تاریخ بالنده تشیع، همواره مفتخر به عناصر آگاه و هدایتگری بوده است که در امور دنیوی و اخروی مورد رجوع مردمان بوده اند. یکی از این قلل بلند معرفت در عصر حاضر، سومین شهید محراب، آیت الله صدوقی است که جایگاه ویژه ای در به سامان رساندن امور دینی و انقلابی در استان یزد و حتی سراسر کشور داشت.
مکانت و شان آیت الله صدوقی در حوزه علمیه قم تا بدان پایه بود که مورد وثوق بزرگانی چون آیت الله العظمی حاج شیخ عبدالکریم حائری قرار گرفت و این جایگاه در زمان مراجع بعدی نیز همچنان محفوظ ماند.
یکی از جنبه های شخصیتی آن بزرگمر، پیشتازی در بسیاری از مسائل انقلابی است تا جائی که امام خمینی در زمان حیات، او را «محور انقلاب اسلامی» معرفی می نمایند. جایگاه ویژه آیت الله صدوقی در میان مردم یزد که حاصل تعاملات اجتماعی و دغدغه مشکلات ریز و درشت مردم آن دیار بود، در کنار علاقه مردم سراسر کشور به ایشان سبب گردیده بود که نقش آن شهید والامقام در ابعاد فقهی، اقتصادی و انقلابی، به خصوص در دوران نهضت امام از ارجمندی خاصی برخوردار شده و شایسته بررسی های عمیق و بایسته باشد.
با بازگشت آیت الله صدوقی به یزد در زمان زعامت آیت الله العظمی بروجردی و استقبال کم نظیر مردم از ایشان، مرجعیت بلدی ایشان آن چنان تثبیت گردید که نوعی از مصونیت سیاسی را برای وی به ارمغان آورد تا امکان اعمال مدیریت ویژه آن شهید عالی مقام در یزد و فراتر از آن در بسیاری از شهرهای جنوبی ایران فراهم گردد.
شهید صدوقی با تدبیر و درایت یگانه خویش توانست مبارزات مردمی علیه رژیم سفاک پهلوی را با کمترین هزینه های انسانی رهبری کند و نهادهای وابسته به رژیم را به موضع انفعالی بکشاند. او یزد را به مرکزیتی برای به لرزه درآوردن پایه های حکومتی پهلوی مبدل ساخت و بسیاری از تحولات انقلابی، ریشه در یزد داشتند.
آیت الله صدوقی در روزهای پس از پیروزی انقلاب نیز نقش منحصر به فردی را ایفا نمود. نقش او در تدوین قانون اساسی و خنثی نمودن توطئه حذف جایگاه ولایت فقیه در این قانون، یکی از نقاط عطف حیات پربار اوست.
نقش آیت الله صدوقی در قامت امام جمعه یزد در تبیین واقعیت ها و افشاگری علیه تفکرات الحادی و جریان نفاق و ارتقای بینش مردم آن منطقه تا بدان پایه بود که موجبات عناد و کینه دشمنان اسلام و انقلاب را فراهم آورد و یاری رسانی های بی دریغ وی به جبهه های نبرد و حضور مشفقانه و دلگرم کننده اش در کنار رزمندگان، به تشویق خاطر دشمن بعثی منتهی گردید تا سرانجام در رمضان 1361 و در حالی که محراب نماز جمعه را ترک می گفت، همچون مولای خود علی(علیه السلام) به درجه رفیع شهادت نائل آمد.
تفحص و بازنگری در ابعاد شخصیتی گسترده آیت الله صدوقی، الگوئی شایسته از مدیریت مدبرانه و حکیمانه اسلامی را فرا روی مسئولان جامعه قرار می دهد تا به مدد واکاوی شیوه های موثر و کاربردی ایشان، امنیت اجتماعی و اقتصادی بی بدیلی که تحت نظارت وی در یزد به چشم می خورد، در سراسر کشور محقق شود و در سایه به کارگیری آن روش ها، رفاه و خیر و برکت دنیوی و اخروی برای مردمی که عاشقانه در راه سعادت آنان کوشیدند، فراهم آید.
منبع:ماهنامه شاهد یاران، شماره 34