قیمت کالاها کاهش خواهد یافت؟/ ابزار لازم برای دستیابی به تورم هدفگذاری شده وجود ندارد

اقتصادآنلاین – صبا نوبری؛ آلبرت بغزیان در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادآنلاین درباره هدفگذاری نرخ تورم توسط بانک مرکزی گفت: برای تعیین یک هدف ابتدا باید دید که آیا ابزار دستیابی به آن مهیا است و یا ما معلول شرایط هستیم.

وی افزود: امروز باید از مسئولان بانک مرکزی تشکر کرد که چند واژه را که هیچگاه در ادبیات اقتصادی ما استفاده نمی‌شد مطرح کردند از جمله این اصطلاحات عملیات بازار باز و هدفگذاری نرخ تورم است که چیز جدیدی نیست اما هرگز در اقتصاد ما از آن استفاده نمی‌شد.

این اقتصاددان با بیان اینکه با وجود ورود این اصطلاحات، از آن‌ها درست استفاده نمی‌شود، خاطرنشان کرد: عملیات بازار باز با خرید و فروش اوراق قرضه توسط بانک ‌مرکزی انجام می‌شود که می‌خواهد حجم پول و نرخ‌بهره را در اقتصاد برای دستیابی به سه هدف رشد اقتصادی، ثبات قیمت‌‎ها و افزایش اشتغال هدایت کند.

بغزیان ادامه داد: ولی امروز وقتی بانک‌مرکزی از عملیات بازار باز صحبت می‌کند نمی‌دانیم می‌خواهد حجم پول را جمع کند یا به آن تزریق کند. همچنین نمی‌دانیم آن ابزار چقدر حجم دارد و می‌تواند بر حجم پول و نرخ‌تورم اثر بگذارد. همچنین باید درکنار عملیات بازار باز، نرخ ارز و نرخ بهره را هم هدفگذاری کند و تنها با اعلام اینکه قصد داریم به تورم 22درصدی برسیم این امر محقق نخواهد شد.

این استاد دانشگاه در پاسخ به این پرسش که پس چگونه بانک مرکزی در کنترل نرخ ارز موفق بود؟ گفت: آقای همتی تنها رییس بانک مرکزی بود که از زمان ورود خود با اقتدار، نرخ ارز را کنترل کرد ولی نرخ تورم را رها کرد به همین دلیل قیمت‌ها کاهش پیدا نکرد. امروز هم بانک‌مرکزی به سراغ هدفگذاری نرخ تورم رفته است اما ارز را رها کرده درحالی که این سیاست‌ها مکمل یکدیگر هستند.

به گفته بغزیان زمانی بانک‌مرکزی قیمت ارز را در نرخ 10و11هزار تومان در بازار نگاه داشته بود، اما کسانی که می‌دانستند بانک مرکزی  نمی‌تواند این نرخ را نگه دارد آن ارزها را خریدند و از سودی که نصیبشان شده استفاده می‌کنند.

وی در رابطه با ابزار لازم برای رسیدن به نرخ تورم هدفگذاری شده افزود: برای رسیدن به این هدف ابتدا باید تکلیف نرخ ارز و نرخ بهره بانکی مشخص شود. ما در شرایط تحریم هستیم پس باید در بخش تولید سیاست‌ها‌ی حمایتی حفظ شود و وقتی بانک‌مرکزی اختیاری در کنترل قیمت‌ بازارهای موازی ندارد و وزارت صمت نمی‌تواند هیچ تضمینی بکند که قیمت کالاها تا پایان سال چه می‌شود پس تورم که مجموعی از این عوامل است هم قابل کنترل نخواهد بود.

این اقتصاددان با بیان اینکه به نظر می‌رسد که تصمیمات بانک‌مرکزی قدرت اثرگذاری چندانی ندارد، ادامه داد: هیچ کجای دنیا چنین سیاستی اجرا نمی‌شود که شما نرخ بهره را کاهش دهید تا پول‌ از بانک‌ها به سمت بورس برود، یعنی اگر من می‌خواستم نظم نظام بانکی را برهم بزنم به سراغ این کار می‌رفتم و این درحالیست که نرخ سود هم در بانک ها مجددا در حال افزایش است.

وی در رابطه با پیش‌بینی نرخ تورم در سال 99 گفت: من می‌دانم که دولت سیاست‌های ضد تورمی ندارد و اگر در سال 98 تورم 40درصد داشتیم در سال 99 هم ممکن است این اعداد را تجربه کنیم. اگر چارچوبی برای کنترل قیمت‌ها از طریق سیاست‌های مالیاتی یا توزیع درآمد و حمایت نداشته باشیم نه می‌توانیم هدفگذاری کنیم و نه پیش‌بینی درست از آب در می‌آید اما مسلما تورم خواهیم داشت چون هیچ اقدامی برای کنترل آن صورت نگرفته است.

بغزیان در پایان افزود: اگر خودروساز بگوید من تولیدم را به تولید دو سال پیش می‌رسانم و صنایع دیگر هم عدم افزایش قیمت محصولاتشان را تضمین کنند می‌توانیم بگوییم که تورم قابل کنترل است اما نه تنها ما تورم خواهیم داشت و اصلا نباید به کاهش قیمت‌ها فکر کنیم همچنین تا سیاست‌های ارزی مشخص نشود، بحث ممنوعیت واردات تعیین تکلیف نشود، صادرکننده هر روز با یک نرخ ارز را برگرداند و هزینه بازگشت ارز هم بالا بماند، هدفگذاری بی‌معنا خواهد بود.