به باور وزیر مشاور دولت امارات در امورخارجه گزینههای روی میز تنها محدود به جنگ و یک «توافق هستهای معیوب» نمیشوند. همچنین انور قرقاش خواستار تنشزدایی در منطقه شد و گفت که ایران باید با قدرتهای جهانی و همچنین کشورهای منطقه بر سر یک توافق جدید به مذاکره بپردازد. اجرای گام چهارم کاهش تعهدات برجامی ایران که از روز پنجشنبه هفتم نوامبر آغاز شد، به نگرانیهای بینالمللی دامن زده است. افزون بر آن حمله به نفتکشها و از جمله حمله به نفتکشها در نزدیکی سواحل فجیره از یکسو و حمله به تاسیسات نفتی عربستان از سوی دیگر، به تنش بیشتر در منطقه منجر شده است.
به گزارش «ایسنا» به نقل از پایگاه خبری العین، قرقاش روز یکشنبه در سخنرانی خود در ششمین کنفرانس راهبردی ابوظبی که مسوولان و پژوهشگران کشورهای مختلف در آن شرکت کردند، گفت: «توقف دخالتهای کشورهای خارجی در امور داخلی خاورمیانه امری ضروری است و شورای امنیت باید قوانین مربوط به دخالت در امور دیگر کشورها را اجرایی کند.» انور قرقاش مدعی شد که ایران باید با قدرتهای جهانی و منطقهای مذاکره کند و به توافق جدید و فراگیر برسد؛ توافقی که بهجز برنامه هستهای، «برنامه موشکی و دخالتهای ایران در منطقه» را نیز شامل شود. این توافق میتواند تنشهای منطقه را کاهش دهد و اقتصاد ایران را بهبود بخشد. وی افزود: «وقتی در رابطه با مساله ایران بحث میشود کشورهای خلیج(فارس) هم باید به میز مذاکره بروند.» قرقاش تاکید کرد که طرح چنین موضوعاتی ضرورت مشارکت کشورهای منطقه در مذاکرات و گفتوگوها با ایران را ایجاد میکند. قرقاش با اشاره به اینکه «ما خواهان مقابله با ایران نیستیم» مدعی شد که رفتارهای خصمانه و تخریبی این کشور را نیز نمیتوانیم بپذیریم.وزیر مشاور دولت امارات متحدهعربی در امور خارجه همچنین تاکید کرد که به باور او، احتمال انجام مذاکره با ایران در آینده نزدیک وجود دارد. او گفت: «این مذاکرات طولانی خواهند بود و شکیبایی و شهامت همه کشورهای ذینفع را طلب میکند.» این سخنان درحالی مطرح میشود که سیاست جمهوری اسلامی ایران همواره تلاش برای برقراری صلح و ثبات و امنیت در منطقه بوده و مقامات کشورمان از جمله محمدجواد ظریف بارها خواهان امضای معاهده عدمتعرض به همسایگان شدهاند.
نامه روحانی به عربستان و بحرین
حسن روحانی، رئیسجمهوری ایران هفته گذشته با ارسال نامههای جداگانهای از طریق کویت به ملکسلمان، پادشاه عربستان و همچنین حمد بنعیسی آلخلیفه، رهبر بحرین، خواستار گفتوگوی مستقیم پیرامون صلح و امنیت در منطقه شد. علی ربیعی، سخنگوی دولت روز دوشنبه 13 آبان ماه از ارسال نامه حسن روحانی، رئیسجمهوری ایران به پادشاه عربستان و بحرین خبر داد. او در اینباره گفت: «رئیسجمهور محترم نامههایی ارسال کردهاند؛ اساس نامهها صلح و ثبات منطقه بوده است؛ ما معتقدیم دوجانبههای متعددی میتواند در منطقه شکل گیرد و فشارهای آمریکا نباید باعث دوری همسایگان شود.»
دیپلماسی فعال کویت
بهدنبال این اقدام ایران، خالد الجارالله، معاون وزیرخارجه کویت تایید کرد که ایران به کشورهای عربستان سعودی و بحرین پیامهایی فرستاده است. به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از خبرگزاری رسمی کویت (کونا)، الجارالله سهشنبه (14 آبان) طی نشست خبری در حاشیه همایشی در سفارت آلمان در کویت گفت: «کویت در حقیقت، این پیامها را به برادران (سعودی و بحرینی) فرستاده است ولی تا به این لحظه هنوز جوابهایی در این خصوص دریافت نکرده است.»
پیشتر روزنامه الجریده کویت نوشته بود که رئیسجمهوری اسلامی ایران دو پیام مکتوب برای عربستان و بحرین از طریق این کشور فرستاده است. در عین حال که خبرگزاری کویت(کونا) روز گذشته(یکشنبه 19 آبان ماه) از سفر صباح الخالد الحمد الصباح، فرستاده امیر کویت به ریاض درحالیکه حامل پیامی برای پادشاه سعودی بود، خبر داد. به گزارش خبرگزاری فارس، خبرگزاری کویت(کونا) با اعلام این خبر گزارش کرد که صباح الخالد حامل پیام مکتوب از جانب امیر کویت برای شاه سعودی بود اما به محتوای پیام اشارهای نکرد. امیر کویت همچنین از خرداد سال 1396 به دنبال بروز بحران در روابط بین قطر و چهار کشور عربی(عربستان، مصر، بحرین و امارات) و محاصره قطر از سوی این کشورها، میانجیگری برای آشتی دادن این کشورها را آغاز کرده اما تاکنون نتیجهای حاصل نکرده است. اخیرا امیر کویت بر ضرورت کنار گذاشتن اختلافات بین اعضای شورای همکاری خلیجفارس تاکید کرد و گفت که اختلافات اعضا دیگر پذیرفتنی نیست.
دستهای پنهان در منطقه
از سوی دیگر درحالیکه آمادگیهایی از سوی ایران و برخی کشورهای عربی منطقه برای عادیسازی روابط مشاهده میشود اما برخی کشورهای مداخلهگر تلاش دارند مانع از نزدیکی کشورهای منطقه به یکدیگر شوند. در این رابطه سیدعباس موسوی، سخنگوی دستگاه وزارتخارجه در نشست خبری روز گذشته خود در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آقای عراقچی در اظهاراتی گفتهاند که دستهای پنهانی برای ایجاد اختلاف بین ایران و کشورهای عربی تلاش میکند و آیا این دستهای پنهان در مورد ارسال طرح ایران به کشورهای حاشیه خلیجفارس مانعتراشی کرده و آنچه که آقای عراقچی گفته شامل این موضوع شده، گفت: «فکر نمیکنم منظور آقای عراقچی مسالهای باشد که شما به آن اشاره کردید. نامه آقای رئیسجمهور به دست سران کشورها رسیده است و همه آنها بهصورت رسمی و غیررسمی به این موضوع واکنش نشان دادهاند و قرار است این واکنشها را بهصورت جمعی یا فردی تجمیع کنند.» به گزارش «ایسنا» سخنگوی وزارت امورخارجه در عین حال تاکید کرد: «دیدن دستهای پنهان در منطقهای که ما در آن زندگی میکنیم خیلی کار سختی نیست، اتفاقات در منطقه نشان میدهد که دستهای پنهانی جهت ایجاد اختلاف در حال کار هستند و قطعا آنها خیر و صلاح منطقه را نمیخواهند.»
واکنش امارات به صلح هرمز
سیدعباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر امورخارجه ایران اخیرا در گفتوگو با شبکه روسیاالیوم ضمن آنکه از وجود «دستهایی پنهان» خبر داد که به اختلافات میان ایران و کشورهای عربی دامن میزنند، واکنش اماراتمتحدهعربی نسبت به طرح «صلح هرمز» را بهتر از سایر کشورها ارزیابی کرد. به گزارش «ایسنا» عراقچی در عین حال در مورد رابطه ایران و امارات گفت: «در سطح سیاسی سفرهای متقابلی انجام شد و به باور ما میان ایران و امارات تفاهم بیشتری وجود دارد. امیدواریم که فضاهای آرامتری میان ایران و امارات ایجاد شود و این مساله منجر به آرامش در منطقه شود.» حسن روحانی، رئیسجمهوری اسلامی ایران، روز سوم مهر 98 در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل، طرح «صلح هرمز» یا «ائتلاف امید» را بهعنوان بدیل ائتلاف دریایی آمریکا در تنگه هرمز برای تامین امنیت ناوبری و ثبات در خلیجفارس پیشنهاد داد که به گفته او باید متضمن «تامین همگانی امنیت انرژی»، «آزادی کشتیرانی» و «انتقال آزادانه نفت» و سایر منابع نسبت به کشورهای حوزه تنگه هرمز و فراتر از آن باشد. این درحالی است که سخنگوی وزارتخارجه در ارتباط با نامه اخیر رئیسجمهور به سران کشورهای حاشیه خلیجفارس از جمله عربستان سعودی در ارتباط با طرح صلح امید گفت: «جزئیات این طرح که از سوی رئیسجمهور در مقر سازمان مللمتحد مطرح شد برای کشورهایی که شامل این طرح میشدند ارسال شده، تاکنون شاهد بازخوردها و بازتابهای خوبی در مورد این طرح بودهایم. البته این طرح جزئیاتی دارد که فعلا نمیتوانم آن را بگویم ولی همانطور که اشاره شد بازتابهای خوبی داشته است و این طرح در داخل این کشورها درحال بررسی است و تا آنجایی که اطلاع دارم قرار است بررسی جمعی نیز توسط این کشورها در مورد این طرح انجام شود.»