاهکار بانوان پاروزن ایرانی، درخشش در مسابقات قهرمانی آسیا در «پاتایا»ی تایلند بود و با کسب سه مدال طلا و یک نقره تعجب خیلی از تیم های مطرح آسیا را برانگیختند. مهسا جاور در بخش دونفره سنگین وزن، صاحب مدال طلا شد و در بخش چهار نفره یک مدال طلای دیگر هم نصیب قایقرانی ایران کردند.

رشته روئینگ حدود 11 سال است وارد ایران شده. شما چطور در استانی که دسترسی به دریا و آب های آزاد ندارند، به رشته قایقرانی روئینگ علاقه مند شدید؟

من کوچک ترین شناختی از رشته قایقرانی نداشتم اما زمانی که به مدرسه می رفتیم، یک طرح استعدادیابی در مدارس اجرا شد و معلمان ورزش بچه های قدبلند را برای تست در رشته قایقرانی انتخاب کردند. من هم چون قدم بلند بود و قدرت بدنی خوبی داشتم، انتخاب شدم. تا چند ماه اول هم واقعا علاقه خاصی به قایقرانی نداشتم اما به عنوان بازیکن رده جوانان تیم ملی انتخاب شدم و کم کم عاشق روئینگ شدم. خودم اول باورم نمی شد که من کجا و تیم ملی کجا؛ اما اولین باری که توی قایق نشستم، در اردوی تیم ملی بود.

امسال درخشش فوق العاده ای در مسابقات آسیایی پاتایای تایلند داشتید، اصلی ترین رقیب شما در مسابقات آسیایی کدام کشور است؟

رشته روئینگ در ایران عمر بسیار کمی دارد و تقریبا تمام تیم های آسیایی خیلی بیشتر از ما در این رشته تجربه و سابقه دارند، البته در منطقه غرب آسیا، ایران تنها کشوری است که تیم روئینگ بانوان دارد اما در منطقه شرق آسیا تیم های چین، کره جنوبی و تایلند از اصلی ترین قدرت های این رشته هستند. البته تیم های اروپایی هم قدرت فوق العاده ای دارند؛ چرا که بیش از 50 سال است در رشته روئینگ فعال هستند.

معمولا در خبرها اسامی کلاس های مختلفی از قایقرانی شنیده می شود؛ از روئینگ گرفته تا کانو و کایاک. تفاوت این قایق ها در چیست؟

روئینگ قایق بلند و کشیده ای دارد و هر قایقران با دو پارو سر و کار دارد اما کایاک شبیه همان قایقی های سرخپوستی است. قایق کایاک کوچک تر است و تک پارو محسوب می شود اما کانو واقعا رشته سختی است؛ چرا که قایقران باید به صورت نیم خیز در قایق پارو بزند و البته مسافت رقابت ها کانو از دو رشته روئینگ و کایاک کمتر است و در فواصل 100 متر و 200 متر برگزار می شود.

کانو به دلیل سبک خاص پارو زدن، معمولا باعث آسیب دیدگی های زیادی از ناحیه زانو می شود، البته ما در روئینگ دو اصطلاح سنگین وزن و سبک وزن را هم داریم که به مقدار وزن قایقران مربوط است. قایقرانانی که زیر 59 کیلوگرم هستند، در دسته سبک وزن و بالای 59 کیلو هم در دسته سنگین وزن پارو می زنند.

 

متاسفانه قایق هایی که ما با آن ها تمرین می کنیم زیاد به روز و جدید نیستند و قایق هایی که با آن ها در مسابقات جهانی مسابقه می دهیم، سنگین تر هستند. البته در مسابقات بین المللی به هیچ وجه امکان همراه بردن قایق های شخصی وجود ندارد؛ چرا که قایق های روئینگ اصلا با هواپیما قابل حمل و نقل نیست. برای همین تقریبا تمام کشورها در مسابقات بین المللی قایق اجاره می کنند.

برخی کشورها که مرز دریایی نزدیکی به محل برگزاری مسابقات دارند، با کشتی قایق های خودشان را می آوردند؛ مثل هنگ کنگ که این دوره قایق هایش را به تایلند آورده بود. فعلا کره جنوبی از بهترین قایق های موجود دنیا برای تیمش استفاده می کند که البته با وجود این تجهیزات برتر، کره ای ها را در مسابقات آسیایی تایلند پشت سر گذاشتیم.

در تمرینات قایقرانی غیر از پاروزدن چه تمرینات دیگری انجام می دهید؟

قایقرانی یکی از سخت ترین رشته های ورزشی دنیاست. چون سه فاکتور سرعت، استقامت و تکنیک در آن مهم است. زمانی که در اردو باشیم، روزی شش ساعت تمرین داریم که ترکیبی از پارو زدن و تمرین تکنیک های روئینگ در کنار تمرینات آمادگی جسمانی و بدنسازی است.

اخیرا نیکولا جیوگا، مربی رومانیایی مطرح روئینگ هدایت تیم های ملی مردان و زنان را به عهده گرفته. این مربی چه نقشی در موفقیت های اخیر قایقرانی ایران داشت؟

آقای جیوگا از بزرگ ترین مربیان و قهرمانان روئینگ در جهان است و حضور این مربی مسلما نقش زیادی در بهبود عملکرد تیم ملی خواهدداشت. البته جیوگا از اردیبهشت امسال هدایت تیم ملی مردان را داشته و از دو ماه پیش هم هدایت تیم ملی زنان را به عهده گرفته است اما در همین مدت کوتاه هم سبک تمرینی که آورده، موثر بوده است.

از نظر مالی و پاداش، قایقرانی چه وضعیتی دارد؟

متاسفانه هنوز لیگ روئینگ نداریم و همین باعث شده قایقرانان درآمد چندانی نداشته باشند. تنها درآمد ما به پاداش فدراسیون و وزارت ورزش محدود می شود. البته همین پاداش ها هم بسیار دیر پرداخت می شود، مثلا اسفند امسال ما پاداش های سال گذشته مان را خواهیم گرفت. بیشتر این مشکلات مالی به خاطر نداشتن اسپانسر است. متاسفانه با وجود جذابیت فراوان قایقرانی، این رشته در ایران پخش تلویزیونی ندارد. در مسابقات جهانی و آسیایی هم تماشاگران فراوانی برای دیدن قایقرانی به ورزشگاه می روند، اما در ایران خبری نیست؛ آن هم با وجود این که تماشای مسابقات قایقرانی حتی برای زنان هم محدودیتی ندارد.

 

در مسابقات روئینگ حتی صدم های ثانیه هم نقش مهمی دارند. فکر می کنم حدود 20 ثانیه با رکوردهای قهرمانان المپیک فاصله داریم که زمان زیادی است اما مطمئن ام با تلاش و تمرین بیشتر و همین طور مربی جدیدی که داریم، می توانیم این فاصله را به سرعت طی کنیم.

تمرینات شما کجا برگزار می شود؟

بیشتر در دریاچه آزادی تمرین می کنیم اما برای مسابقات روئینگ به یک پیست دو کیلومتری نیاز داریم که طول دریاچه آزادی برای آن کافی نیست و مجبوریم به دریاچه های پشت سدها برویم.

تا به حال تجربه تلخ یا مسابقه بسیار سختی داشته اید که در خاطرتان باقی مانده باشد؟

خدا را شکر هنوز خاطره تلخی از روئینگ ندارم اما سخت ترین مسابقه ام رقابت های کسب سهمیه المپیک ریو بود. گرفتن سهمیه المپیک در قایقرانی به سختی ممکن است. در مواد مختلف تک نفره تا چهار نفره دو تا سه سهمیه در هر بخش وجود دارد.

در رشته های دیگر مثل کانوپوبو یا آب های خروشان، وضعیت تیم ملی بانوان در چه سطحی است؟ خودتان قصد تغییر رشته در قایقرانی را ندارید؟

نه، چون واقعا از روئینگ لذت می برم. شاید باور نکنید اما در تمامی سبک های قایقرانی تیم های بانوان بسیار خوبی داریم که همگی هم مدال بین المللی دارند. حتی خانم اشجع که از مربیان آب های خروشان است، سال گذشته جزء مربیان برتر جهان بود و حتی از فدراسیون جهانی جایزه پاروی طلایی هم گرفت. با وجود این همه رشته فعال در قایقرانی که در هر دو بخش زنان و مردان مدال آوریم، متاسفانه اصلا در سطح کشور دیده نمی شویم. انگار چون رشته قایقرانی کم سر و صدا و بی حاشیه است، آن طور که باید در رسانه های کشور دیده نمی شود!

ورزشکاران قایقران رژیم غذایی خاصی را هم رعایت می کنند؟ سن فعالیت در این رشته محدودیت خاصی دارد؟

بچه هایی که در دسته سبک وزن پارو می زنند، قطعا باید مراقب وزن و رژیم غذایی خودشان باشند اما دسته سنگین وزن رژیم خاصی ندارد، البته فضای داخلی قایق های ما قابل تغییر است، یعنی می توان آن ها را پهن تر یا باریک تر کرد اما از نظر سنی هیچ محدودیتی برای قایقرانی وجود ندارد. من هم قصد دارم تا موقعی که توان ادامه این رشته را داشته باشم، به پارو زدن ادامه بدهم.