چکیده: شاخص اصلی روشنفکری این است که منتقد و مخالف نظام فکری مسلط بر جامعه است . در تاریخ معاصر ایران، روشنفکران را می توان به پنج گروه دسته بندی کرد: رمانتیک ها، عقل گرایان، احیاگرها، ایمان گرایان و کسانی که در حال گذار از مدرنیته هستند . روشنفکران دینی در سال های اخیر به روشنفکران سکولار نزدیک شده اند; ولی این نزدیکی چندان قوی نیست .