دو روز پیش «شاهین صمدپور»، فعال حقوق کودک و خبرنگار اجتماعی، در فضای مجازی از ماجرایی عجیب و باورنکردنی خبر داد. ماجرایی که حکایت از بهره کشی کودکان در فضای مجازی داشت.
به گزارش به نقل از روزنامه همدلی ،ماجرا از این قرار است که گویا آتلیه ای در یکی از شهرهای کشور در حضور پدر و مادر بچه‌ها، اقدام به گرفتن تصاویر نامتعارف و بدن نما با محتوای «آروتیک» از بچه‌ها می کند. عکس‌هایی که ضمن این که کودک آزاری است، حتی می‌توان آنها را در خدمت صنعت پورنوگرافی یا هرزه‌نگاری تعبیر کرد.
این در حالی است که در اغلب کشورهای دنیا و براساس استانداردهای حقوقی هر نوع سوءاستفاده از کودکان به عنوان ابزار جنسی ممنوع و در آن کشورها جرم انگاری شده است و مجازات‌های قانونی و حقوقی برای آن در نظر گرفته‌اند.
مثلا در کشوری مانند ژاپن بیش از 20 سال است که هر نوع استفاده از تصاویر کودکان که شائبه استفاده جنسی و ابزاری از کودکان را ایجاد کند،ممنوع و مجازات‌هایی برای آن در نظر گرفته شده است.
در کشور آمریکا نیز تمام افرادی که اقدام به تهیه و حتی نگهداری این تصاویر می‌کنند با مجازات‌های سنگینی مواجه می‌شوند. اما در کشور ما علاوه بر ناآگاهی خانواده‌ها، قوانین حمایت از حقوق کودکان از نواقص بسیاری رنج می‌برد و این ناآگاهی خانواده‌ها و خلاهای قانونی دست به دست هم داده و زمینه سوءاستفاده افراد سودجو از کودکان را فراهم کرده است.
این که عکاسی «تن‌کامه» یا به اصطلاح فرنگی‌ها «آروتیک» چگونه به زندگی کودکان معصوم ما کشیده شده است، خود جای تامل و همچنین بحث فراوان دارد که در این چند سطر کوتاه نمی‌گنجد. اما قصه تلخ ماجرا اینجاست که در ماجرای اخیر و موارد مشابه انگشت اتهام و تقصیر پیش از هرکس دیگری ،به سوی پدر و مادر بچه های قربانی باید نشانه رود.
چرا که بسیاری از خانواده‌هایی که تصاویر نامتعارف از فرزندانشان را در شبکه‌های اجتماعی نمایش می‌دهند، نه تنها به عواقب کار خود آگاهی ندارند بلکه تصور می‌کنند شرایط پیشرفت فرزندانشان را فراهم کرده‌اند و با تبدیل کردن فرزندشان به مدل تبلیغاتی، ضمن این که خدمتی در راستای معروف شدن آنان انجام داده‌اند، خود نیز از مزایای اقتصادی آن بهره‌مند می‌شوند.
غافل از این که این عمل نه تنها خشونت علیه کودک به شمار می‌رود، بلکه بهره‌کشی اقتصادی از کودک نیز محسوب می‌شود.این موضوع زمانی بغرنج‌تر می‌شود که بدانیم عواقب این نوع کارها همین امروز خود را نشان نمی‌دهد و تا سال‌ها طول می‌کشد. چون چنین تکنولوژی در گذشته وجود نداشته و لطمات و ضربات استفاده از کودکان برای تبلیغات در فضای مجازی در آینده مشخص خواهد شد.
در مورد اخیر و در سایه سکوت سازمان‌هایی که وظیفه قانونی و رسمی آنان مبارزه با آسیب‌های اجتماعی و حمایت از حقوق کودکان است، این بار موسسه خیریه مهرآفرین وارد عمل شده است و از تلاش این موسسه برای شکایت رسمی از عکاس و آتلیه‌ای که با ژست‌های غیراخلاقی از کودکان عکاسی کرده و آن را در فضای مجازی پخش کرده خبر داده است.
شاهین صمدپور در صفحه اینستاگرامش با اعلام این خبر نوشت: « سلام عزیزان. یک : بزودی وکلای خیریه از عکاس این کودکان و آتلیه ای که این عکس ها داخلش گرفته شده به صورت رسمی شکایت می کنن . دو : وکلای خیریه مهرآفرین از هر عکاس یا هر آتلیه ی دیگه ای که بخواد از کودکان استفاده های ابزاری بکنه و عکس های غیر متعارف کودکان رو در فضای مجازی پخش کنه بلافاصله شکایت می کنن .
سه : واحد حقوقی خیریه ی مهرآفرین از هر گروه ویدیوسازی که ( چه گروه های طنز چه تبلیغاتی) از کودکان در ویدئوهایی با شائبه شوخی های جنسی استفاده کنه به طور رسمی شکایت می کنن و...»
یک جامعه شناس به همدلی گفت: اگر چه نادیده گرفتن و حتی تجاوز به حقوق کودکان در کشور به یک امر عادی تبدیل شده است، اما مورد اخیر و با توجه به ارزش‌های فرهنگی حاکم بر جامعه ما، موضوعی قابل تامل و بررسی است. این موضوع را از چند منظر می‌توان دید.
اگر فرض را بر این قرار بدهیم که این عمل با اجازه خانواده‌ها و با هدف تبلیغات و درآمد زایی صورت می‌گیرد، جدای از اینکه این کار مشکل قانونی دارد، از نظر انسانی هم قابل قبول نیست. چرا ما باید چنین حقی را برای خودمان قائل شویم و از کودکمان برای کسب درآمد در شبکه های اجتماعی استفاده کنیم و با بهره کشی اقتصادی لحظه‌های کودکی فرزندانمان را بدزدیم.
فرناز آزادی افزود: اگر موضوع را از زاویه دیگری ببینیم و تصور کنیم که این عمل بدون اجازه خانواده‌ها صورت گرفته است، نشان از سهل انگاری و بی‌احتیاطی خانواده‌ها می‌دهد. والدینی که کودکان خود را به هر آتلیه‌ای می‌سپارند و اجازه می‌دهند که عکاس با هر ژست غیر اخلاقی از کودکانشان عکاسی کند پدر و مادر با مسئولیتی نیستند.
بنابراین در هر دو صورت می توان انگشت اتهام را اول به سمت خانواده‌ها نشانه رفت. چرا که والدین مسئولیت نگهداری و مراقبت از فرزندانشان را برعهده دارند و آنها هستند باید در مقابل هر خطری که فرزندانشان را تهدید می‌کند، از آنان محافظت کنند.
وی یاد آور شد: متاسفانه در جامعه ما والدین خود را مالک فرزند میدانند و همین حس مالکیت باعث شده که بسیاری از آنان تصور کنند کودکان نیز بخشی از دارایی آنان است و هر گونه بخواهند می‌توانند با آن رفتار کنند، در صورتی که امروزه کشورهای دیگر به این سمت می روند که هر انسانی یک موجود منحصر به فرد است و حتی پدر و مادرش هم اجازه ندارند که برای وی تعیین تکلیف کند حتی اگر فردی بخواهد راه خطایی را در پیش بگیرد پدر یا مادر تنها اجازه دارند به وی راه درست را نشان دهند و در نهایت این خود اوست که باید تصمیم نهایی را بگیرد. از سوی دیگر بسیاری از خانواده‌ها به دلیل ضعف آگاهی‌های جنسی کودکان، تصور نمی‌کنند که کودکان هم در صورتی که زمینه آزار جنسی‌شان فراهم شود، مورد آزار جنسی قرار می‌گیرند یا تصاویر بدن نما و نامتعارف کودکانشان زمینه سوءاستفاده جنسی آنان را فراهم می‌کند.
البته استفاده ابزاری کودکان فقط به عمل چند عکاس یا آتلیه محدود نمی‌شود. ظاهرا این قصه در کشور ما سر دراز دارد و حتی سازمان‌های عریض و طویلی مثل صدا و سیما نیز در دام این تله افتاده‌اند. یکی از نمایندگان مجلس در سال 96 به «جوان» گفته بود:«سال پیش یک تیزر تبلیغاتی در اختیار شبکه پویا برای پخش قرار گرفت. در این تیزر دو کودک دختر و پسر مقابل هم می‌ایستند و پوشک‌های خودشان را در می‌آورند و به سمت یکدیگر پرتاب می‌کنند.
مدیر وقت شبکه پویا به خاطر محتوای اروتیک این تیزر تبلیغاتی حاضر به پخش آن نمی‌شود و به همین خاطر حقوق آن ماه کارمندان پویا در موعد پرداخت نمی‌شود و بخش آگهی‌ها برخورد ناشایستی با این شبکه می‌کند.» این اتفاق‌ها با برخوردها نشانه این است که گویا در کشور ما در زمینه حقوق کودکان و زمینه‌های سوءاستفاده جنسی از آنان یا تصاویرشان آگاهی زیادی وجود ندارد و ضرورت توجه به این موضوع درک نشده است.
