آیا از شنیدن این مطلب که نعناع، این گیاه محبوب که تقریباً در تمام انواع غذاهای سرتاسر دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد دارای عوارض جانبی بر سلامت است، تعجب می‌کنید؟ بله صحت دارد. گرچه نعناع به خاطر ارزش دارویی بالا و سرشار از عطر و طعم خود به خوبی شناخته شده است، اما چنانچه در مقادیر بیش از اندازه مصرف شود، ممکن است موجب بروز مشکلات خفیف تا شدید برای سلامت شود.
گفته می‌شود که مصرف هر ماده غذایی در مقادیر صحیح مفید بوده اما زیاده روی در خوردن همان ماده غذایی میتواند مضر باشد. هر ماده غذایی مزایا و معایبی دارد. از آنجا که نعناع از مدت زمانهای طولانی به دلیل ارزش دارویی خود مورد استفاده قرار می‌گرفته است، عوارض جانبی آن نادیده گرفته می‌شود. نعناع گیاهی است که برای بسیاری از نواحی بدن مفید است اما در صورت زیاده روی در مصرف آن مضر خواهد بود.
آیا خوردن بیش از حد نعناع عوارض جانبی به همراه دارد؟
گرچه نعناع گیاهی است که به طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما تنها زمانی که در مقادیر کم و برای یک دوره کوتاه مصرف شود، بی ضرر می‌باشد. از برگ نعناع جهت تهیه چای نعناع یعنی یکی از محبوبترین چای‌های گیاهی مصرفی در سراسر جهان استفاده می‌شود. این گیاه به دلیل خواص سلامتی بخش مختلف خود چندین سال است که مورد استفاده قرار می‌گیرد. نعناع سوء هاضمه را درمان می‌سازد. بوی قوی نعناع به رفع سردرد نیز کمک می‌کند. اما مصرف بیش از حد چای آن میتواند موجب بروز مشکلات متعددی در سلامت شود. نوشیدن چای نعناع فلفلی یا بیابانی میتواند موجب سوزش پوست، برافروختگی (سرخ شدن پوست)، سردرد، تحریک غشاء مخاطی و سوزش سر دل شود. منتول که یکی از مواد شیمیایی فعال موجود در این چای است میتواند موجب انسداد گلو در خردسالان و بزرگسالان شود. فرد مبتلا به آسم بایستی از مصرف محصولات غذایی حاوی نعناع خودداری نماید به این دلیل که با ایجاد اشکال در تنفس، وضعیت او را بدتر می‌سازد. زنان باردار و یا شیرده بایستی به طور اکید از مصرف چای نعناع خودداری نمایند. مصرف چای نعناع در طول دوران بارداری ممکن است به سقط جنین منجر شود. استفاده از روغن نعناع فلفلی بر روی صورت کودک میتواند به مشکلات شدید تنفسی منجر شود.
نعناع و ویژگی‌های آن
واژه نعناع (مینت به انگلیسی (MINT)) از واژه‌ی گیاهی لاتین گرفته شده است که به معنای محصولات سبز می‌باشد. این گیاه به خانواده لامیاسه (Lamiaceae) (خانواده نعناعیان) تعلق داشته و بومی استرالیا، اروپا، آسیا و آمریکای شمالی است. برگها، دانه و گلهای آن بخشهایی از این گیاه بوده که جهت طعم بخشیدن به غذا و همچنین در داروسازی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این گیاه همچنین از ارزش غذایی بالایی برخوردار است به دلیل آنکه حاوی ویتامینهای A، B2، و C و نیز مواد معدنی بوده که وجود آنها جهت برخورداری از سلامتی حیاتی می‌باشد. نعناع به خانواده گیاهان معطر تعلق داشته و دارای مصارف دارویی و آشپزی است.
نعناع فلفلی (peppermint)
نعناع فلفلی که همچنین تحت عنوان نعناع بیابانی یا صحرایی شناخته می‌شود دارای بوی اصل نعناع بوده که با مالیدن برگهای آن استشمام می‌شود. این برگها را خشک کرده و جهت تهیه چای نعناع از آنها استفاده می‌کنند. از زمانهای قدیم، نعناع فلفلی به عنوان خوشبو کننده دهان مورد استفاده قرار می‌گرفته است. این نوع نعناع در آدامس، دهانشویه، صابون، شیرینی، کرم مرطوب کننده، و غیره وجود دارد. اجزاء اصلی نعناع فلفلی که عطر و طعم آن را بوجود می‌آورند منتول و منتیل می‌باشند.
نعناع سبز
نعناع سبز یا اسپرمینت (Spearmint) همچنین تحت عنوان نعناع معمولی شناخته می‌شود. برگهای آن سبز تیره و به شکل بیضی با انتهای تیز می‌باشند. این گیاه حاوی روغن عصاره‌ای منتول است اما مقدار آن به فراوانی این روغن در نعناع فلفلی نمی‌باشد. این نوع نعناع دارای طعمی ملایمتر از نعناع فلفلی است و از اینرو میتواند در آشپزی متداول مورد استفاده قرار گیرد. آن را می‌توان به سس، چاشنی‌های غذایی و کیک افزود. برگهای خرد شده آن را می‌توان به سالاد اضافه کرد.
گونه‌های دیگر نعناع، نعناع لیمویی یا نارنج، نعناع گربه‌ای (catmint)، ریحان، نعناع زنجبیلی، نعناع شکلاتی (مورد استفاده در دسرها) نعناع باغی (مورد استفاده در پخت و پز معمول)، و نعناع آناناسی (مورد استفاده در سالاد و دسر) را شامل می‌شود.
میزان مصرف توصیه شده
به منظور جلوگیری از اثرات منفی نعناع، فرد بایستی مقدار مصرف توصیه شده را رعایت نماید. هم نعناع فلفلی و هم نعناع سبز به صورت کپسول، روغن و چای در دسترس می‌باشند. متخصصین استفاده از اسپرمینت را توصیه نکرده و بجای آن پیشنهاد داده از نعناع فلفلی استفاده شود. در ادامه میزان تجویز شده نعناع فلفلی آورده شده است:
به عنوان چای: 1 قاشق چایخوری برگ نعناع فلفلی خشک را در یک فنجان آب جوش ریخته به مدت حداقل ده دقیقه صبر کرده و آن را خنک نمایید. آن را دو تا سه مرتبه در روز در بین وعده‌های غذایی میل کنید.
به عنوان کپسول: 1 تا 2 کپسول از آن را سه مرتبه در روز جهت درمان سندرم روده تحریک پذیر مصرف کنید.
به عنوان روغن یا پماد: جهت درمان سوزش و خارش پوست کرم و یا پماد حاوی منتول فعال را بر روی پوست استفاده نمایید.
به عنوان تنتور: جهت درمان سردرد ناشی از فشار عصبی مفید است. تنتور حاوی حدود 10% روغن نعناع فلفلی و حدود 90% اتانول را برداشته و آن را به آرامی بر روی پیشانی بمالید. اجازه دهید تنتور خشک یا تبخیر شود.
مصرف نعناع به مقدار صحیح جهت برخورداری از فوائد و جلوگیری از عوارض جانبی این گیاه بسیار ضروری است. از میزان مصرف توصیه شده توسط متخصصان پیروی کرده و با این کار از اثرات منفی آن جلوگیری نمایید. زندگی شاد و توأم با سلامتی در پیش داشته باشید.
