یک دهه با تیم ملی فوتبال ایران/ اشک‌ها و لبخندها

به گزارش ایسنا، سال جدید میلادی (2020) در شرف آغاز شدن است و وارد دهه جدیدی می‌شویم. به همین خاطر مرور مهم‌ترین اتفاقات تیم ملی فوتبال ایران در این دهه خالی از لطف نیست. اتفاقاتی که به خاطرش از فرط خوشحالی به هوا پریدیم، همدیگر را در آغوش گرفتیم و یا بهت زده به صفحه تلویزیون خیره شدیم. این بود جادوی فوتبال که در عین واحد حس مشترکی به همه ما میلیون‌ها ایرانی داده بود. حس غرور، افتخار، شادی و غم.

2010

(آرامشی بعد از حسرت بزرگ)

آغاز این دهه با گذراندن روزهای سردی در تیم ملی همراه بود. جام جهانی 2010 چند ماهی بود که به پایان رسیده بود و تیم ملی فوتبال ایران نتوانسته بود به این رقابت‌ها راه یابد. ماجرای حضور و اخراج علی دایی، شکست خانگی برابر عربستان، حضور قطبی در 3 بازی پایانی همه و همه را سپری کرده بودیم و تیم ملی فوتبال تصمیم گرفت به افشین قطبی به عنوان سرمربی اعتماد کند. 

نفراتی چون مهدی رحمتی، جلال حسینی، هادی عقیلی، جواد نکونام، علی کریمی، آندرانیک تیموریان، خسرو حیدری، مسعود شجاعی مهرزاد معدنچی و محمد رضا خلعتبری در تیم آن سال‌ها حضور پررنگی داشتند.

اولین بازی ایران در این دهه بازی دوستانه با کره شمالی بود که ایران با تک گل معدنچی به پیروزی رسید. ایران با پیروزی برابر چین، کره‌جنوبی و ارمنستان راهی رقابت‌های غرب آسیا شد که در دیدار نهایی برابر کویت  با نتیجه 2-1 شکست خورد و در نهایت مهم‌ترین اتفاق این سال بازی دوستانه با برزیل بود که بازی خداحافظی کریم باقری از تیم ملی ایران بود. ایران آن دیدار را با 3 گل به برزیل باخت. البته ایران یک گل هم با ضربه محمد غلامی به ثمر رساند که کمک داور آن را آفساید اعلام کرد و تصاویر تلویزیونی نشان داد این صحنه مشکوک بوده است. 

بازی	برد	مساوی	باخت
12	8	2	2

2011

(پایان قطبی و آغاز عصر کی‌روش)

تیم ملی فوتبال ایران در آغاز این سال در جام ملت‌های آسیا توانست بازی‌ها را با برد 2 بر یک برابر عراق شروع کند. ابتدا دروازه ایران در آن دیدار باز شد ولی غلامرضا رضایی و ایمان مبعلی برای ایران گلزنی کردند. پیروزی یک بر صفر برابر کره شمالی و 3 بر صفر برابر امارات باعث شد تا امیدها به تیم ملی افزایش یابد و ایران با 9 امتیاز قاطعانه راهی مرحله بعد شود. 

تیم ملی در مرحله بعد برابر کره جنوبی یک بر صفر در وقت‌های اضافه باخت و حذف شد و این پایانی بر حضور افشین قطبی در تیم ملی ایران بود. علیرضا منصوریان به عنوان سرمربی موقت تیم ملی ایران انتخاب شد و در تنها حضورش روی نیمکت ایران توانست با گل ثانیه‌های پایانی محمدرضا خلعتبری روسیه را در امارات شکست دهد. 

کارلوس کی‌روش پرتغالی بعد از جام ملت‌ها به عنوان سرمربی جدید تیم ملی ایران انتخاب شد. 5 ماه تیم ملی ایران بازی نداشت تا این که ایران توانست در اولین حضور کی‌روش با گل جلال حسینی ماداگاسکار را در ورزشگاه آزادی شکست دهد.

 از همان میانه‌های سال، رقابت‌های انتخابی جام جهانی 2014 برزیل با هدایت کارلوس کی‌روش روی نیمکت ایران شروع شد. 

بازی	برد	مساوی	باخت
15	12	2	1

2012

(تیم ملی با کی‌روش روی لبه پرتگاه)

تلاش‌های کی‌روش برای ساخت یک تیم خوب و دعوت از بازیکنان دورگه و ایرانی‌هایی که خارج از کشور بودند شروع شد. اشکان دژاگه یکی از همان‌هایی بود که در این سال اولین بازی ملی خود را با زدن دو گل به قطر شروع کرد و در ادامه رضا قوچان‌نژاد نیز به تیم ملی ایران اضافه شدند. البته چند بازیکن دورگه دیگر نیز به تیم ملی اضافه شدند که نتوانستند خودی نشان دهند و در اردوهای بعدی تیم ملی نام‌ آن‌ها دیده نشد.

اشکان دژاگه در اولین بازی‌اش برای تیم ملی ایران در دقایق 5 و 50 گلزنی کرد. ایران با این تساونی توانست از مرحله نخست مقدماتی به عنوان تیم صدرنشین راهی مرحله بعد شود. 

شروع مرحله حساس نهایی با پیروزی ایران در ثانیه‌های پایانی با گل محمدرضا خلعتبری یک روز شیرین را برای ایران رقم زد. گلی که بعدها ارزش خود را پیدا کرد و ایران توانست مسافر برزیل شود. با این حال تساوی برابر قطر و شکست عجیب مقابل لبنان حسابی کام ایرانی‌ها را تلخ کرد. باز هم یک اما و اگر دیگر که خیلی زود شروع شد. پیروزی برابر کره التیامی به این شکست تلخ بود. 

ایران دور برگشت را برابر ازبکستان با این ترکیب آغاز کرد:‌ مهدی رحمتی، پژمان منتظری، سیدجلال حسینی، خسرو حیدری، مهرداد پولادی، جواد نکونام، آندو تیموریان، محمد نوری، اشکان دژاگه، محمدرضا خلعتبری و رضا قوچان‌نژاد. بارش باران پاییزی با استقبال 40 هزار نفری تماشاگران همراه شده بود ولی ضربه سر باکائف سکوت سردی در ورزشگاه آزادی حاکم کرد و انگار حذف دیگر در جام جهانی جدی شده بود. 

بازی	برد	مساوی	باخت
14	4	7	3

2013

(طعم شیرین صعود به جام جهانی)

عملیات تقریبا غیرممکن، ممکن شد و تیم ملی فوتبال ایران توانست با برتری برابر کره جنوبی در سئول به عنوان تیم نخست راهی جام جهانی شود. قوچان‌نژاد که در بازی برابر قطر توانسته بود گل ارزشمند 3 امتیازی تیم ملی را با پاس مجتبی جباری به ثمر برساند، برابر لبنان نیز درخشید و اوج کارش را برابر کره جنوبی نشان داد و از معدود موقعیت‌های بازی برای ایران به نحو احسن استفاده کرد تا تیم ملی فوتبال ایران یکی از شیرین‌ترین روزهای این دهه را برای مردم ایران رقم بزند و ایران این بار مسافر جام جهانی شد. 

تیم ملی ایران شروع ضعیف خود را در این گروه جبران کرد و توانست در بازیهای پایانی امتیازات مهمی را به دست بیاورد و با همت بازیکنان و تلاش مثال زدنی یکی از نسل های خوب بازیکنان، ایران بعد از یک دوره غیبت در جام جهانی باشد. 

بازی	برد	مساوی	باخت
9	7	1	1

2014 

(امان از مسی!)

ایران پس از 119 روز از بازی با کره جنوبی نتوانست یک دیدار دوستانه برگزار کند اما کارلوس کی‌روش، سرمربی تیم ملی ایران فدراسیون فوتبال ایران را قانع کرد تا لیگ داخلی ایران را زودتر تمام کند تا زمان بیش‌تری برای آمادگی برای جام جهانی 2014 برزیل داشته باشد.

چشم انداز تقابل با لیونل مسی، سرخیو آگرو و ادین ژکو برای هر دفاعی کابوس محسوب می‌شود. البته نمایش دفاعی خوب ایران در انتخابی جام جهانی امیدها را زیاد می‌کند.

انتظارات از تیم ملی ایران برای جام جهانی 2014 برزیل نسبت به جام جهانی 2006 واقع بینانه‌تر است. در سال 2006 انتظارات زیادی از تیم ایران وجود داشت که بتوانند از گروهش به مرحله بعد صعود کند، اما ایران در آن رقابت‌ها عملکرد ضعیفی داشت و باعث شد کاپیتان با سابقه، سرمربی و حتی رییس فدراسیون ایران برکنار شوند.

تیم ملی ایران با کارلوس کی‌روش در هشت بازی انتخابی جام جهانی 2014 برزیل تنها دو بار دروازه خود را باز شده دید و این باعث شده که بازیکنان امیدوار باشند در جام جهانی برزیل نیز به همین شکل کار کنند. جلال حسینی و پژمان منتظری در مرکز خط دفاعی ایران توانستند زوج خوبی با هم تشکیل دهند. البته پژمان منتظری قابلیت بازی در سمت راست زمین را داشت و به این جمع می‌توان امیر حسین صادقی را اضافه کرد که می‌توانست در مرکز خط دفاعی ایران به میدان برود.

تیم ملی ایران در بازی برابر نیجریه به تساوی بدون گل رسید تا برای اولین‌بار در یک بازی جام جهانی دروازه ایران باز نشود. بازی دوم برابر آرژانتین نقطه عطف تیم ملی ایران بود. فوتبال ایران بعد از سال‌ها برابر یک تیم قدرتمند قرار گرفت و بازیکنان ایران حتی شانس باز کردن دروازه حریف را هم داشتند و شاید اگر داور مهربانانه‌تر با آن‌ها رفتار می‌کرد ایران به پنالتی هم می‌رسید ولی دقایق پایانی و فوق ستاره‌ای به نام لیونل مسی که با شوتی سنگین دروازه ایران را گشود. 

ایران که امیدهایش برای صعود کاهش یافته بود به دیدار بوسنی رفت و در نهایت با نتیجه 3 بر یک به این تیم باخت تا با یک امتیاز هم‌چون دوره قبل 2006 ایران از صعود به مرحله بعد بازبماند. هر چند بازی زیبا برابر آرژانتین و نیجریه باعث شد تا مردم استقبال خوبی از این تیم کنند. 

بازی	برد	مساوی	باخت
10	3	4	3

2015 

حذف‌ تلخ، تلخ، تلخ برابر عراق 

بازهم ناکامی، بازهم پنالتی. ایران سال 2015 میلادی را با جام ملت‌های آسیا در استرالیا آغاز کرد و امیدوار بودیم نمایش خوب در جام جهانی منجر به قهرمانی در سرزمینی شود که خاطرات خوبی از آن داریم. تیم ملی فوتبال ایران بعد از مرحله گروهی به دیدار عراق رفت. این بار ستاره‌ای در تیم ملی ایران به نام سردار آزمون متولد شده بود که چند ماهی بود در تیم ملی خودی نشان داده بود. 

دیدار تیم‌های ایران و عراق در پایان 120 دقیقه با تساوی سه بر سه به پایان رسید تا کار به ضربات پنالتی کشیده شود و در نهایت شاگردان کی‌روش با وجود شایستگی فراوان از رسیدن به مرحله نیمه نهایی بازماندند.

طبق تصور، شاگردان کی‌روش بازی را هجومی آغاز کردند و تیم ملی توسط آزمون به گل اول دست پیدا کرد. حرکت بچه‌گانه مهرداد پولادی و سخت‌گیری ویلیامز استرالیایی باعث شد تا این داور در همان نیمه اول ایران را 10 نفره کند تا عراق بتواند به بازی برگردد. عراق در نیمه دوم، گل تساوی را به ثمر رساند تا بازی به وقت‌های اضافه کشیده شود. ضربه سر یونس محمود در سومین دقیقه وقت اضافه کار ایران 10 نفره را دشوار کرد اما کرنر آندو و ضربه سر پورعلی‌گنجی، پدیده آن روزهای تیم ملی، بازی را 2 بر 2 مساوی کرد. بی‌احتیاطی حاج‌صفی و ضربه پنالتی چیپ یونس محمود در فاصله چهار دقیقه تا پایان بازی، کار ایران را تمام کرد.

این پایان کار نبود و باز هم کرنر آندو و این بار سماجت قوچان‌نژاد تیم ملی را به گل سوم رساند تا نشان دهند که این تیم به همین راحتی‌ها دست از جام نمی‌کشد. کار به ضربات پنالتی رسید و ایران و عراق پنالتی‌های اول خود را از دست دادند. پنالتی‌گیر نبودن حقیقی کار دست ایران داد و خوردن ضربه وحید امیری به تیر دروازه که نخستین‌ بازی‌های ملی خود را تجربه می‌کرد، عراق را برنده آن ماراتن فوتبالی کرد تا ایران دوباره از صعود به جمع چهار تیم برتر آسیا باز بماند.

پیروزی برابر شیلی و شکست برابر سوئد نیز از جمله دیدارهای ماندگار تیم ملی فوتبال ایران در این سال‌ها بود جایی که ملی پوشان فرصت رویارویی با زلاتان ایبراهیموویچ را نیز به دست آوردند. 

بازی	برد	مساوی	باخت
15	10	4	1

2016

یک سال بدون باخت 

تیم ملی فوتبال ایران در این سال بدون باخت کار خود را به پایان برد. ملی پوشان در اولین بازی توانستند هند را در آزادی با 4 گل بدرقه کنند. ایران تنها در دو دیدار برابر چین و سوریه به تساوی بدون گل رسید و در بقیه دیدارها توانست به برد دست یابد. تیم کارلوس کی روش حالا در سطح آسیا صاحب یک امضا شده بود. دفاع منظم و متمرکز و استفاده از تک موقعیت‌ها، ایران را به تیمی خطرناک در قاره تبدیل کرده بود. تیم ملی ایران توانست در ایام عزاداری امام حسین کره جنوبی را در تهران شکست دهد و سریال‌ بردهای خود را مقابل رقیب دیرینه خود حفظ کند. این گل با ضربه تک ضرب سردار آزمون به ثمر رسید که حالا مهاجم اول تیم ملی فوتبال ایران بود. 

2017 

(تاریخ‌سازی تیم کی‌روش در ایران)

تیم ملی فوتبال ایران توانست برای اولین‌بار در تاریخ خود دو صعود پیاپی به جام جهانی را تجربه کند. پیروزی دو بر صفر در خانه برابر ازبکستان پایانی بر مسیری بود که این بار تیم ملی را بدون اما و اگر راهی مسکو کرد. تیم کارلوس کی‌روش با برتری 2 بر صفر مقابل ازبکستان پس از روسیه میزبان و برزیل به عنوان سومین تیم بلیت صعود به جام‌جهانی 2018 را در جیب گذاشت. بی‌گمان مرد پرتغالی نقشی پررنگ در صعود کم دردسر سفیدپوشان داشت.

حالا علیرضا بیرانوند و خط دفاع تیم ملی ایران زبان‌زد نه تنها آسیایی‌ها بلکه رسانه‌های جهان شده بود. تیمی که خیلی سخت گل می‌خورد ویژگی بارز تیم ملی بود که می‌خواست حریفانش را در جام جهانی روسیه بشناسد. 

تیم ملی ایران در جام جهانی با تیم‌های اسپانیا، پرتغال و مراکش هم‌گروه شد. یک گروه مرگ که کار را برای تیم ملی ایران خیلی سخت کرد. 

هر چهار تیم در بهترین شرایط فوتبالی خود قرار دارند و با امیدهای زیادی راهی جام جهانی شده‌اند. بدون شک اسپانیا، جزو بهترین تیم‌های حال حاضر جهان است که در بازی‌های تدارکاتی مقابل آلمان و آرژانتین این موضوع را ثابت کرد و توانست آلبی سلسته را با 6 گل شکست دهد و در خاک آلمان مقابل قهرمان جهان به تساوی رضایت داد.

پرتغال با حضور کریستیانو رونالدو، بهترین بازیکن حال حاضر جهان برای کسب جایگاه خوبی به جام جهانی می‌رود و امیدوار است همانند جام ملت‌های اروپا نتیجه درخشانی را به دست آورد. این تیم هم بعد از پیروزی برابر یاران محمد صلاح، مقابل هلند به میدان رفت که با شکست سه بر صفر بدرقه شد اما در حال حاضر بازیکنان بسیار خوبی را در ترکیب خود می بیند.

مراکش هم که بعد از 20 سال به جام جهانی رفته، هر دو بازی تدارکاتی خود مقابل ازبکستان و صربستان را با پیروزی پشت سر گذاشت و چند ماه قبل هم به مقام قهرمانی جام ملت‌های آفریقا دست یافت.

تیم ملی ایران در پایان این سال در چهار دیدار دوستانه برابر توگو، پاناما، روسیه و ونزوئلا به میدان رفت تا برای حضور در جام جهانی آماده شود. 

بازی	برد	مساوی	باخت
11	7	3	1

2018

(مدعی صعود در گروه مرگ)

همه تیم‌ ‌ملی ایران در دفاع کردن خلاصه نمی‌شود. زوج سردار آزمون و مهدی طارمی در خط حمله تاثیر به‌سزایی در گلزنی‌های ایران داشته است و باید این دو را زوجی موفق در فوتبال ایران بدانیم.

عملکرد ایران در این دوره را می‌توان با عملکرد تیم‌ ‌ملی فوتبال پرتغال در یورو 2016 مقایسه کرد. جایی که پرتغالی‌ها هم کم گل می‌زند ولی موثر بودند و این برای موفقیت در تورنمنت‌ها موثر است.

خبر تحریم ملی‌پوشان ایران از سوی شرکت نایکی سوژه شده است. بر اساس این خبر شرکت نایکی اعلام کرده است به دلیل تحریم‌های آمریکا از ارایه کفش به بازیکنان ملی پوش ایران خودداری می‌کند. با این حال  جمعه 25 خرداد 1397 شیرین‌ترین روز فوتبال ایران در این دهه بود. فوتبال ایران توانست بعد از دو دهه کسب پیروزی در یک دیدار در جام جهانی را جشن بگیرد. 

دقیقه 94: روی ارسال زیبای حاج‌صفی، مدافع مراکش به اشتباه دروازه خودشان را باز کرد تا دیدار یک بر صفر شود. گل به خودی مراکش را بوداهوز به ثمر رساند. با این گل و این صحنه بود که تمام مردم ایران به هوا پریدند و در آن ثانیه‌ها خوشبخت‌ترین مردمان جهان بودیم. نوبت به بازی با اسپانیا رسید. در این دیدار نیز تیم ملی عملکرد خوبی داشت و حتی یک گل آفساید نیز به ثمر رساندیم. لایی وحید امیری به پیکه و ضربه سر طارمی، شوت کریم انصاری‌فرد همه و همه برای ایرانی‌ها غرورآفرین بودند. 

حالا بازی سوم فرا رسیده بود و تیم ملی شانس صعود داشت. باید پرتغال را می‌بردیم ولی اول دروازه ما باز شد. علیرضا بیرانوند با مهار پنالتی کریستیانو رونالدو توانست نام خود را در فوتبال ایران برای همیشه جاودان کند و ما در دقایق پایانی به گل تساوی نیز رسیدیم. شاید فقط کمی شانس می‌خواستیم تا پرتغال جان سخت را حذف کنیم. شانسی که با ما یار نبود و ضربه طارمی با اختلاف کمی از دروازه به بیرون رفت. 

نمایش ایران در جام جهانی روسیه دلاورانه بود و موجب تمجید همه مردم شد. درست است حذف از جام جهانی تلخ است و شاید خیلی‌ها را به گریه انداخت ولی بعد از آن بود که فهمیدیم باید به این تیم و نفرات افتخار کرد. 

بازی	برد	مساوی	باخت
15	9	3	3

2019 

پایان عصر کی‌روش، ویلموتسی که آمد و رفت

جام ملت‌های آسیا فرا رسید و دیگر خود کی‌روش نیز می‌دانست بعد از سال‌ها حضور در تیم ملی ایران و نمایش خوب در جام جهانی، دیگر باید این تیم را قهرمان کند و حسرت چند ساله فوتبال ایران را تمام کند. حتی این صحبت او که ایران باید به نیمه نهایی رسیدن هم افتخار کند را مردم جدی نگرفتند.  

یک نظم واقعی در تیم ملی ایران وجود دارد. سرمربی پرتغالی در سال‌ها حضور خود در تیم ملی ایران توانسته این نظم تاکتیکی را به ایران تزریق کند. سیستم رسمی ایران در جام جهانی 1-4-1-4 بود که در واقع در هنگام بازی به 1-3-6 تبدیل می‌شد. تنها سردار آزمون در تیم ملی ایران خیلی وظیفه کارهای دفاعی نداشت. وظیفه او این بود توپ را پیدا کند و به فضاهای خالی بفرستد تا بازیکنان کناری و سریع ایران اضافه شوند. ایران با حربه ضدحمله چیزی از دیگر تیم‌های گروه B جام جهانی کم نداشت.

ایران جام ملت‌های آسیا و سال 2019 را با برد 5 گله برابر یمن شروع می‌کند تا همه را به تیم امیدوار کند. پیروزی برابر ویتنام و تساوی در بازی تشریفاتی برابر عراق ملی پوشان را به عنوان تیم نخست به مرحله بعد فرستاد. جام ملت‌های آسیا 24 تیمه شده بود و یک مرحله نسبت به قبل به رقابت‌ها اضافه شد. ایران بعد از شکست دادن عمان و چین راهی نیمه نهایی شد و برابر ژاپن قرار گرفت. 

تیم ملی فوتبال ایران در نیمه نهایی جام ملت‌های آسیا سه بر صفر مغلوب ژاپن شد و رویای یک ملت را برای پایان یافتن طلسم 43 ساله در قهرمانی آسیا به باد داد. شاگردان کی‌روش در این دیدار به سبک ژاپنی‌ها خودکشی (هاراگیری) کردند. این آخرین حضور کارلوس کی‌روش در تیم ملی فوتبال ایران بود و پرونده چندین ساله حضور او در تیم ملی ایران به پایان رسید. آن‌هم در شرایطی که روزهای پایانی حضور او در ایران با بیانیه‌ها و حملات مداوم به این و آن همراه بود.

بعد از این دوران طبق معمول سرگردانی در انتخاب سرمربی تیم ملی باعث شد چند ماه سپری شود و در ادامه جنتلمنی! به نام مارک ویلموتس به عنوان سرمربی تیم ملی ایران برای انتخابی جام جهانی 2022 انتخاب شود. مربی که او را فقط در روزهایی که تیم ملی بازی داشت در ایران می‌دیدیم و حتی قرارداد او نیز در سفارت ایران در بلژیک امضا شد. به نظر می‌رسید او به هیچ چیز ما اطمینان نداشت.

 تیم ملی ایران با این مربی برابر سوریه توانست با 5 گل به برتری برسد ولی برگزار نشدن بازی‌های دوستانه، اعتراض نکردن سرمربی که به نظر فقط به قرارداد نجومی خود چشم دوخته و دو شکست برابر بحرین و عراق پایان تلخی برای ایران در پایان این دهه رقم زد. حالا تیم ملی ایران در وضعیتی مثل جام جهانی برزیل قرار دارد و گفته می‌شود کار ویلموتس و تیم ملی ایران به فسخ قرارداد رسیده است. هر روز که می‌گذرد او حقوق خود را دریافت کرده است و ضرری متوجه ویلموتس نیست و این فوتبال ایران است که دارد روزهای مهمی را از دست می‌دهد.

بازی	برد	مساوی	باخت
12	7	2	3