نقد و بررسی فیلم Guardians of the Galaxy Vol. ۲ (نگهبانان کهکشان بخش ۲)

0 کارگردان : James Gunn نویسندگان : James Gunn, Dan Abnett بازیگران : Chris Pratt, Zoe Saldana, Dave Bautista خلاصه داستان : «نگهبانان کهکشان 2» ماجراجویی‌های تیم را در دنیای کیهانی دنبال خواهد کرد. محافظین باید بجنگند تا خانواده جدید خود را دور هم نگه دارند و از راز پدر «پیتر کوئیل» پرده برداری کنند. دشمنان قدیمی به هم پیمانان جدید تبدیل شده‌اند و شخصیت‌های مورد علاقه هواداران از کمیک‌ها نیز در فیلم حضور خواهند داشت تا به قهرمانان کمک کنند.

مارول با زیرکی استراتژی یک‌ساله‌ی تبلیغاتی هوشمندانه‌ای را پیش گرفت تا کاراکترهای نگهبانان کهکشان را به مردم بشناساند و با همین راهبرد توانست به فروش فوق‌العاده‌ای دست یابد. نگهبانان کهکشان بخش 2 بزرگتر و بهتر از بخش قبلی‌ست ولی مانند قسمت قبل از ضعف در روایت رنج می‌برد که باعث می‌شود نگهبانان کهکشان از رسیدن به سطحی فوق‌العاده باز بماند.

در آگوست سال 2014، مارول نگهبانان کهکشان را روانه‌ی سینماها کرد. در آن زمان، همه به چشم یک ریسک بزرگ به این فیلم نگاه می‌کردند؛ یک ملغمه‌ی علمی‌تخیلی/ ابرقهرمانی با کاراکترهایی که کسی جز کشته‌مرده‌های کتاب‌های کامیک آن‌ها را نمی‌شناخت. اما مارول بیکار ننشست و برای مشتاق‌کردن مخاطبان و افزایش شناخت آن‌ها نسبت به کاراکترهای مذکور، استراتژی یک‌ساله‌ی تبلیغاتی هوشمندانه‌ای را پیش گرفت. نگهبانان کهکشان در هفته اول اکران حدود 100 میلیون دلار فروخت و در سراسر جهان به فروشی بالغ بر 750 میلیون دلار دست یافت. درست است که ماشین بازاریابی مارول در این فروش بالا نقش عمده‌ای داشت، ولی نباید از حضور «جیمز گان» خلاق در پشت پرده‌ی تولید این فیلم غافل شد. خلاقیت او در تازگی و لذت‌بخشی فیلم تاثیر بسزایی داشت و آن را به اثری که حتما باید دیده شود، تبدیل کرد.

اکنون سه سال پس از فیلم اول، نگهبانان کهکشان بخش 2 از راه رسیده. نگهبانان کهکشان دیگر ماهیتی مبهم ندارند. بلکه این روزها تبدیل به اثری درخشان در کارنامه تولیدات مارول شده به طوری که قرار است در فیلم آینده‌ی انتقام‌جویان: جنگ بی‌نهایت نیز شاهد حضور کاراکترهای آن باشیم تا شاید بار دیگر رکوردهای باکس‌آفیس جابه‌جا شود. در بخش 2، جیمز گان با چالشی منحصربفرد مواجه شده. اولین فیلم او اساسا با آن‌چه که تا آن روز مارول تولید کرده بود متفاوت بود (البته غیر از ددپول، که بعدا اکران شد و محصول همکاری مشترک مارول و فاکس بود)، به همین دلیل انتظارات سخت کمپانی از او به گونه‌ای بود که لحن، سبک، ریتم و زرق و برق تصویری قسمت اول را بار دیگر تکرار کند بدون این که احساس تکرار به مخاطب دست بدهد. با این حال، کارگردان دوباره همان رویه را پیش گرفته. بخش 2 بزرگتر و بهتر از بخش قبلی‌ست ولی مانند قسمت قبل از ضعف در روایت رنج می‌برد که باعث می‌شود نگهبانان کهکشان از رسیدن به سطحی فوق‌العاده باز بماند.

خرده داستان‌هایی که در طول فیلم مطرح می‌شوند، بیشتر بهانه‌ای برای ساخت فیلم‌های بعدی به نظر می‌رسند تا برای سر و شکل بخشیدن به داستان این قسمت. گرچه فیلم در تلاش است در کنار این زرق و برق و جلوه‌های ویژه، حرف‌هایی برای گفتن داشته باشد.

فیلم نگهبانان را با صحنه‌ی اکشن بزرگی بازمعرفی می‌کند؛ یک سکانس نبرد غیرمعمول و تماشایی که از دیدگاهی جالب و تازه ارائه می‌شود. هنگامی که «استار لرد(کریس پرت)»، «گامورا (زویی سالدانا)»، «دراکس (دیو باتیستا)» و «راکت (با صدای بردلی کوپر)» در پس‌زمینه با شیئی غول‌پیکر در حال پیمایش فضا نشان داده می‌شوند، «گروت (با صدای ون دیزل)» در پیش‌زمینه در حال رقصیدنی بداهه است. به عنوان یک تماشاگر، می‌دانیم که جنگ پدیده‌ی مهمیست اما مسخره‌بازی‌های گروت توجه ما را به سوی خود جلب کرده و این هنر جیمز گان است که در نمایی بزرگ توجه مخاطب را به سوی یک نقطه‌ی خاص متمرکز می‌کند. همین لحظات این‌چنینی‌ست که بخش 2 را از تکراری بودن می‌رهاند و نشان می‌دهد که غیر از خروارها جلوه‌ی ویژه، چیز دیگری نیز در چنته دارد.

نگهبانان، یکدیگر را به چشم خانواده می‌بینند نه همکار یا دوست. خانواده‌ای که گرچه شاید به این آسانی‌ها از هم نپاشد ولی اعضای آن، آن‌چنان هم رابطه‌ی سفت و سختی با هم ندارند. بخش 2 درباره‌ی خانواده‌های دیگر هم هست. استار لرد با پدر واقعی خود، «اِگو (کرت راسل)»، که در اصل سیاره‌ای در قامت یک انسان است مواجه می‌شود. همچنین کشمکشی میان گامورا و خواهرش «نِبیولا (کارن گیلَن)» نیز در طول داستان مطرح می‌شود و «یوندو (مایکل روکر)» که از رفتارش با پسرخوانده‌ی خود، استار لرد، پشیمان است. بعضی از این موارد دراماتیک در طول داستان کارایی دارد و بعضی دیگر نه اما حداقل نشان می‌دهد که فیلم در تلاش است در کنار این زرق و برق و جلوه‌های ویژه، حرف‌هایی برای گفتن داشته باشد.

این فیلم همچنان بامزه و عامه‌پسند است که عمده هدف آن تحکیم بخشیدن به روابط مطرح شده در قسمت اول و اضافه‌شدن اعضای جدید به گروه می‌باشد. مطمئنا فیلم از لحاظ بصری گیراست. به ندرت می‌توان صحنه‌ای یافت که دستکاری کامپیوتری نشده باشد.

از لحاظ لحنی، گان رویکردی بی‌محابا داشته، به گونه‌ای که دیالوگ‌های موجود بعضا دارای دوپهلویی‌هاییست که ممکن است والدین دوست نداشته باشند فرزندشان آن‌ها را بشنود. اجزای داستان همانند ددپول سبکبارانه و هجوگونه نیست، ولی تنها فیلم مارول است که تا حد ممکن به این دو مشخصه قرابت دارد: 1) یک فیلم با عنوان کمدی 2) درجه بندی سنی بالای 17 سال. همانگونه که گفتم این مشخصه‌ها را ندارد، اما تا حد امکان نزدیک است. با این حال، بخش 2 همچنان بامزه و عامه‌پسند است. از نکات جالب توجه فیلم، می‌توان به حضور کوتاه «استن لی» در اولین عرض اندام قابل توجه «مراقبان/The Watchers» روی پرده سینما اشاره کرد. (توجه: حین پخش تیتراژ و در پایان آن، پنج صحنه وجود دارد که هیچ‌کدام برای فهم داستان ضروری نیستند ولی خب نگهبانان کهکشان نشان داده برای هوادارانش سنگ تمام می‌گذارد.)

با وجود این که محور داستان اصلی حول ارتباط دوباره‌ی استار لرد با پدرش می‌چرخد (و دانستن این که پدر آن‌گونه که در ابتدا به نظر می‌رسد صمیمی و مهربان نیست)، خرده‌پیرنگ‌های زیادی بسط داده می‌شوند که یکی از آن‌ها مربوط به «سیلوستر استالونه» است. این خرده‌پیرنگ‌ها بیشتر بهانه‌ای برای ساخت فیلم‌های بعدی به نظر می‌رسند تا برای سر و شکل بخشیدن به داستان این قسمت. عمده هدف بخش 2 تحکیم بخشیدن به روابط مطرح شده در قسمت اول و اضافه‌شدن اعضای جدید به گروه می‌باشد. دو فیلم اول این مجموعه، خلا داستانیِ پس از فصل آغازین را تا حدی پوشش می‌دهند.

بازیگران در فرم خوبی به سر می‌برند. کریس پرت و زویی سالدانا دوباره به قالب‌ کاراکترهای خود بازگشته‌اند. «دیو باتیستا» در این بخش فرصتی یافته تا اندکی جنبه‌های انسانی به کاراکتر خود ببخشد تا از موجودی که صرفا به در و دیوار مشت می‌زند، کمی فراتر رود. «کرت راسل» هم از دوست‌داشتنی‌بودن ذاتی خود برای گسترش کاراکترهایی که ایفا می‌کند بهره می‌برد، به گونه‌ای که حتی انتظارش را نداریم.

در حال حاضر نمی‌توانم درباره‌ی کیفیت سه‌بعدی این فیلم نظری بدهم، ولی مطمئنا فیلم از لحاظ بصری گیراست. تصاویر CGI که گاه خودنمایانه و گاه زیرکانه به کار برده شده‌اند، به وفور یافت می‌شود. به ندرت می‌توان صحنه‌ای یافت که دستکاری کامپیوتری نشده باشد. بار دیگر تصمیم گرفته شده تا موسیقی متن شامل ترانه‌های پاپ و راک دهه‌ی 70 همانند ترانه‌ی برندی از گروه « Looking Glass» و ترانه‌ی زنجیر از گروه « Fleetwood Mac» باشد.

بازیگران در فرم خوبی به سر می‌برند. «کریس پرت» و «زویی سالدانا» با وجود این که زمان زیادی از دیدار ما با آن‌ها در این نقش می‌گذرد، دوباره به قالب کاراکترهای خود فرو رفته‌اند. شیمی کند میان آن‌ها (که استار لرد آن را به رابطه‌ی سم و دایان در سریال به سلامتی تشبیه می‌کند) شاهدی بر این ادعاست که با خویشتن‌داری کافی هردو تن پیش می‌رود. «دیو باتیستا» در این بخش فرصتی یافته تا اندکی جنبه‌های انسانی به کاراکتر خود ببخشد تا از موجودی که صرفا به در و دیوار مشت می‌زند، کمی فراتر رود. «کرت راسل» که در دو محصول پر سر و صدای امسال حضور دارد (فیلم دیگر سرنوشت خشن)، از دوست‌داشتنی‌بودن ذاتی خود برای گسترش کاراکترهایی که ایفا می‌کند بهره می‌برد، به گونه‌ای که حتی انتظارش را نداریم.

مسلما تماشاگران با فرض فیلمنامه‌ای بی‌عیب و نقص به تماشای این فیلم نمی‌روند. بهتر است شما هم خودتان را با خوردن ذرت بوداده سرگرم کنید! نگهبانان کهکشان بخش 2 تجربه‌ای‌ست مشابه با قسمت قبلی با این تفاوت که تقریبا هرچیزی دارد. ظاهرا اوضاع برای ابرقهرمان‌های مارول به گونه‌ای پیش می‌رود که باید برای دیده شدن در فیلمی چون جنگ بی‌نهایت حضور داشته باشند ولی فعلا این مرض، به جان این گروه ناهمگونِ جدا از جریان اصلی نیفتاده و آن‌ها در مسیری مستقل پیش می‌روند.

همانند نگهبانان کهکشان، پایان این فیلم نیز چندان قابل بحث و موشکافی نیست. البته با توجه به ذات کامیک بودن داستان و روایت فیلم، این مسئله قابل توجیه است. سابقه‌ی کمپانی مارول مؤید این نکته است که ضدقهرمان‌های آن همواره به شیوه‌ای احمقانه و غیرمتقاعدکننده ظهور یافته‌اند که نگهبانان کهکشان بخش 2 نیز این قاعده مستثنا نیست. با این حال، مسلما تماشاگران با فرض فیلمنامه‌ای بی‌عیب و نقص به تماشای این فیلم نمی‌روند. بهتر است شما هم خودتان را با خوردن ذرت بوداده سرگرم کنید!

نگهبانان کهکشان بخش 2 تجربه‌ای‌ست مشابه با قسمت قبلی با این تفاوت که تقریبا هرچیزی دارد. حسن این دنباله در تجدید میثاق تماشاگران با کاراکترهای آشنایی‌ست که کارهای آشنایی انجام می‌دهند. ایراد آن بالا رفتن انتظارات از عوامل فیلم است که شاید در محدوده توانایی‌هایشان نباشد. البته جیمز گان نشان داده که ابایی از انجام کارهای سخت ندارد. ظاهرا اوضاع برای ابرقهرمان‌های مارول به گونه‌ای پیش می‌رود که باید برای دیده شدن در فیلمی چون جنگ بی‌نهایت حضور داشته باشند ولی فعلا این مرض، به جان این گروه ناهمگونِ جدا از جریان اصلی نیفتاده و آن‌ها در مسیری مستقل پیش می‌روند.

مترجم: بابک مؤیدزاده