ادراک

گرچه اذعان به وجود عقل در آدمی از باورهای بدیهی و یا نزدیک به بداهت است، اما شناخت ذات و حقیقت آن و ارائه تعریف جامع و مانع از آن و کارکرد آن در شناخت معارف نظری و احکام عملی از مسائل مورد اختلاف و در خور تحقیق و بررسی است. در این مقاله، عقل از ابعاد گوناگونِ معناشناسی، هستی شناسی و معرفت شناسی از دیدگاه علوم عقلی، تجربی و معارف نقلی کاوش شده است.

پیش از شروع مبحث باید به این نکته توجه کنیم که ادراکهای گوناگون را نمی توان در واقع از هم جدا کرد زیرا چنانکه بارها اشاره شده است فرد دارای وحدتی است که اجزای منفصل از آن بی معنا خواهند بود یعنی ما نمی توانیم مثلاً نیروی دقت کودک را از عواطف او جدا سازیم

پیش از ورود به بحث، به اختصار، کیفیت پیدایش صور حسی و خیالی در نفس مورد بحث قرار می گیرد تا زمینه ورود در بحث کیفیت پیدایش کلی و معقولات اولی فراهم آید

کودک هنگام تولد با توانش های حسی مجهز است. در این مقاله می خواهیم بدانیم احساس و ادراک چیستند؟ چگونه انجام می گیرند؟ چگونه رشد می کنند؟ و چگونه می توان به رشد طبیعی و سالم آنها کمک کرد؟ هر موجود زنده- هر اندازه هم کوچک باشد- زندگی مستقلی دارد

پرسش اصلی مقاله این است که فیلسوفان بزرگ مشّائی و حکیمان نامی حکمت متعالیه، مسئلة تطابق ذهن و عین را چگونه حل می کردند و آیا راه حلّ آنها، مدلّل و گره گشا بوده است یا نه

ایده آلیسم در قلمرو فلسفه، به دو معنای مهم به کار می رود: یکی ایده آلیسم عینی یا مابعدالطبیعی که در برابر طبیعت گرایی قرار می گیرد و دیگری ایده آلیسم ذهنی یا معرفت شناختی که در برابر رئالیسم معرفت شناختی قرار می گیرد

«معرفت شناسی»یا«تئوری معرفت»که در این گفتار محور سخن است را به گونه های مختلفی تعریف کرده اند.چی شلم می گوید:«تئوری معرفت، علمی است که درباره توجیه باور، یا به تعبیر ادق، درباره توجیه باور کردن بحث می کند

معمولاً مسأله شناخت در زندگی معمولی انسانها یک امر عادی است. مردم اغلب دانسته های خودشان را بدون تردید و با اطمینان مطابق با واقع می دانند

نوشتار زیر ضمن بیان تاریخچه مختصری از بحث «وجود ذهنی» نزد حکیمان مسلمان پس از ذکر نظریه وجود ذهنی نزد اصحاب حکمت متعالیه به توضیح و بررسی ادله وجود ذهنی پرداخته است.

آن چه در این نوشتار در پی پژوهش آن هستیم، بررسی آرای سه فیلسوف بزرگ اسلامی در باب ارزش ادراکات است. ابن سینا، شیخ اشراق و صدرالمتألهین، هر کدام در این مورد صاحب آرا و نظریات خاصی هستند که توجه به آنها به منظور آشنایی با معرفت شناسی اسلامی ضروری است.