به گزارش ایسنا بر اساس خبر رسیده، آیین نکوداشت روز شعر و ادب فارسی، بزرگداشت مقام استاد شهریار امروز (27 شهریورماه) با حضور سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و جمعی از مسئولان و علاقه‌مندان به شعر و ادب فارسی در مرکز همایش‌های بین‌المللی برج میلاد برگزار شد.
صالحی در این مراسم ضمن ابراز خشنودی از حضور در محفل ادب‌دوستان و دوستداران شهریار گفت: زبان در ملت‌های مختلف به یک اندازه در شکل‌گیری هویت آنها نقش ندارد بلکه در برخی ملت‌ها زبان رکن و پایه است و جایگزین ندارد.
او ادامه داد: در هویت ملی ایرانیان زبان فارسی یک رکن مبنایی بدون جایگزین است و این موضوع از چند جهت قابل بررسی است؛ نخست اینکه هر مقدار زبان کهن‌تر شود، در تار و پود هویت نقش بیشتری دارد و زبان فارسی به عنوان زبانی دیرین و کهن در تاروپود هویت ایرانی نقش مؤثرتر و اساسی داشته است. طبیعی است که زبان‌های چندصد ساله کمتر از زبان‌های چندهزارساله بر شکل‌گیری هویت نقش دارند.
صالحی با اشاره به اینکه هرچه زبان قدمت بیشتری داشته باشد تأثیر آن در شکل‌گیری هویت بیشتر است، اظهار کرد: از سوی دیگر ما ایرانی‌ها در چهارراه تاریخ و در معرض هجوم اقوام گوناگون بوده‌ایم. آن‌چه هویت ایرانی را در برابر هجوم دشمنان محافظت کرده زبان فارسی است و به عبارت دیگر زبان فارسی نقش پایداری هویت ایرانی در برابر تهاجم‌ها را در این چهارراه جغرافیایی داشته است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه درباره نقش حفاظتی زبان فارسی در برابر تهاجم‌ها می‌توان ساعت‌ها کتاب نوشت و سخن گفت، افزود: زبان فارسی گنجینه دانسته‌های ما برای معارف و علوم ایرانی اسلامی و انسانی بوده است. همچنین این زبان کلید علوم و معارف ایرانی و اسلامی و بالاتر از آن کلید معارف علوم انسانی و بشری است. کلام، اخلاق و عرفان جز با زبان فارسی گشوده نمی‌شود و می‌توان سخن‌های بسیاری درباره اینکه چگونه زبان فارسی، زبان حکمت انسان ایرانی است بیان کرد.
او با اشاره به اینکه زبان فارسی در شعر و ادبیات زمینه و پایگاه دارد، بیان کرد: ادبیات فارسی جزء شعرها و ادبیات مطرح جهانی است و حتی اگر ما ایرانی‌ها چنین ادعایی هم نداشته باشیم باز هم هیچ منصفی نمی‌تواند بگوید شعر و ادبیات فارسی جزء ادبیات برتر بشری نیست.
صالحی با تأکید بر اینکه زبان فارسی داد و ستد قابل توجهی با شعر دارد یادآور شد که روح شاعرانه ایرانی طی تاریخ کسوتی از شاعران و توالی آنها را طی تاریخ رقم زده است. ما به گونه‌ای حکمت کهن ایرانی را در شعر فارسی متجلی می‌بینیم و این شعر تعیین‌کننده و جلوه‌دهنده این حکمت کهن است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه شعر و ادبیات فارسی تفسیرکننده و تعیین‌کننده معارف وحیانی است، اظهار کرد: می‌توان مدعی شد که ادبیات فارسی در تفسیر کلام وحی و معارف الهی نقش اساسی دارد و اگر کسی بخواهد به گونه‌ای تفسیری شفاف و آشکار از معارف دینی داشته باشد می‌تواند تجلی آن را در شعر و ادبیات فارسی ببیند.
او شعر فارسی را مثل باغ ایرانی دانست که تکثر دارد و گفت: اما این باغ همگرا و همگون است و قالب‌ها و مضامین به یکدیگر کمک می‌کنند.
صالحی با تأکید بر اینکه شعر فارسی ملک مشاع همه فارسی‌دانان و ایرانیان است، بیان کرد: طی تاریخ فارسی‌دانان و شاعران بسیاری در اینکه شعر فارسی در قله قرار بگیرد سهیم بوده‌اند و ما در شکل‌گیری شعر فارسی بزرگانی را در خراسان مانند فردوسی، عطار، خیام و... مشاهده می‌کنیم. در سایر نقاط ایران از جمله آذربایجان هم شاعران بزرگی در به قله رسیدن شعر فارسی نقش داشته‌اند که از آن جمله در خطه آذربایجان به شمس تبریزی‌ها، اوحدالدین مراغی و هزاران شاعر دیگر می‌توان اشاره کرد. بنابراین زبان و ادبیات فارسی به طور عام و شعر به طور خاص ملک مشاع ایرانی‌های فرهنگ‌دوست و فرهنگ‌پرور بوده است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه سخنانش با تأکید بر اینکه شهریار یک اتفاق معاصر است، گفت: شهریار تنها یک شخص نیست بلکه نمادی است برای اینکه ببینیم چگونه به قله رسیدن شعر فارسی با خلق اشعار از سوی شاعران بزرگ رقم خورده است و در این میان شهریار نقطه عطفی است.
او ادامه داد: نقطه عطف بودن شهریار یک ادعا نیست چرا که ما در طول تاریخ اگرچه شاعرانی داشته‌ایم که به چندین زبان شعر می‌سرودند اما او شاعری است که در دو بال متوازن پرواز کرده و شعر سروده است. شهریار در دو زبان فارسی و ترکی اشعار کم‌نظیری سروده که اوج آن را در شعر ترکی با منظومه «حیدربابا» می‌توان مشاهده کرد.
صالحی ویژگی متمایز شهریار را اشتهار طولانی او به شعر عنوان کرد و افزود: نخستین دفتر شعر شهریار در سال 1310 زمانی که او 25 ساله بوده با مقدمه سه استاد بزرگ ملک‌الشعرای بهار، پژمان بختیاری و سعید نفیسی منتشر شده است و این نشان می‌دهد که چگونه شهریار زمان طولانی در آسمان شعر و ادب فارسی درخشیده است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه شهریار شاعر فرازمینی ما است یادآور شد: او مانند شاعران بزرگ دیگر همچون فردوسی، خیام، مولوی و... در سرزمین خودش محصور نماند و در افق جهانی و انسانی سخن گفت و نام شعر ایرانی را بلندآوازه کرد.
به گفته صالحی، فضای شعر شهریار عشق او به وطن و ایران تاریخی فرهنگی و جغرافیایی را نشان می‌دهد و این تعلق به ایران کم‌نظیر است. او به خوبی ترکیبی از هویت ملی و دینی طی یک تاریخ نشان داده است و به خوبی می‌توان ترکیب‌سازی‌های هویت ملی و قومی او را در اشعارش مشاهده کرد که چگونه با یکدیگر سازگار هستند.
صالحی با بیان اینکه شهریار یک شاعر آیینی است، گفت: در فضای شاعرانگی و زندگی روزمره شهریار عشق به اهل‌بیت و معرفت به آنها را می‌توان مشاهده کرد.
او افزود: شهریار شاعر انقلاب اسلامی است و ما می‌بینیم که چگونه در ایام انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی به دور از همه منیت‌های روشنفکرانه شعرش را در اختیار اسلام قرار می‌دهد. این درحالی است که بسیاری از روشنفکران به او فشار می‌آوردند که شأن شعرش در حد سرودن شعر برای این ارزش‌ها نیست. اما شهریار نشان داد که در شعرش دفاع از انقلاب، نظام و... موج می‌زند و این نگاه، شهریار را از دیگران متمایز کرده است.
صالحی در بخش پایانی سخنانش ضمن ابراز امیدواری از اینکه برگزاری این همایش مقدمه اتفاق جدی‌تری در سال‌های آتی باشد، گفت: از بنیاد مقبرةالشعرای تبریز که این مراسم را برگزار کرده تقدیر می‌کنم و امیدوارم که مباحث میراث تاریخی و انسانی را بیش از گذشته نگه‌داری کنیم.
او همچنین بیان کرد: دبیرخانه استاد شهریار می‌تواند از همین امروز کار خود را آغاز کند و امیدوارم که شاهد برگزاری مراسم شکوهمند معرفتی و باورافزایی برای نسل‌های بعدی باشیم و مجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سراسر کشور از این اتفاق حمایت خواهد کرد.
همچنین در این مراسم جواد وندنوروز، رئیس بنیاد مقبرةالشعرای استاد شهریار از عملکرد سازمان متبوع خود گزارشی ارائه کرد و گفت: مقبرةالشعرا بیش از هشت سال است که درباره ترویج افکار، اشعار و اندیشه‌های شهریار فعالیت می‌کند و تا کنون 250 عنوان کتاب تخصصی، 850 رساله دکتری و بیش از 350 مقاله درباره شهریار منتشر کرده است.
او از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درخواست کرد تا حمایت‌های بیشتری را از فعالیت‌های این بنیاد و تأسیس دبیرخانه دائمی به عمل آورد.
شهربانو امانی عضو شورای شهر تهران نیز در این مراسم طی سخنانی با تأکید بر برگزاری مراسمی شایسته برای بزرگداشت شهریار بیان کرد: من اگرچه در حوزه شعر و ادب تخصصی ندارم اما می‌دانم که ادب آدابی دارد و اگر بخواهیم هویت فرهنگی خود را بازخوانی و بازیابی کنیم باید میراث گذشتگان را ارزش بگذاریم.
او با بیان اینکه ما تنها میراث‌خواران خوبی هستیم درحالی که باید میراث‌داران خوبی باشیم، افزود: امروز توسعه‌یافتگی به دودکش‌های کارخانجات و ذخایر زیرزمینی و روزمینی نیست بلکه عنصر سرمایه انسانی ابزار توسعه‌یافتگی است. از این منظر شعر و ادب فارسی و سرمایه انسانی می‌تواند ابزار ما برای رشد و توسعه باشد. چنان‌که می‌بینید که چگونه همسایه بغل‌دستی ما توانست با یک رقص سماع چه جریانی ایجاد کند.
امانی ادامه داد: این رخداد مهم تاریخی به اندازه‌ای نیست که فردی مثل من برای آن سخنرانی کند اما باید بیان کنم که اندازه استاد شهریار در حدی است که پیونددهنده هویت ملی، اقوام و آرمان‌های ما است.
این عضو شورای شهر با اشاره به تصویب روز شعر و ادب فارسی در مجلس ششم گفت: باید پرسید که چرا سالروز رحلت استاد شهریار مبنای نام‌گذاری شعر و ادب فارسی شده است. در پاسخ باید گفت که چون این گوهر فرهنگ و هویت ایرانی از سوی کشورهای دیگر مصادره نشود و من تقاضا دارم که در سال‌های آتی این آیین با شکل و شمایل بهتری برگزار شود.
محمدجواد حق‌شناس، دیگر عضو شورای شهر تهران نیز ضمن پاسداشت مقام شهریار و جایگاه او در شعر و ادب فارسی بیان کرد: اگر ما تهرانی‌ها نه بیش از تبریزی‌ها اما در کنار و همسان آنها شهریار را تهرانی می‌دانیم به این خاطر است که او در 14 سالگی به تهران می‌آید و شکوفایی شعر شهریار در این شهر رخ می‌نمایاند. او دانش‌آموز دارالفنون، یکی از مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین مراکز تهران است و سپس می‌بینیم که چگونه شعر او در شهر تهران به بالندگی می‌رسد.
او با اشاره به پارک بهجت‌آباد در تهران و دیداری که شهریار با عشق خود در این پارک داشته است، اظهار کرد: این دیدار نقطه عطفی در زندگی و شعر شهریار محسوب می‌شود. بنابراین بالندگی شهریار و شعرش در تهران رخ می‌دهد و تا پایان عمر او ما تعلق خاطرش به تهران و ایران را در اشعارش مشاهده می‌کنیم.
آیت‌الله مرعشی‌نجفی دیگر سخنران این مراسم نیز با اشاره به خاطره‌ای از پدرش درباره شهریار که زمینه‌ساز سرودن شعر علی ای همای رحمت شد گفت: لازم است دو قرن از وفات مرحوم شهریار بگذرد تا مشخص شود که او شاعری در ردیف حافظ و سعدی است و ما به او افتخار می‌کنیم.
مرعشی‌نجفی افزود: متأسفانه به اشخاصی مانند شهریار در زمانه خودش توجهی نمی‌شود اما امیدوارم که اشعار و اندیشه‌های او بیش از پیش شناخته شود.
سهیل محمودی، شاعر در ادامه این مراسم شهریار را نقطه عطفی در شعر و فرهنگ ایرانی دانست و گفت: چراغ یاد شهریار به همت مردم آذربایجان سال‌هاست که زنده نگه داشته شده است.
او با بیان اینکه شهریار شاعر مردم است، افزود: شهریار وقتی که «حیدربابا» را می‌سراید یا وقتی که درباره مولا علی شعر می‌گوید و یا زمانی که به زبان کوچه و بازار شعر می‌سراید شاعر مردم است. ما اصطلاحی داریم که می‌گوییم فلانی را مولا جلوه داده است و من معتقدم مولا علی به شهریار جلوه داده است.
محمودی با اشاره به فرایندی که شهریار در زندگی خود طی کرده است، یادآور شد: شعر او لهجه تهران را هم دارد و در تمامی اشعار او که اکنون به صورت ضرب‌المثل و جملات شنیدنی از زبان مردم شنیده می‌شود می‌توان فرهنگ کوچه را مشاهده کرد.
این شاعر در بخش پایانی سخنانش شهریار را یک مصلح اجتماعی دانست و بخش‌هایی از مناظره «منبر و دار» را برای حاضران خواند.
همچنین علی‌اصغر شعردوست، نماینده پیشین مجلس و بانی نام‌گذاری روز درگذشت شهریار به نام روز شعر و ادب فارسی با اشاره به راهی که شهریار برای سایرین گشوده است، گفت: معنویاتی که در شعر شهریار وجود دارد راهی است که به روی بزرگانی مانند سعدی هم گشوده نشده است. او کلام خود را به یک امر قدسی و آسمانی پیوند زده است و عشق به اهل‌بیت که در شعر او وجود دارد می‌تواند زمینه‌ساز تزاید عشق به شعر شهریار باشد.
او در بخش پایانی سخنانش به خدمات شهریار در عرصه ارزش‌های انقلابی اشاره و بیان کرد: شهریار همواره شاعر مستقلی بود و هیچ‌گاه به دنبال حمایت از کسی نبود. او به صورت متوازن در شعر فارسی و ترکی بالندگی داشته و اگرچه روز بزرگداشت او در تقویم ثبت شده اما هنوز این روز ملی نشده است.
