بعد از گذشت سال ها تحقیق هنوز اطلاعات قطعی ما از نخستین روزهای تشکیل عامل هستی بسیار ناچیز و بعضاً نامطمئن است. اما شاید کشف سیگنال هایی که تصور می شود متعلق به ملیاردها سال قبل است پاسخ های بهتری را برای ما به ارمغان بیاورد.
طبق آن چه تا امروز می دانیم «انفجار بزرگ» در حدود 13.7 میلیارد سال قبل به وقوع پیوسته و در سال های پس از آن عالم هستی تال قرن ها تاریک و مملو از ذرات داغ و پرانرژی بوده است. این شرایط اجازه پایدار ماندن فوتون ها را نمی داده، بنابراین نوری نیز در دنیا وجود نداشته است.
اما پس از گذشت 380 هزار سال مقداری از حرارت هستی کاهش یافت و امواج نور اجازه تشکیل و حرکت یافتند. این همان ایامی است که تصور می شود سیگنال های تازه کشف شده موسوم به «امواج مایکرو ویو زمینه ای کیهانی» (cosmic microwave background) ایجاد شده و حرکت خود را در این دنیای بی انتها آغاز کرده اند.
دانشمندان سال ها بود که در تلاش بودند این نخستین امواج رادیویی کیهان را رصد کنند تا از این طریق اطلاعات بیشتری در خصوص ویژگی ها و شرایط دوران کودکی دنیایی که در آن زندگی می کنیم را به دست بیاورند. آنها معتقدند از این طریق می توان به تاریخ دقیق تشکیل نخستین ستاره ها در عالم پی برد.
این تخمین از طریق رصد کاهشی محسوس در شدت و قدرت امواج CMB مسیر خواهد بود. اما چطور؟ طی فرایند تشکیل یک ستاره، حجم زیادی از گاز هیدروژنی که در سرتاسر کیهان گسترده است دچار افزایش حرارت می شود. این هیدروژن گرم شده می تواند بخشی از امواج مورد بحث را جذب کرده و سبب کاهش شدت آن شود.
گرچه امواج مایکرو ویو زمینه ای کیهانی همیشه در اطراف ما حضور داشته اند، اما تا امروز کشف آنها ممکن نبوده است، چرا که علاوه بر شدت بسیار پایین چنین سیگنال هایی، تا پیش از این امکان تفکیک آنها از هزاران هزار موج مختلف تولید شده توسط خود ما و دیگر اجرام آسمانی در کهکشان خودمان ممکن نبوده است.
طبق اعلام یکی از محققین حاضر در این بررسی، تلاش برای تفکیک سیگنال های CMB مثل تلاش برای شنیدن صدای بال زدن یک مرغ مگس خوار در میانه یک گردباد است. در هر حال به لطف طراحی خلاقانه آنتنی که تصویر آن را در ابتدای مطلب مشاهده می کنید، سرانجام این امر میسر شده است.
با کمک همین یافته های جدید حالا دانشمندان مدعی هستند که نخستین ستاره در کل کیهان حدود 180 میلیون سال پس از انفجار بزرگ شکل گرفته است.
نکته جالب دیگری که توسط بررسی امواج CMB مشخص شده آن است که حرارت کلی گاز هیدروژن در سال های ابتدایی تشکیل عالم هستی بسیار کمتر از چیزی بوده که پیش از این تصور می شده است. برخی دانشمندان این مسئله را با ویژگی های خاص «ماده تاریک» مرتبط می دانند. اگر این ایده به اثبات برسد مسیری جدید پیش روی دانشمندان برای کشف بهتر این ماده مرموز و درک ساز و کار دنیایی که در آن زندگی می کنیم باز می شود.
