ردیابی ارزهای نفتی که ذخیره و خرج شد

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایسنا، بعد از عملکرد نه چندان موفق حساب ذخیره ارزی برای حفظ منابع ارزی، در سال 1389 بود که ایجاد صندوق توسعه ملی مصوب و قرار شد که سالانه بخشی از درآمدهای ناشی از صارات نفت، میعانات گازی و خالص صادرات گاز به حساب آن واریز شود و محلی برای ذخیره منابع ارزی برای نسل آینده و همچنین بکارگیری در بخش‌های غیردولتی باشد.

بر این اساس طبق قانون برنامه پنجم توسعه تکلیف شد در سال اول (در قانون بودجه 1392) سهمی حدود 20 درصد از درآمد نفتی به صندوق آمده و سالانه سه درصد به آن اضافه شود. در عین حال که طبق قانون برنامه ششم توسعه تاکید بر این بود که 30 درصد از منابع به عنوان حداقل واریزی در نظر گرفته شده و سالانه دو درصد به آن اضافه شود.

گرچه طبق قانون باید سهم سالانه صندوق از منابع نفتی برای سال آینده به 34 درصد می‌رسید، اما شرایط خاص بین‌المللی و تحریمی که موجب کاهش درآمد دولت شد فضا را به گونه‌ای پیش برد که دولت پیشنهاد کاهش سهم واریزی صندوق را در لایحه بودجه 1398 پیشنهاد دهد و  بر این اساس تعیین شد تا به 20 درصد کاهش یابد. البته دولت دراین مورد کم تجربهنبود و در سالهای 1394 و 1395 نیز سهم صندوق را با حداقل 20 درصد پرداخت کرده بود.

صندوق توسعه ملی مکلف است که بخشی از منابع خود را به صورت سپرده‌گذاری ریالی و ارزی در بانک‌ها قرار داده و از این محل در اختیار بخش‌هایی که قانون مشخص کرده در قالب تسهیلات پرداخت کند.

گرچه مدت‌هاست که آمار مشخص و شفافی در مورد میزان موجودی و ورودی و خروجی به صندوق اعلام نشده است، اما بررسی عملکرد آن از ابتدای تاسیس تا پایان نیمه اول امسال می‌تواند تا حدی جریان قراردادها و سپرده‌گذاری‌های ریالی و ارزی که از محل ذخیره ارزهای نفتی انجام شده را مشخص کند.

عملکرد صندوق توسعه ملی از این حکایت دارد که طی سال‌های فعالیت، حدود 104 میلیارد و 808 میلیون دلار قراردادهای عاملیت ارزی از محل منابع آن منعقد شده است که از این رقم در نهایت، پرداختی‌های قطعی به متقاضیان حدود 16 میلیارد و 860 میلیون دلار بوده و مجموع اعلام وصول و مسدودی‌های ابطال شده آن به هشت میلیارد و 922 میلیون دلار می‌رسد.

همچنین در بخش ارزی حدود هفت میلیارد و 239 میلیون دلار قرارداد سپرده‌گذاری ارزی منعقد شده که تا پایان شهریورماه امسال حدود شش میلیارد و 214 میلیون دلار آن قرارداد فعال بوده است.

همچنین دیگر بخش تخصیص منابع ارزی صندوق توسعه ملی در پرداخت‌هایی برای طرح‌های ملی آب، خاک، کشاورزی و ... بوده است که کل مبلغ پرداخت شده به آن به 23 میلیارد و 536 میلیون دلار می‌رسد.

اما در بخش ریالی نیز قراردادهای عاملیت آن به حدود 211 هزار و 343 میلیارد ریال می‌رسد که از آن مجموع تسهیلات اختصاص داده شده به متقاضیان تا 118 هزار و 839 میلیارد ریال بوده است. مانده این قراردادها نزد بانک‌ها به 33 هزار و 98 میلیارد ریال می‌رسد.

قراردادهای سپرده‌گذاری ریالی منعقد شده توسط صندوق توسعه ملی حدود 282 هزار و 722 میلیارد ریال بوده که از آن نزدیک به 30 هزار میلیارد ریال برای سپرده‌گذاری از محل قانون حمایت از توسعه و ایجاد اشتغال پایدار اختصاص یافته است.