به نظر شما چیزی که رفتار و عملکرد ما را در بیشتر مواقع مشخص میکند چیست؟ چگونه میتوانیم بر رفتارهای بدبینانه و منفی خود مسلط شویم و از آنها جلوگیری کنیم؟ آیااصلاً چنین چیزی امکان پذیر است؟
به گزارش به نقل از تبیان، همه افراد وقتی کسی به آنها اهانتی کند، بعنوان مثال بگوید: "چقدر شما تنبل هستید! چقدر شلخته و بی دقت هستید!" فوراً واکنش نشان میدهند که این طور نیست و هر چه که به ذهنشان برسد، ممکن است برای دفاع از خود بگویند. اما زمانیکه چنین حرفهایی را به خود بگویند، چه؟ آیا واقعاً در گفتگوی درونی از خود دفاع میکنند یا اینکه با چنین گفتگوی درونی همراه میشوند و خلق و خو و رفتار خود را تحت تأثیر قرار میدهند.
در بیشتر مواقع ما متوجه گفتگوهای منفی درونی و همراهی مداوم خودمان با آنها نمیشویم در حالیکه بسیاری از رفتارها و عملکردهای مان را تحت تأثیر قرار میدهد. بعنوان مثال، سه دوست هستید که در صف ایستادهاید ناگهان فردی چیزی میگوید واکنش هرکدام متفاوت است. چیزی که این تفاوت را مشخص میکند نوع فکر افراد است.
افکار منفی، افکار خودآیندی هستند که رفتار و خلق را تحت تأثیر قرار میدهد. بهعنوانمثال در موقعیتی بدون اینکه کاری انجامشده باشد، احساس میکنید بدخلق شده اید مسلماً در این موقعیت افکار خودآیند و منفی را در ذهن مرور میکنید اما متوجه آنها نیستید.
یکی از بهترین روشهای مقابله با افکار منفی و فاجعهآمیز بررسی افکار، موقعیتها و دیدن افکار از زوایا و دیدگاههای مختلف و مسلط شدن بر افکار و احساسات است.
شکار افکار
اولین گام برای جلوگیری از افکار منفی شناسایی آنهاست. برای شناسایی بهتر آنها به خود بگویید:"به چه چیزی فکر میکردم؟"پرسش از خود به شما کمک میکند تا افکارتان را پیدا کنید. در شناسایی افکار حتماً باید فکرها را تشخیص دهید زیرا گاهی بجای شناسایی افکار، موقعیت یا احساس را تعریف میکنید.
بهعنوانمثال؛
موقعیت: همسرتان قرار است به خانه زودتر بیاید اما به قول خود عمل نمیکند. در این موقعیت افکار شما ممکن است این باشد که به من اهمیت نمیدهد یا بازهم مثل همیشه بدقولی کرد. یا اتفاقی افتاده است و...
افکاری مانند به من اهمیت نمیدهد یا بدقول است موجب میشود تا احساس عصبانیت و غمگینی در شما ایجاد شود. اگر فکر کنید کاری برای او پیشآمده وگرنه امکان بدقولی وجود ندارد، احساس و پیامد رفتار متفاوت است. ممکن است نگران شوید و به او زنگ بزنید. بنابراین چیزی که در موقعیتها، رفتار و نگرشها را تحت کنترل دارد چگونگی افکار فرد است.
افکار زیر ذرهبین
برای اینکه بدانید افکار شما بدبینانه یا منطقی است، زمانی که افکار خود را شناسایی میکنید، شواهد موافق و مخالف افکار خود را بیابید.
بهعنوانمثال؛
شواهد مخالف: همسرم بدقول است. به جای آن بگویید بیشتر مواقع بهموقع میآید.
پیامد شواهد مخالف: آرام شدن هیجانات و عواطف شماست و بهتر میتوانید فکر و عمل کنید.
تفسیرهای جایگزین
بعدازاینکه افکار خود را شناسایی کردید و شواهد مخالف یا موافق آنها را پیداکردید، به تفسیر جایگزین آن بپردازید. بهعنوانمثال خودتان را جای یک فرد دیگری مثلا مادرتان قرار دهید، یعنی سعی کنید این موضوع را از جنبهها و دیدگاههای دیگری نیز نگاه کنید؛ این کار موجب فکر کردن، آرام شدن و تصمیم درست است. بهعنوانمثال مادرم میگوید: " اتفاق مهمی نیست، ممکن است برای هرکسی این اتفاق بیفتد."
تصمیم درست
زمانی که توانستید افکار خود را شناسایی کنید و همچنین منطقی و بدبینانه بودن آنها را حدس بزنید، از هیجانات و عواطف مناسب برخوردار میشوید. مسلماً تصمیم درست و منطقی میگیرید. بنابراین یکی از بهترین روشهای مقابله با افکار منفی و فاجعهآمیز بررسی افکار، موقعیتها و دیدن افکار از زوایا و دیدگاههای مختلف و مسلط شدن بر افکار و احساسات است. در این صورت میتوانید تصمیم درست بگیرید و از شتابزدگی پرهیز کنید. تصمیم نادرست و فاجعهآمیز موجب ناراحتی و درماندگی افراد میشود درحالیکه تصمیمهای درست، شادابی و رضایت افراد را به همراه دارد و اعتمادبهنفس و امیدواری افراد افزایش مییابد.