صلح جو: کیارستمی را با زباله هایی که عاشق راه رفتن روی ردکارپت جشنواره های جهانی هستند مقایسه نکنید!/ خاطره شنیده نشده ای از کیارستمی

این منتقد در گفتگو با خبرنگار سینماپرس اظهار داشت: سینمای کیارستمی سینمایی پیشرو بود و آن چیزی را که به جهانیان ارائه داد، جهانیان مورد استفاده قرار دادند و ما شاهد هستیم که فیلم های بسیاری تحت تأثیر از کیارستمی در جهان ساخته شده است.

این منتقد خاطرنشان کرد: در سینمای ما بارها شاهد بودیم که فیلمسازانی آثار خود را به جشنواره های مختلف فرستاده اند و به آن ها برچسب وطن فروشی یا روشنفکر مآبی زده شده اما هیچگاه نمی توان به عباس کیارستمی چنین برچسبی زد. هر چیزی در دنیا اصل و بدل دارد، در سینما نیز برخی افراد را می توان اصیل دانست و هر جنس اصلی که دیده شود مطمئناً بدل آن نیز ساخته می شود. کیارستمی کسی بود که از ابتدا راه مشخصی را در فیلمسازی دنبال کرد و آن را ادامه داد اما برخی افراد با توجه به موفقیت های این فیلمساز فرمولی را برای تقلید از او ساختند و بعضاً موفق به کسب جوایز از جشنواره های مختلف شدند اما هیچگاه هیچ کدام از آنها نتوانستند در حد عباس کیارستمی باشند.

وی در ادامه این بحث افزود: به طور مثال در حال حاضر اصغر فرهادی است که در جشنواره های مختلف جهانی موفق است و برخی که آن ها را می توان سینماگرانی بدلی دانست دنباله روی او می شوند. زمانی عباس کیارستمی برای کسانی که تمام دغدغه شان راه رفتن روی فرش قرمز جشنواره های مختلف است الگو بود و این در حالی است که خود کیارستمی کارگردانی اصیل با سبک و شیوه ای خاص بود و از نظر من نکته جالب توجه این است که ملت های دیگر بیشتر از ما فیلم های این کارگردان بزرگ را درک کرده و فهمیدند.

صلح جو تأکید کرد: حدود 10 سال پیش سوار بر مترو بودم و جوانی کره ای مقابل من نشسته بود و ما با هم شروع به صحبت کردیم. این جوان اظهار داشت که در کره کارگری می کند و با پولی که به دست می آورد کشورهای مختلف جهان را می گردد و حال که به ایران آمده قصد دارد به قلعه حسن خان رفته و بابک احمدپور بازیگر «خانه دوست کجاست؟» را پیدا کند. او می گفت به روستای آنها در شمال کشور رفته و از هم روستایی هایش آدرس خانه ای که امروز در آن ساکن است را گرفته. من با تعجب از آن جوان پرسیدم که بابک احمدپور را از کجا می شناسی و این جوان در پاسخ به من گفت زمانی که بچه بودم فیلم «خانه دوست کجاست؟» را دیدم و این فیلم آنقدر روی من تأثیر گذاشت که شیفته سینمای کیارستمی و بابک احمدپور بازیگر این فیلم شدم.

این منتقد در ادامه این گفتگو گفت: با داستانی که این جوان تعریف کرد یاد قصه فیلم «خانه دوست کجاست؟» افتادم و به نظرم آمد که این جوان همان کاری را که شخصیت اصلی «خانه دوست کجاست؟» انجام داده را انجام می دهد و به دنبال خانه این بازیگر می گردد. تأثیراتی که کیارستمی در جهان داشت را من بارها دیده ام و این یک نمونه از آن بود.

وی افزود: کیارستمی همیشه اعتقاد داشت که یک فیلم نباید با احساسات مخاطبش بازی کند و او سعی داشت بدون برانگیختن احساسات پیامی که قصد ارائه آن را دارد به مخاطب منتقل کند. این در حالی است که ما معمولاً به فیلم هایی علاقه مند هستیم که ما را دچار هیجان می کنند. چند سال پیش با محمود کلاری فیلمبردار فیلم سینمایی «باد ما را خواهد برد» صحبت می کردم و کلاری خاطره ای از اکران این فیلم در جشنواره کن برایم تعریف کرد که بسیار جالب بود. وی می گفت در زمان اکران «باد ما را خواهد برد» در سالن بودم و در قسمتی از فیلم درحالیکه شخصیت اصلی در مسیری راه می رفت لاک پشتی را دید که روی لاکش افتاده و دست و پا می زند، این شخص در فیلم لاک پشت را روی پاهایش برگرداند و مخاطبان با دیدن این صحنه شروع به دست زدن کردند. فردای آن روز در حالیکه در اتاقم در هتل بودم عباس کیارستمی نزد من آمد و از من خواست به او کمک کنم تا این صحنه را از فیلمش بردارد چرا که او به شدت مخالف برانگیختن احساسات مخاطبان بود.

صلح جو در ادامه تصریح کرد: عباس کیارستمی را با زباله هایی که عاشق راه رفتن روی ردکارپت جشنواره های خارجی هستند مقایسه نکنید. او فیلمسازی اصیل بود و بدون اینکه بخواهد به مردم و کشورش خیانت کند فیلم ساخت و سینمای ایران را جهانی کرد. کیارستمی مخالف این بود که یک اثر احساسات مخاطبش را به بازی بگیرد و به همین خاطر وقتی به سراغ ساخت فیلم در مناطق زلزله زده رفت به جای نشان دادن صحنه هایی غم انگیز از افراد درگیر با زلزله زندگی را در این مناطق نشان داد.

این منتقد اظهار داشت: عباس کیارستمی برای بزرگان سینما دنیا قابل احترام بود به شکلی که آکیرا کوروساوا او را به خانه اش دعوت کرد و مطمئناً این کارگردان بزرگ چیزی در آثار کیارستمی دیده بود که متأسفانه ما هنوز ندیده ایم. یکی دیگر از نکاتی که کیارستمی به دنیا ثابت کرد این بود که می شود از یک انسان معمولی بازیگری توانمند ساخت.

وی در پایان گفت: سینمای کیارستمی در عین پیچیدگی که در درون خود دارد دستیابی به مضامینش آسان است و می توان آن را سینمایی ساده دانست. مطمئناً همانطور که ما در ادبیات و سایر هنرها شخصیت های بزرگی داریم کیارستمی نیز در تاریخ هنر ایران نامی ماندگار خواهد بود. کیارستمی در سینمای جهان جایگاهی بزرگ دارد و او واقعاً یک هنرمند تمام عیار در سینما است.