شریعت

عصمت در لغت به معنای امساک و منع است. ابن فارس میگوید:

شمول یا عدم شمول شریعت بر همه شؤون و اطراف زندگی آدمیان از دیرباز مورد گفت وگو و مطمح انظار بوده و امروزه یکی از پرچالش ترین مسائل است

با توجّه به جامعیت و کمال شریعت اسلام، پرسش هایی در زمینه فلسفه فقهی حکومت دینی از جمله مسأله ثبات و تغیّر احکام دین و چگونگی تحوّلات شریعت و انطباق آن با مقتضیات زمان مطرح شده که مقاله حاضر، به بررسی چند پرسش اساسی در این زمینه پرداخته است:

شرکت امام هشتم حضرت علی بن موسی الرضا(ع) در محافل بزرگ علمی بحث و مناظره با دانشمندان مختلف جهان و پیشوایان مکتب های فلسفی و علمی و دینی، و مجاب ساختن همه ی آن ها، سبب شد که نه تنها شیعه رسمی شود بلکه به عنوان اصیل ترین و برحق ترین مذهب اسلام جلوه کند

از زمان غزالی (متوفای 505 ه) صاحب کتاب المستصفی تاکنون، اصولیان اصول ضروری شریعت را در پنج مقصد دسته بندی کرده اند، اما هنوز تکلیف برخی امور روشن نیست. از این امور است:

شریعت بنا به تعریف متداول، مجموعه احکام شرعی علمی ای است که در کتاب و سنت آمده است. درک و دریافت علما از این مجموعه احکام را نیز «فقه» می نامند

علی رغم برداشت ناصواب بسیاری از محققان و نویسندگان معاصر، که رویکرد اندیشه سیاسی فارابی را کشف و شهودی پنداشته، تصور کرده اند فارابی به راهی اوتوپیایی و ماوراءالارضی گام نهاده است; همچنان که پیش از او مدینه فاضله افلاطونی، در دام آن گرفتار شده بود

برای حکمت متعالیه صدرالمتألهین دو معنا می توان در نظر گرفت: یکی، «فلسفه اولی» و دیگری، مکتبی است که با روش ویژه ای، مسائل فلسفی را بررسی می کند

یکی از نظریه های متأثر از هرمنوتیک غرب، نسبیت فهم متون دینی و یا هر متن دیگر می باشد. صاحبان این نظریه در تلاشند، متد هرمنوتیک غرب را در تفسیر متون دینی به کار ببرند. آنها با صامت انگاری شریعت و دخالت پیش فرضهای ذهنی مفسّر در فهم متن و روبرو شدن با قرائتهای گوناگون بر این باورند که فهم صریح متن، دست نیافتنی است.

آیه 13 سوره شوری به یکسان بودن شریعت در ادیان آسمانی تأکید می کند:«شرع لکم من الدین ما وصی به نوحا...»، «درشرح و آیینی که خداوند برای شما مسلمانان قرارداد همان حقایق و احکامی است که نوح را هم به آن سفارش کرد. برتو نیزم همان را وحی کردیم. به ابراهیم، موسی، عیسی و نیز همان را سفارش کردیم.»