شاید بسیاری از شما از علاقه مندان به تماشای دریاچه های نمک باشید. یکی از این نمونه های خارجی، دریاچه توز است که در فلات ترکیه قرار گرفته و به واسطه رنگش که در فصل تابستان بسیار منحصر به فرد است، بسیار مشهور شده. احتمالا آذری زبان ها وجه تسمیه این دریاچه را به خوبی می دانند، چرا که توز در ترکی به معنای نمک بوده و نام دریاچه توز ترکیه نیز از همین رو بر این دریاچه گذاشته شده است. این دریاچه از نظر شوری آب و وسعتی که دارد، در جهان دارای شهرت بوده و درواقع دریاچه ای مشهور به شمار می آید. با همگردی همراه باشید تا با دریاچه نمک ترکیه، بیشتر آشنا شوید.
دریاچه توز ترکیه
شاید تا الان اینگونه تصور کرده اید که دریاچه نمک ترکیه از نظر وسعت دریاچه بزرگی است، باید گفت که کاملا درست تصور کرده اید و این دریاچه از نظر وسعتی که دارد، بعد از دریاچه وان (Van Golu)، رتبه دوم دریاچه های بزرگ کشور ترکیه را به خود اختصاص داده، اما از نظر عمق، این رویه حاکم نبوده و تقریبا می توان گفت که این دریاچه با عمقی که شاید به یک متر هم نرسد، در زمره دریاچه های کم عمق قرار گرفته که این روند تقریبا در تمام مدت سال ادامه دارد. با این تفاسیر بسیار واضح است که عمق معمول دریاچه در طول تابستان و زمان هایی که هوای منطقه به گرما می گراید و با توجه به بخار های ناشی از گرمای هوا کمتر نیز خواهد شد. نیاز به گفتن ندارد که نقش تبخیر در چنین دریاچه ای تا چه حد می تواند حائز اهمیت باشد. در کنار ساحل، لایه ای از نمک در حالیکه از نظر ضخامت به حدود 30 سانتی متری رسد، به وجود آمده.ضمنا بهتر است این را نیز بدانید که اگر مشغول قدم زدن کنار این ساحل بودید و پس از اندکی نشستن و استراحت متوجه شوره های نمکی بر روی پاهایتان شدید که بر اثر خشک شدن پاهایتان شکل گرفته است، تعجب نکنید، چرا که این امر ناشی از شوری آب دریاچه بوده که راکد ماندن آن سبب این امر شده است. از نظر موقعیت جغرافیایی نیز این دریاچه در فلات مرکزی کشور ترکیه و پس از فاصله ای تقریبا 105 کیلومتری از شمال شرق قونیه که اتفاقا این منطقه از نظر خشکی و بی آبی در فلات مرکزی ترکیه بسیار مشهور است، در ناحیه ای که وسعت زیادی نیز دارد، قرار گرفته است. ضمنا 63 درصد از نمکی که مردم ترکیه بر سر سفره ها و یا جاهای دیگر استفاده می کنند، از دریاچه توز ترکیه (Tuz Golu) گرفته شده که پس از جمع آوری، وارد مرحله تصفیه شده و پس از آن آماده مصرف در منازل هستند. در مورد منشا آب این دریاچه نیز باید گفت که این دریاچه از آب های سطحی و 2 رود اصلی که در نهایت وارد دریاچه می شوند، گرفته شده، اما از آنجا که مسیری برای خارج شدن ندارد، نمکی که در آن وجود دارد از نظر غلظت مقداری بسیار زیاد به حساب می آید، البته تمامی این موارد برای همه دریاچه های آب شور جهان نیز صدق می کند و جای تعجب نیز ندارد.
رنگ زیبای دریاچه
حال می رسیم به رنگ فوق العاده این دریاچه که هر ساله در فصل تابستان به رنگ خون می شود، البته چنین رنگی در میان نمونه های دیگر این گونه دریاچه ها شایع است، اما از آنجایی که ترک ها برای همه چیز بستر سازی مناسبی دارند، از این رو این پدیده توریست های بسیاری را مخصوصا در فصل تابستان به این کشور و به سمت دریاچه نمک ترکیه می کشاند. علت این تغییر رنگ نیز این است که میکروارگانیسم های هالوفیل از جمله ریز جلبک های دونالیلا سالینا (Dunaliella Salina) در این دریاچه و اکثر دریاچه های آب شور به خوبی رشد کرده و با فراهم بودن شرایط رشد برای این میکرو ارگانیسم ها و کافی بودن و میزان غلظت نمک و شدت نور، کاروتنوئیدهای محافظت کننده ای توسط این ریزجلبک ها تولید شده که سرخ رنگ بوده و علت به وجود آمدن این رنگ زیبا می باشند. همانطور که می دانید، هر جا سخن از آب های شور و دریاچه های نمک باشد، سر و کله فلامینگو ها و البته در مورد این دریاچه دیگر گونه های پرندگان مانند غاز سینه سفید و نوعی شاهین کوچک به نام Lesser kestrel نیز پیدا می شود. ضمنا جلبک های نمک دوست نیز را نیز می توان به این فهرست اضافه کرد تا کلکسیونی کامل داشته باشیم.
