گرفتار شدن در دام این باور که افرادی که چهر‌ه‌های زیبا، روابط اجتماعی خوب و استعداد باورکردنی دارند، حتما دوست داشتنی‌اند، چندان دشوار نیست. اما واقعیت این است که دوست داشتنی بودن تحت اختیار فرد است و با هوش هیجانی/عاطفی رابطه مستقیم دارد.
هوش هیجانی شامل شناخت و کنترل عواطف و هیجان‌های فردی است. به عبارت دیگر، شخصی که هوش هیجانی/عاطفی (EQ) بالایی دارد، سه مؤلفهٔ هیجان‌ها را به طور موفقیت آمیزی با یکدیگر تلفیق می‌کند: مؤلفهٔ شناختی، مؤلفهٔ فیزیولوژیکی و مؤلفهٔ رفتاری.
در تحقیقی که در دانشگاه UCLA انجام شد، سوژه‌ها بر اساس 500 تعریفی که افراد بر اساس درکشان از اهمیت دوست داشتنی بودن داده بودند، امتیاز دهی شدند. کسانی که امتیاز بالاتری داشتند از روابط اجتماعی بالا، هوش زیاد یا جذابیت ظاهری برخوردار نبودند. در عوض بی‌ریایی و خلوص، شفافیت رفتاری و توانایی درک دیگران از ویژگی‌های بارز آنها بود.
این ویژگی‌ها و ویژگی‌های مشابه، افرادی را که در بخش اجتماعی هوش هیجانی مهارت دارند، توصیف می‌کند. تحقیقات TalentSmart نشان می‌دهد که افرادی که این مهارت‌ها را دارا هستند، بسیار دوست داشتنی‌اند و عملکرد آنها با اختلاف بسیاری از دیگران بهتر است.
دوست داشتنی بودن برای موفقیت و کارآیی شما در کسب و کار از اهمیت بالایی برخودار است. اما دوست داشتنی بودن با چه چیزهایی ارتباط مستقیم دارد؟ با پرهیز کردن از رفتارهایی که آن را تحت الشعاع قرار می‌دهند! این رفتارهای ناپسند باعث می‌شوند تا دیگران از شما فاصله بگیرند. آیا این دست رفتارها را می‌شناسید؟ در ادامه با زومیت همراه شوید تا بیشتر با آنها آشنا شوید؛ قطعا بعضی موارد شما را شگفت‌زده خواهد کرد.
1. تکیه کردن بر افرادی که می‌شناسید
شناختن افراد مهم و معروف، مفید است؛ اما این که در هر نوع مکالمه‌ای به آن اشاره کنید، ناخوشایند است. این رفتار به جای آنکه باعث شود شما جالب بنظر برسد، بیشتر حس ناامنی و تلاش برای دوست داشته شدن از طرف شما را به دیگران القا می‌کند. با این کار ارزش چیزی که برای ارائه کردن دارید را کاهش می‌دهید.
مردم نگرش مثبتی به کسانی که تشنه توجه هستند، ندارند. رفتار دوستانه داشتن و در نظر گرفتن شرایط بهترین و ساده‌ترین ابزار برای ربودن قلب دیگران است. وقتی شما دوستانه، مطمئن و با رفتار پسندیده صحبت کنید، توجه بیشتری را به خود و سخنانتان جلب خواهید کرد. پس سعی کنید که خود را زیاده تر از حد مهم نشان ندهید؛ مردم این تلاش شما برای مهم جلوه کردن را از رفتار درک خواهند کرد و شما به سادگی به یک فرد دوست نداشتنی تبدیل خواهید شد.
2. بیش از حد تحت تاثیر احساس بودن
اینکه چقدر واکنش‌های آنی شما تحت تاثیر احساساتتان قرار بگیرد نشان دهنده میزان هوش عاطفی شماست. هرچه تاثیر احساسات بر رفتار بیشتر باشد، هوش عاطفی کمتر است. به محض آنکه شما واکنش احساسی شدیدی از خود نشان دهید، این سوال در ذهن سایرین به وجود می‌آید که آیا شما فرد قابل اعتمادی هستید و آیا می‌توانید به خوبی بر خود و اوضاع مسلط شوید؟
ابراز احساسات شدید در برابر دیگران (چه مثبت و چه منفی)، بدون در نظر گرفتن این که چقدر برای این کار محق هستید، نگرش‌های منفی بسیاری را برای شما ایجاد می‌کند و احتمالا صفت‌هایی نظیر ناپایدار، بد قلق و ترسناک برای شما در نظر گرفته می‌شود. کنترل نکردن احساسات در برابر کسانی که عواطف شما را جریحه‌دار می‌کنند باعث می‌شود که به جای آنها، شما وجهه بدی پیدا کنید.
3. فخر فروشی از نوع فروتنانه!
احتمالا شما هم با کسانی که در لفافه سعی در فخر فروشی دارند، آشنایی دارند. مثلا کسانی که به خنده و شوخی خودشان را دست می‌اندازند و به خودشان عنوان «نِرد و خوره کامپیوتر» می‌دهند در حالیکه که در لفافه سعی دارند بگونه‌ای به مخاطب بگویند که فرد باهوشی‌اند! یا مثلا کسانی که درباره رژیم سخت غذایی‌شان حرف می‌زنند تا به دیگران بفهمانند چقدر سلامت و خوش هیکل هستند. این دسته فروتنی‌های رفتاری که در واقع هدف دیگری را دنبال می‌کند، برای دیگران بسیار کسالت آور و دوست نداشتنی است.
4. توجه به تلفن همراه حین مکالمه
هیچ چیزی بیش از این که در حین مکالمه یا در یک جلسه کاری توجهتان به تلفن همراه‌تان باشد -حتی به اندازه نگاه کردن آنی- بر محبوبیت شما تاثیر منفی نمی‌گذارد. وقتی در حال گفتگو با فردی هستید تمام تمرکز و انرژی‌تان را به او اختصاص دهید. احتمالا پس از آن درک خواهید کرد که مذاکره‌ها می‌توانند مفیدتر و جذاب‌تر هم باشند.
5. ذهن ِ بسته داشتن
اگر می‌خواهید دوست‌تان داشته باشند باید روشنفکر باشید. این طرز رفتار امکان نزدیک شدن دیگران به شما را فراهم می‌کند و برای آنها جذاب خواهید بود. هیچ کسی تمایلی به مذاکره و برقراری ارتباط با کسی که نظر و باورهایش شکل گرفته و تحت هیچ شرایطی تغییر پذیر نیست، ندارد. روشنفکر بودن و آمادگی شنیدن و فکر کردن درباره ایده‌ها و نظرات جدید را داشتن، یک ویژگی حیاتی در شرایط کاری است که راه را برای رسیدن به موفقیت‌ها و راهکارهای تازه باز می‌کند. برای آنکه از قضاوت‌ها و پیش‌داوری‌ها جلوگیری کنید، لازم است دنیا را از دریچه چشم دیگران نیز ببینید. این بدان معنی نیست که هر چیزی که دیگران باور دارند باور داشته باشید یا رفتارهای آنها را تایید کنید؛ بلکه صرفا به این معناست که از قضاوت کردن پیش از آنکه شرایط و دریافت‌های دیگران را نشناخته‌اید، جلوگیری کنید.
6. به اندازه کافی سوال نپرسیدن
بزرگترین اشتباه افراد در یک مکالمه این است که تمام توجه و دقت‌شان به چیزی است که گوینده در ادامه خواهد گفت یا چطور چیزی که می‌گوید بر آنها اثر خواهد گذاشت؛ که در نهایت باعث می‌شود بخشی از سخنان گوینده را از دست بدهند یا بدرستی درک نکنند. البته صداها شنیده می‌شوند اما مفاهیم دریافت نمی‌شوند. یک راه ساده برای جلوگیری از چنین پیشامدی سوال پرسیدن است. افراد از این که بفهمند شما به حرف‌هایشان گوش می‌کنید احساس رضایت می‌کنند. سوال‌هایی ساده در حد تایید یا روشن‌سازی یک موضوع هم می‌تواند تاثیر گذار باشد و نشان دهد که شما برای طرف مقابل و سخنانش ارزش و احترام قائل می‌شوید. از میزان احترام و علاقه‌ای که این چنین رفتاری برای شما به ارمغان می‌آورد، قطعا شگفت‌زده خواهید شد.
7. جدی بودن بیش از حد
مردم به سمت کسانی که احساسات خود را بروز می‌دهند، گرایش بیشتری پیدا می‌کنند. گفته می‌شود که کار کردن با افراد برون‌گرا و احساسی راحت‌تر از افراد جدی یا بی‌توجه است؛ زیرا آنها در کارشان غرق نمی‌شوند! آنها بین کار و لذت بردن از زندگی تعادل برقرار می‌کنند. در محیط کار، متمرکز بر کارند اما همچنان رفتارهایشان دوستانه است. کارها را به درستی و در زمان مقتضی انجام می‌دهند و در عین حال برای روابط اجتماعی ارزش قائل می‌شوند. روابط صحیح و مناسب با همکاران برقرار می‌کنند و حرف‌ها و داستان‌های آنها را بخاطر می‌سپارند تا به آنها نشان دهند که برایشان ارزشمند و مهمند.
8. بدگویی کردن درباره دیگران
با بدگویی کردن درباره دیگران بدترین اثر را روی دیگران می‌گذارید. بیان کردن مشکلات، بدشانسی‌ها و مسائل دیگران روی احساسات آنها اثر بد می‌گذارد؛ زیرا حتما از طریقی حرف‌هایی که شما درباره‌شان زده‌اید به گوششان خواهد رسید. شک نداشته باشید که با هربار بدگویی و غیبت شما به فردی منفورتر و منزوی‌تر تبدیل خواهید شد.
9. اشتراک گذاشتن اطلاعات بیش از حد و پیش از موعد
وقتی شناخت کافی نسبت به افرادی که ملاقات می‌کنید ندارید بهتر است درباره اطلاعاتی که با آنها به اشتراک می‌گذارید کمی تفکر کنید. اگر همه چیزهایی که در زندگی شخصی و کاری‌تان وجود دارد را خیلی زود با دیگران به اشتراک بگذارید؛ اثر خوشایندی بر آنها نخواهید گذاشت. اینطور به قضیه نگاه کنید که اگر شما پیش از آنکه شناخت کافی از کسی داشته باشید درباره مسائل خصوصی و مشکلات شخصی‌تان با دیگران صحبت کنید به آنها این پیام را انتقال می‌دهید که برای شما ارزششان در حد شنیدن مسائل پیش پا افتاده زندگی شماست و نه بیشتر! افراد دوست‌داشتنی در مورد زمان مناسب برای اشتراک گذاری اطلاعات شخصی منتظر تایید از طرف فرد مقابل می‌شوند.
10. به اشتراک گذاری بیش از حد در شبکه های اجتماعی
مطالعات نشان می‌دهد که افرادی که اطلاعات شخصی بیش از حدی را در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک می‌گذارند، تنها به دنبال تایید و مقبولیت هستند. اما مرکز تحقیقات Pew نشان داد که نتیجه چنین رفتاری کاملا برعکس است و باعث می‌شود از محبوبیت آنها کاسته شود. با وجود آنکه اشتراک گذاری در شبکه های اجتماعی یک ابزار همگانی برای ابزار خویشتن است اما باید آگاهانه و هوشیارانه باشد. این که به همگی درباره شام و ناهار خود توضیح دهید بیش از آنکه شما را فردی دوست داشتنی نشان دهد به ضرر شما تمام خواهد شد.
وقتی درباره اثر رفتارهای خود روی دیگران آگاهی بیشتری داشته باشید؛ بهتر می‌توانید برای بهبود اثر اجتماعی خود تلاش کنید و دوست داشتنی‌تر باشید.
