اعتیاد در سال‌های اخیر شیوع بیشتری پیدا کرده و دیگر تنها معضلی برای اقشار پایین‌دست جامعه به حساب نمی‌آید. مخدرها به حد چشمگیری در میان کودکان و نوجوانان رخنه کرده‌اند تا جایی که معاون اجتماعی سازمان بهزیستی کشور از ایجاد مراکزی جدید برای کودکان و نوجوانان معتاد خبر داد و گفت: در گذشته کودکان مبتلا به اعتیاد را در بهزیستی پذیرش نمی‌کردیم اما اکنون با برنامه‌ریزی‌های جدید، این کودکان در مراکز میان‌مدت پذیرش می‌شوند و در آنجا خدمات روانشناسی، مددکاری و روانپزشکی دریافت می‌کنند.
به گزارش به نقل از صبح نو ، اعتیاد کودکان و نوجوانان از جمله معضلاتی است که در سال‌های اخیر شیوع بیشتری در طبقات مختلف جامعه داشته است. عده‌ای این معضل را صرفاً متعلق به خانواده‌های ضعیف و از هم پاشیده می‌دانند اما با ورود و تنوع مخدرهای صنعتی، اعتیاد به خانواده‌هایی در سطوح بالای جامعه که از نظر رفاهی و اجتماعی شرایط مناسبتری دارند هم کشیده شده است. به طوری که با نگاهی به مدارس و دبیرستان‌های مناطق شمالی شهر به وضوح شاهد دانش‌آموزانی هستیم که هر کدام به نوعی در دام اعتیاد گرفتار شده‌اند. گل، پنیر، ماری‌جوانا، حشیش و انواع قرص‌ها از جمله مخدرهایی هستند که دست به دست در بین دانش آموزان و دیگر نوجوانان می‌چرخد.
تبلیغات اغواگر
گرایش نوجوانان به مواد مخدر بیشتر به دلیل عدم آگاهی، نداشتن اطلاعات و تبلیغات غلط است، در واقع مافیای مواد مخدر با تبلیغات اغواکننده این‌طور بیان می‌کنند که مثلاً ماده «گل» اصلاً اعتیادآور نیست؛ در صورتی که گل نوعی از حشیش است و بسیار آسیب‌زاست.
دروازه ورود
در این‌باره دکتر زهرا حسامی، معاون درمان مرکز تحقیقات پیشگیری و کنترل دخانیات دانشگاه شهید بهشتی در گفت‌وگو با خبرنگار «صبح‌نو» گفت: متأسفانه سن مصرف دخانیات نظیر سیگار و قلیان به کمتر از 13سال رسیده است و این دروازه ورود به اعتیاد به مواد مخدر هستند. در طی سال‌های اخیر شاهد موج افزایش استعمال دخانیات در بین دو گروه «کودکان و نوجوانان» و «زنان» بوده‌ایم. مصرف دخانیات در بین نوجوانان ایرانی بیشتر به شکل مصرف قلیان نمود پیدا کرده است.
بسیاری از خانواده‌ها نسبت به مصرف قلیان واکنش تندی نشان نمی‌دهند و فقط سیگار را خط قرمز خود می‌دانند. بسیاری از این نوجوانان معتاد الزاماً بدسرپرست نبوده و بعضاً از خانواده مرفه نیز هستند که مشکلی با مواد دخانی نداشته‌اند؛ اما وقتی فرزندشان به مخدرهای سنتی یا صنعتی اعتیاد پیدا کرد، برایشان سؤال می‌شود؛ در صورتی که اگر ریشه‌یابی کنیم این قبح‌شکنی‌ها در خانواده صورت گرفته است.»
معتادان خانواده‌دار
بسیاری دیگر از نوجوانان با وجود شرایط مناسبی که در محیط خانه برای آنها فراهم می‌شود باز هم به اعتیاد روی می‌آورند. یکی از عوامل مهم ابتلای نوجوان به اعتیاد، دوستان و همسالان هستند؛ دوره نوجوانی، دوره کمتر شدن ارتباط نوجوان با خانواده و افزایش پیوندهایش با همسالان است و نمی‌شود نوجوان را محدود کرد، همسالان از سه روش مختلف روی دوستانشان تأثیر می‌گذارند و باعث روی آوردن آنها به مواد مخدر شوند. اول اینکه خودشان الگوی مصرف باشند، نوجوان چون در این دوران دوست دارد الگو‌برداری کند به‌دنبال مصرف مواد می‌رود تا همانند دوستانش باشد.
دوم اینکه نگرش گروه همسالش نسبت به مواد مخدر مثبت باشد در نتیجه مصرف مواد را عیب و عار نمی‌دانند بلکه یک هنجار تلقی می‌کنند و نکته سوم این است که گروه همسالان نوجوان را تحت فشار می‌گذارند که حتماً یکبار مواد را امتحان کند. خانواده باید بر فرزند نظارت داشته باشد و از امر و نهی اضافی بپرهیزد، اگر با موردی در بین دوستان فرزندش برخورد کرد، ورود کرده و ارتباط را قطع کند و نوجوان خود را راهنمایی نماید.
زیرپوست شهر
اعتیاد در میان کودکان و نوجوانان بدسرپرست و بی‌سرپرست شیوع گسترده‌تری دارد و علت آن هم به شرایط زندگی و موقعیتی که در آن رشد کرده‌اند برمی‌گردد. روز گذشته معاون اجتماعی سازمان بهزیستی از تدوین شیوه‌نامه‌ای برای ساماندهی و درمان کودکان و نوجوانان معتاد خبر داد و گفت: «کودکان و نوجوانان بدون سرپرست و بدسرپرست دارای اعتیاد باید بر اساس رویکرد مدیریت مورد، با مددکاری فعال، پیگیری‌های لازم و ارزیابی‌های دوره‌ای نوجوانان بهبودیافته را البته بر حسب شرایط هر فرد به خانواده‌های نسبی یا خانواده جایگزین برگردانیم.» فرید می‌گوید: «در حال حاضر 6 مرکز میان مدت اقامتی برای نگهداری از کودکان معتاد و بدسرپرست در کشور راه‌اندازی شده که در صورت افزایش آمار این کودکان، در بسیاری از استان‌های کشور نیز این مراکز ایجاد خواهد شد.»
راهکار کجاست؟
در حال حاضر کشور با حجم زیادی از معتادان کم‌سن و سال مواجه است که تعدادی از آنها در پناه امن خانواده هستند و بعضاً به دلیل عوارض بلندمدت و دیرهنگام مخدرهای صنعتی سال‌ها طول می‌کشد تا خانواده‌ها متوجه اعتیاد فرزند خود شوند. تعدادی دیگر از آنها نوجوانان بدسرپرست و بی‌سرپرست هستند که به تازگی سازمان بهزیستی برای حمایت از آنها اقدام به تدوین شیوه‌نامه یاد شده کرده است.
