پس از انتشار رای شورای ملی رقابت در خصوص پرونده شکایت چیلیوری از اسنپ فود در روز گذشته، امروز (23 مهر) مدیران چیلیوری با برگزاری یک نشست خبری توضیحات بیشتری را در رابطه با این پرونده و رای صادر شده به نفع چیلیوری ارائه دادند.
روند شکایت چیلیوری از اسنپ فود
«علیرضا صادقیان»، مدیرعامل و موسس هلدینگ کسب‌وکار نوین ایرانیان (نت برگ، چیلیوری) در این نشست خبری اعلام کرد که تا سال 96، آنچه میان پلتفرم‌های سفارش آنلاین غذا بود، یک «رقابت سالم» نام داشت و در آن زمان اسنپ فود نهایتاً 50 درصد از این بازار سفارش آنلاین غذا را به خود اختصاص داده بود:
«رقابت تا آن زمان روی ارائه محصول بهتر، رساندن سریع‌تر غذا به مشتری و ارائه خدمات با کیفیت‌تر بود اما از پایان سال 96 این روند تغییر کرد. این تغییر رویه هم‌زمان بود با جذب سرمایه 70 میلیون دلاری گروه اسنپ از گروه هایپراستار. به نظر می‌رسد آنها تلاش کردند تا این پول را در جهت ایجاد انحصار در همه زمینه‌ها مصرف کنند.»
او می‌گوید فشار اسنپ فود بر رستوران‌ها از اواخر سال 96 آغاز شده و در آن زمان رستوران‌ها شروع به لغو قرارداد با چیلیوری کرده‌اند: «ما در تابستان 97 با اسنپ فود جلسه گذاشتیم و به آنها گفتیم که چرا این روند درست و به نفع بازار نیست. انحصار باعث نمی‌شود ما آدم‌های بهتری باشیم. درد انحصار را در صنایع مختلف، در کشورمان چشیده‌ایم. اما به ما گفتند که این روند، سیاست ابلاغی سهام‌دارانشان است و روش خود را ادامه می‌دهند.»
به گفته صادقیان، اقدامات اسنپ فود برای قرارداد بستن با رستوران‌ها به شکل انحصاری در زمستان 97 به اوج خود رسید: «این اقدام کاملاً به شکل هدفمند و بر اساس لیست رستوران‌های برتر و دارای برند بود.»
در ادامه، چیلیوری در اردیبهشت 98 در شورای ملی رقابت شکایت می‌کند، جلسه شورا 13 مهر برگزار می‌شود و نهایتاً، روز گذشته 22 مهر ماه، رای نهایی در چند مورد به نفع چیلیوری صادر می‌شود.
صادقیان تصویر فوق را در این نشست خبری به نمایش کشید و گفت خط نارنجی، تعداد رستوران‌هایی هستند که روی پلتفرم چیلیوری حاضر بوده‌اند اما «به دلیل انحصار قرارداد خود را لغو کرده‌اند». او همچنین توضیح داد که در نمودار فوق، خط آبی، نشان‌دهنده‌ی خرید کاربران از چیلیوری است که در نتیجه‌ی اقدامات اسنپ فود شروع به کاهش کرده است. صادقیان می‌گوید از بهمن 97 تاکنون، سرعت رشد جذب رستوران‌ها توسط اسنپ فود افزایش پیدا کرد:
«علی‌رغم اینکه شکایت را در شورای رقابت ثبت کرده بودیم و دوستان هم آگاه بودند، می‌خواستند از این فرصت استفاده کنند و تعداد رستوران‌های بیشتری را در انحصار خودشان درآورند تا حتی اگر ما رای مثبت گرفتیم، اثر کمتری داشته باشد. ما به رستوران‌های زیادی مراجعه کردیم اما چون قرارداد انحصاری داشتند، با ما عقد قرارداد نکردند.»
نکته مهمی که صادقیان به آن اشاره کرد این بود که در حال حاضر تعداد رستوران‌هایی که فقط با اسنپ فود کار می‌کنند به هزار عدد می‌رسد: «امروز که صحبت می‌کنیم این هزار رستوران پرفروش، باکیفیت و دارای برند، فقط با اسنپ فود همکاری می‌کنند. اسنپ فود در تهران 5 هزار رستوران دارد که 20 درصد رستوران‌هایش است، اما این رستوران‌های پر فروش بالای 50 درصد از فروش اسنپ فود را پوشش می‌دهند.»
صادقیان با نمایش برخی از قراردادهای اسنپ فود با رستوران‌ها، گفت که اگر رستوران می‌خواست از قرارداد انحصاری خارج شود 2 درصد به کمیسیونش اضافه می‌شد و از سوی دیگر فعالیت‌های تبلیغاتی (نحوه نمایش رستوران در لیست) برای آن رستوران نیز قطع می‌شد.
او می‌گوید به قراردادی دست پیدا کرده که جدید است و در آن، اسنپ فود برای رستوران جریمه نقدی هم اضافه کرده است: «ما این جریمه را از 20 الی 100 میلیون تومان دیده‌ایم.»
حکم شورای رقابت از امروز لازم به اجراست
صادقیان با اشاره به رای شورای ملی رقابت گفت که از امروز، قراردادهای انحصاری که اسنپ فود با رستوران‌ها بسته و بندهای جریمه آن دیگر اعتبار قانونی ندارد:
«اسنپ فود نمی‌تواند بندهای مد نظرش در قراردادها را اجرایی کند و نمی‌تواند بین رستوران‌ها تفاوت بگذارد. همچنین اسنپ فود دیگر نمی‌تواند رستوران‌ها را تحت فشار قرار دهد تا قرارداد انحصاری امضا کنند. انحصار خطرناک است و خوشحالم که این رای صادر شد تا بتوانیم برای اولین بار عضوی از گروه اسنپ را محکوم کنیم.»
مدیرعامل هلدینگ کسب‌وکار نوین ایرانیان می‌گوید امروز دیگر رستوران‌ها مختار هستند با هر پلتفرمی که می‌خواهند همکاری کنند و اسنپ فود دیگر اجازه ندارد به این دلیل، آنها را جریمه کند. او با اشاره به جریمه 100 میلیون تومانی اسنپ فود، اشاره کرد که این جریمه متعلق به دولت است اما مبلغ کم آن را مورد انتقاد قرار داد:
«وقتی به موردهای انحصار بین‌المللی نگاه می‌کنیم می‌بینیم شرکت‌های بزرگ به جریمه‌های سنگین چندصد میلیون یورویی یا حتی میلیارد یورویی محکوم می‌شوند اما در کشور ما قانون جریمه‌ای را مشخص کرده که متاسفانه انحصار از نظر مالی، می‌صرفد.»
صادقیان با اشاره به خبر دیجیاتو مبنی اعلام روابط عمومی اسنپ فود جهت اقدام برای تجدید نظر، گفت که تجدید نظر مانع از اجرای رای نیست: «این رای از دیروز اجرایی شده و اسنپ فود حق ندارد رقابت ناسالم را ادامه دهد.»
او همچنین در خصوص احتمال تغییر رای شورای رقابت در تجدید نظر، گفت: «بعید است رای شورای رقابت تغییر کند. اما تا زمان نهایی شدن هم الزام به اجرا دارد. اسنپ فود ملزم است این موضوع را اعلام عمومی کند و به رستوران‌ها بگوید. امیدوارم آنطور که گفتند به رای احترام می‌گذارند، این‌کار را بکنند.»
او در نهایت گروه اسنپ را به چالش «رقابت سالم» دعوت کرد و گفت:
«امروز رسماً گروه اسنپ را به چالش رقابت سالم دعوت می‌کنم تا بیایند و در بازار ایران رقابت سالم داشته باشند. بازار ایران جایی نیست که بشود با انحصار آن را در اختیار گرفت. بیایند یک بار امتحان کنند و ببینند جنگیدن بدون انحصار چگونه است. مطمئن هستم با توجه به شرکت‌های خوب و کارآفرینان ایرانی که داریم، هرجا اسنپ سالم رقابت کند، نمی‌تواند چنین سهمی از بازار را بگیرد و این موضوع را به سرویس بهترش ارتباط دهد. اعتقاد داریم سرویسی که در چیلیوری می‌دهیم بهتر از اسنپ فود است و برای این موضوع شاهد و مدرک هم داریم.»
سامان صادقیان، هم موسس چیلیوری در پاسخ به سوال دیجیاتو مبنی بر اینکه آیا با توجه به تعاریف مدیران چیلیوری، باید به گروه اسنپ به عنوان یک گروه خارجی نگاه کرد، گفت:
«واقعیت این است که 85 درصد از سهام‌داران این شرکت خارجی هستند. تنها 30 درصد متعلق ایرانسل است که البته 50 درصد از ایرانسل هم متعلق به MTN است. سهام‌دار ایرانی، 15 درصد را دارد. البته استقبال می‌کنیم از اینکه شرکت خارجی وارد ایران شود و سرمایه‌گذاری کند، و مهم است که سرمایه‌گذاری خارجی در کشور داشته باشیم، اما از طرفی مهم است که این سرمایه درست در بازار خرج شود و باعث ایجاد خدماتی شود که ارزش افزوده ایجاد کند، نه برای انحصارطلبی و گرفتن بازار به شکل خاص باشد.»
او همچنین در پاسخ به سوال دیگر دیجیاتو که آیا در حال حاضر با توجه به سهمی که اسنپ فود از سفارش آنلاین غذا و ارتباطاتی که این شرکت با رستوران‌ها دارد، این رای اثری بر تغییر سهم شرکت‌ها خواهد داشت یا خیر، گفت:
«رای لازم است اما کافی نیست. به شکل خاص این رای جلوی جریمه شدن رستوران‌ها را می‌گیرد و اگر رستورانی بخواهد قرارداد انحصاری‌اش را با اسنپ فود لغو کند، دیگر جریمه نقدی را نباید پرداخت کند. در حال حاضر اگر رستوران‌هایی که می‌خواهند با همه پلتفرم‌ها همکاری کنند، با دستکاری فروش رو به رو شدند، دیگر حکمی وجود دارد که بر مبنای آن می‌توانند حق خود را بگیرند. پلتفرم اسنپ فود حق ندارد که به دلیل لغو انحصار، کسی را جریمه کند یا فروشش را به شکل فاحش تغییر دهد.»
او می‌گوید چیزی که باعث اُفت چیلیوری شد، از دست رفتن رستوران‌ها به دلیل انحصار اسنپ فود بود: «با از بین رفتن این موضوعات، تصور می‌کنیم روند مثبتی شکل می‌گیرد و می‌توانیم سهم بازار بیشتری بگیریم.» صادقیان همچنین تایید کرد که اسنپ فود در حال حاضر، حدود 85 درصد از سهم بازار سفارش آنلاین غذا را در اختیار دارد، در حالی که دو سال پیش، 50 درصد از سهم بازار را در اختیار داشته است.
مدیرعامل اسنپ فود اخیراً اعلام کرده بود که سهم این شرکت 95 درصد از این بازار است.
