دیابت ، انسولین و قند خون درمان و پیشگیری

هایپرگلیسمی(HYPERGLYCEMIA):

بـه افـزایـش بـیـش از انـدازه ســطح گلوکز خون اطلاق میگردد. دو نوع هایپرگلیسمی وجود دارد

1- هایپرگلیسمی ناشتا: هنگامـیـکه قند خون پس از 8 ساعت ناشتا بودن به بالاتر از 90-130 میلی گرم در دسی لیتر میرسد.

2- هـایپرگلیسمی پس از صرف غذا: هنگامی که قـند خون به بالاتر از 180 ملی گرم در دسی لیتر می رسـد. در افــراد سالم این میزان به ندرت بالاتر از 140  میلیـگــرم در دسی لیتر میرسد. اما پس از مصرف یک غـذای سنگین پس از 2-1 ساعت ممکن است سطح گــلوکز به 180 میلی گرم در دسی لیتر نیز برسد. بالا بــودن مداوم قند خون پس از صرف غذا نشانه آنست که فرد در خطر ابتلا به دیابت تیپ 2 قرار دارد.

علل ایجاد هایپرگلیسمی:

1-فراموش کردن تزریق دوز انسولین و یا مصرف داروهای خوراکی کاهنده گلوکز خون.

2-مصرف زیاد کربوهیدرات ها.مصرف زیاد غذا و دریافت کالری مازاد بر نیاز بدن.

3-عفونت ها.

4-بیماری ها.

5-استرس.

6-کاهش فعالیت جسمی و ورزش.

7-فعالیت بدنی شدید.

علایم هایپرگلیسمی:

علایم آن همان علایم دیابت میباشد.

درمان هایپرگلیسمی:

1-نوشیدن آب: آب کمک میکند تا گلوکز اضافی از طریق ادرار دفع گردد و از کم آبی نیز جلوگیری میکند.

2-ورزش کردن: ورزش کمک میکند تا گلوکز خون کاهش یابد. هشدار: چنانچه مبتلا به دیابت تیپ 1 میباشید، و قند خونتان بالای 240 میلی گرم در دسی لیتر است و کتون نیز در ادرار شما مشاهده شده است، نبایستی ورزش کنید.همچنین افراد دیابتی نوع 2 چنانچه قند خونشان بالاتر از 300 میلی گرم در دسی لیتر است، حتی اگر کتون نیز در ادرار آنها وجود نداشته باشد نباید ورزش کنند.

3-تغییر عادات غذایی.

4-تغییر نوع، دوز و فواصل زمانی مصرف داروها.

پیشگیری از هایپرگلیسمی:

1-مطمئن گردید که از برنامه رژیم غذایی، ورزش و زمانبندی مصرف داروها خود پیروی می کنید.

2-رژیم غذایی خود را بشناسید و کربوهیدراتهای مصرفی خود را محاسبه کنید.

3-قند خون را بطور منظم اندازه گیری کنید.

محدوده توصیه شده قند خون پلاسما در افراد دیابتی:

پیش از صرف غذا:90-130 میلی گرم در دسی لیتر.

(2-1 ساعت پس از صرف غذا): کمتر از 180 میلی گرم در دسی لیتر.

قبل از خواب: 150-110 میلی گرم در دسی لیتر.

هموگلوبین گلیکوزیله(HBA1C):کمتر از 7 درصد.(هر سه ماه یکبار)

محدوده توصیه شده قند خون در زنان مبتلا به دیابت حاملگی:

1-گلوکز ناشتا: کمتر از 105(پلاسما) و یا کمتر از 95(کل خون).

2-2 ساعت پس از صرف غذا: کمتر از 130 (پلاسما) و یا کمتر از 120 (کل خون).

چه وقت باید به پزشک مراجعه کنید:

1-هنگامی که قند خون به کمتر از 70 میلی گرم در دسی لیتر میرسد و شما بیش از یک مورد واکنش به کاهش قند خون را در طی یک هفته تجربه کرده اید.

2-هنگامی که گلوکز خون برای بیش از یک هفته از 180 میلی گرم در دسی لیتر فراتر رفته و یا دو مرتبه پیاپی سطح گلوکز به 300 میلی گرم در دسی لیتر میرسد.

نحوه اندازه گیری قند خون در منزل:

1- دستگاه های اندازه گیری گلوکز رایج (گلوکومترGLUCOMETER):ابتدا نوک انگشت با یک سوزن کوچک و تیز(LANCET) سوراخ میگردد. سپس یک قطره خون روی نوار تست(TEST STRIP) قرار داده میشود. نوار تست درون اندازه گیر(METER) قرار داد شده و دستگاه میزان گلوکز خون را پس از 15 ثانیه نمایش میدهد. سپس میتوان اطلاعات را برای آینده ذخیره کرد و همچنین میانگین سطح گلوکز خون را محاسبه کرد.

2- دستگاه های اندازه گیری گلوکز غیر از نوک انگشتان: ممکن است اینگونه وسایل اندازه گیری نتایجی متفاوت با سطح گلوکز اندازه گیری شده در نوک انگشتان را نمایش دهند. سطح گلوکز خون در نوک انگشتان تغییرات را سریعتر از دیگر نقاط نشان میدهند. محل های تست شامل بالای بازو، ران و قاعده شست میباشند.

3- اندازه گیری قند خون بر اساس جدول رنگ: ابتدا یک قطره خون را روی نوار واکنشگر، که بر اساس میزان قند خون تغییر رنگ میدهد، می گسترانید. سپس نوار واکنشگر را با جدول رنگ مقایسه کرده و میزان قند خون را مشخص می کنید.

چه زمانی بایستی سطح قند خون را اندازه گیری کرد:

زمانبندی و تناوب اندازه گیری در هر فردی متفاوت میباشد. اما قبل از صرف غذا و پیش از خواب معمولا بایستی بطور روزانه گلوکز خون اندازه گیری شود.

شرایطی که در خواندن دقیق گلوکز خون تداخل ایجاد میکند:

1-کم خونی.

2-نقرس.

3-درجه حرارت بالا.

4-رطوبت و ارتفاع.

نسبت میانگین سطح گلوکز خون (به میلی گرم در دسی لیتر) با هموگلوبین گلیکوزیله(به درصد):

میانگین سطح قند خون (HbA1C)
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ ــــــــــــــــــــ

124 6٫3

147 7

180 8

214 9

247 10

280 11

درمان دیابت:

1- داروهای خوراکی کاهنده گلوکز خون: اغلب برای افراد مبتلا به دیابت نوع 2 تجویز میگردد. انواع مختلف این داروها به قرار زیر است:

* سولفونیل اوره ها(SULFONYLUREAS): این دسته از داروها پانکراس را به تولید بیشتر انسولین تحریک میکنند. مانند:RAPAGLINIDE-GLIMEPIRIDE-GLIPIZIDE- GLYBURIDE.

* بیگوانیدها(BIGUANIDES): این دسته از داروها سنتز قند اضافی را توسط کبد متوقف میسازند. مثل:METFORMIN.

* تیازولیدیندیونها(THIAZOLIDINEDIONES): این داروها کمک میکند تا سلولها انسولین را بهتر استفاده کنند (افزایش حساسیت انسولین). مانند:ROSIGLITAZONE- PIOGLITAZONE.

* مهار کننده های آلفا گلیکوزیداز: این دسته از داروها جذب گلوکز و کربوهیدراتها را کند میسازند. مانند:MIGLITOL-ACARBOSE.

2- تزریق انسولین: برای افراد مبتلا به دیابت تیپ 1 (تنها داروی درمان) و زنان مبتلا به دیابت حاملگی تجویز میشود (قرصهای خوراکی برای زنان باردار تجویز نمی گردد). همچنین 40 درصد افراد مبتلا به دیابت نوع 2 در نهایت به تزریق انسولین نیاز پیدا میکنند.

منابع انسولین:

1-انسولین حیوانی: از لوزالمعده گاو و یا خوک استخراج میگردد.

2-انسولین انسانی:منبع آن لوزالمعده انسان نیست. این انسولین که به طریق بیوسنتز وبه کمک تکنولوژی نوترکیبی DNA تهیه میگردد که به انسولین انسان بسیار شباهت دارد.

نکته: انسولین انسانی سریعتر جذب بدن میگردد.

اقسام انسولین از لحاظ سرعت آغاز اثر گذاری و مدت زمان دوام اثر:

1- انسولین کوتاه اثر:شفاف و بی رنگ میباشند. مثل (کریستال) رگولار(REGULAR)

2- انسولین با اثر متوسط: کدر و شیری رنگ میباشند. مثل: ان.پی.اچ(NPH) و لنت(LENTE)

3- انسولین طولانی اثر:کدر و شیری رنگ میباشند. مثل: اولترالنت(ULTRALENTE)

4- انسولین ترکیبی: مخلوطی از انسولین کوتاه اثر+اثر متوسط و یا کوتاه اثر+ طولانی اثر میباشند.

نکته:انسولین های متوسط و طولانی اثر معمولا با کریستالهایی مانند پروتامین (PROTAMINE) و یا روی ترکیب میگردند تا سرعت جذبشان کند تر و دوام اثرشان طولانی تر گردد. (علت شیری رنگ بودن آنها نیز وجود همین ترکیبات است) پس از تزریق، انسولین از کریستال ها جدا شده و به تدریج جذب بدن میگردد.

5- انسولین بسیار سریع الاثر: شفاف هستند. مثل: لیسپروLISPRO(HUMALOG) وNOVOLOG(ASPART). این انسولین بایستی 15 دقیقه قبل ازصرف غذا تزریق گردد.

نکته:روی برچسب آمپول رگولار حرف R، آمپول ان پی اچ و لنت به ترتیب N وL، اولترالنت حرف U و لیسپرو حرف H حک شده است.

نکته:انسولینهای ترکیبی بصورت 50/50 و یا 70/30 نمایش داده میشوند. ترکیب ان پی اچ و رگولار میباشند.

چه نوع انسولینی برای شما مناسب است:

1- پاسخ انفرادی بدن شما به انسولین (چه مدت طول میکشد انسولین جذب بدن شما گردد و در بدن فعال باقی بماند)

2- روش زندگی شما که در متابولیسم انسولین تاثر گذار است: رژیم غذایی، مصرف الکل و میزان فعالیت بدنی.

3-سن.

4- چند نوبت و در چه فواصل زمانی تمایل داشته باشید تزریق را انجام داده و یا قند خون خود را اندازه گیری کنید.

مشخصات انسولین ها:

1-شروع اثر(onset):مدت زمانی که طول میکشد انسولین به جریان خود را یابد و اثر کاهش دهندگی گلوکز خون را اعمال کند.

2-زمان اوج اثر(peak):دوره زمانی که انسولین در حداکثر کارایی خود قرار دارد.

3- دوام(duration):چه مدت انسولین به عمل کاهش گلوکز ادامه میدهد.

نکته: این ویژگیها نسبت به نوع انسولین، روش زندگی و نوع پاسخ بدن شما به انسولبن متفاوت است.

چرا انسولین بطور خوراکی مصرف نمی شود؟

مصرف انسولین بصورت خوراکی باعث میشود که قسمت عمده آن هضم گردیده و غیر فعال گردد.

انسولین های جدید:

1- انسولین استنشاقی اگزوبرا(EXUBERA): نخستین انسولین استنشاقی تایید شده میباشد که بایستی قبل از صرف غذا تزریق گردد. این انسولین معمولا با انسولین طولانی اثر برای دیابت نوع 1 و 2 مصرف میگردد. افرادی که سیگار میکشند و یا به تازگی سیگار را ترک کرده اند، و دچار بیماری های مزمن ریوی نظیر آسم میباشند، مصرف این نوع انسولین ممنوع میباشد. عوارض جانبی آن شامل: سرفه، گلو درد، تنگی نفس و خشکی دهان است.

2-BYETTA: این انسولین تزریقی ویژه افراد مبتلا به دیابت نوع 2 میباشد. عملکرد آن مشابه انسولین نیست. هرگاه قرصهای خوراکی نتوانند گلوکز خون دیابت تیپ 2 را کنترل کنند، این دارو تجویز میگردد (روزی 2 مرتبه تزریق گردد)

3- روش ترنس درمال(transdermal): در این روش برای دارورسانی انسولین اززیست چسبهای حاوی انسولین استفاده میگردد. این چسبها روی پوست قرار داده شده و دوز اندک انسولین به تدریج جذب بدن میگردد.

عوارض جانبی انسولین:

1-هایپو گلیسمی.

2- بزرگ شدن (هایپرتروفی) و یا آتروفی (تحلیل بافت) ناحیه ای از بدن که تزریقات انسولین زیادی دریافت کرده.

2- ایجاد جوش های ریز(RASH) در محل تزریق و یا کل بدن.

آمپول (ویال) انسولین:

1-آمپول 100 واحد در میلی لیتر(U-100)

2-آمپول 500 واحد در میلی لیتر(U-500)

نکته: دوز تزریقی بر اساس وزن و نسبت حساسیت شما به انسولین محاسبه میگردد. در حدود 0٫6 تا 1٫2 میکروگرم به ازای هر کیلو گرم.

نکته:گنجایش سرنگ و سایز سوزن بسته به دوز و توصیه پزشک شما متفاوت میباشد.

چگونگی نگهداری انسولین:

1-انسولین را میتوان در دمای اتاق تا 30 روز نگهداری کرد. (دمای کمتر از 26 درجه سانتی گراد)

2-انسولین ذخیره را در یخچال و در دمای 8-4 درجه سانتی گراد نگهداری کنید.

3-انسولین را دور از نور مستقیم آفتاب و گرما و سرمای شدید نگهداری کنید.

4-برای مصرف انسولین ذخیره شب قبل از تزریق آن را از یخچال خارج ساخته و اجازه دهید در حرارت محیط گرم شود.

5-از تکان دادن آمپول انسولین خودداری کنید. چرا که تکان دادن ویال تولید حباب های هوا میکند که بروی میزان انسولینی که شما برای تزریق بدرون سرنگ میکشید، تاثیر میگذارد.

نکته: نشانه های فاسد بودن انسولین: انسولین های کریستال (شفاف) کدر شده و انسولین های شیری یکنواختی خود را از دست داده و بصورت دانه دانه (کریستال) در می آیند.

روشهای تزریق انسولین:

1-تزریق زیر جلدی.

2-تزریق عضلانی.

3-تزریق وریدی.

نکته:تزریق وریدی و عضلانی معمولا در شرایط حاد صورت میگیرد و تزریق زیر جلدی در منزل.

نکته:سرعت جذب انسولین به روش تزریق به ترتیب در تزریق وریدی سریعتر از عضلانی و در تزریق عضلانی سریعتر از زیر جلدی میباشد.

نکته:تزریق زیر جلدی را در تصویر زیر میتوانید مشاهده کنید:

روشهای تزریق انسولین:

1-سوزن و سرنگ.

2- قلم های انسولین (insulin pen): قلمهای ویژه ی دارای کارتریج که از قبل از انسولین پر شده اند.

3- پمپ انسولین: یک دستگاه کامپیوتری و کوچک میباشد که بروی کمربند بسته شده و یا درون جیب قرار میگیرد. میزان دوزی که باید به فرد در طی شبانه روز تزریق گردد به حافظه دستگاه سپرده میشود. این دستگاه اجازه میدهد جریان مستمر انسولین کوتاه اثر به داخل بافت داخل گردد. این دستگاه دارای یک لوله قابل انعطاف (کاتتر) بوده که انتهایش یک سوزن قرار دارد که زیر پوست شکم با یک چسب محکم میشود.

نکته:هنگامی که از پمپ انسولین استفاده میکنید باید 4 بار در طی روز سطح قند خون خود را اندازه گیری کنید.

نکته: مزیت پمپ انسولین عدم نیاز به تزریق روزانه و اندازه گیری دوز انسولین در سرنگ میباشد. معایب آن نیز ریسک عفونت و افزایش بروز هایپوگلیسمی احتمالی میباشد.

4- تزریق کننده های جت انسولین(insulin jet injectors): به کمک مکانیسم هوای پر فشار انسولین را بصورت پاشش درون پوست می راند. در این روش از سوزن استفاده نمیگردد اما قیمت بالایی دارند.

محل های تزریق انسولین:

شکم-بازوها-ران ها-باسن.

نکته: سرعت جذب در شکم از تمام نقاط بالاتر است. سرعت جذب در ناحیه بازوها بیشتر از باسن و رانها میباشد.

نکته:هر قدر لایه چربی زیر پوست ضخیم تر باشد میزان جریان خون کمتر بوده و در نتیجه جذب انسولین آهسته تر صورت میگیرد.

چگونه انسولین را تزریق کنید:

نکته:تاریخ انقضای آمپول انسولین را قبل از هر چیز کنترل کنید.

نکته: انسولین ان پی تی، لنت و اولترالنت را قبل از تزریق 10 بار میان دستان خود بغلطانید تا رنگ آنها دودی و شیری گردد. (از تکان دادن آنها اجتناب کنید)

نکته:دستهای خود را با آب و صابون بشویید.

1-اندکی هوا بدرون سرنگ بکشید .(به اندازه دوز انسولین تزریقی).

2-سوزن را بدرون آمپول داخل کرده و سرنگ را از هوا خالی کنید.(این کار کشیدن محتویات آمپول را آسانتر میسازد)

3-آمپول را وارونه کرده و انسولین را به آرامی بدرون سرنگ بکشید. سپس درون سرنگ را از وجود حباب هوا بررسی کنید. اگر حباب وجود داشت چند ضربه ملایم به سرنگ بزنید و سپس اندکی انسولین را مجددا به داخل آمپول تخلیه کرده و مجددا به آرامی انسولین را به درون سرنگ بکشید.

4-محل تزریق را با آب وصابون و یا الکل تمیز کنید. اجازه دهید الکل خشک شود و سپس تزریق را انجام دهید.

5-ناحیه تزریق را توسط انگشتان نیشگون گرفته و بالا آورید تا یک چین پوستی ایجاد گردد(بمنظور جلوگیری از تزریق عضلانی).

6-سوزن را با زاویه 90 درجه به داخل پوست فرو کنید (این زاویه در کودکان و افراد لاغر 45 درجه میباشد)

7-سپس با یک دست سرنگ را نگه داشته و با دست دیگر تزریق را انجام دهید.

8-در انتها محل تزریق را مجددا با پنبه و الکل تمیز کرده ، سرنگ و آمپول را دور انداخته و دستان خود را با آب و صابون بشویید.

نکته:محل تزریق را ماساژ ندهید.

نکته: برای جلوگیری از ایجاد هایپرتروفی بافت چربی (ایجاد برآمدگی) و یا فرو رفتگی محل تزریق، محل تزریق را هر بار 2 سانتی متر نسبت به محل تزریق قبلی تغییر دهید. همچنین محل تزریق را بطور چرخشی در بازوها، باسن، شکم و ران تغییر دهید.

نکته:چین پوستی را اینگونه بوجود می آورید:

تداخلات دارویی انسولین:

1-الکل: باعث افزایش اثر انسولین شده و ممکن است هیپوگلیسمی ایجاد کند.

2-آسپرین: اثر انسولین را افزایش داده و ممکن است باعث هایپوگلیسمی گردد.

3-قرصهای ضدبارداری: ممکن است اثر انسولین را کاهش دهند.

4-کورتیکواستروئیدها: معمولا سطح گلوکز را افزایش میدهند و بایستی دوز انسولین را افزایش داد.

5-مهار کننده های بتا: در درمان پرفشاری خون مصرف میگردند و ممکن است احتمال بروز هایپرگلیسمی و هایپوگلیسمی را افزایش دهند.

6- پیوند سلولهای جزایر لانگرهانس پانکراس: در این روش سلولهای بتای پانکراس اهدا کننده به فرد دیابتی پیوند زده میشود.کاندید های این روش درمانی شامل افراد دیابتی در محدوده سنی 18 تا 65 سال میباشد، که حداقل 5 سال به دیابت تیپ 1 مبتلا بوده اند و ممکن است دچار نارسایی کلیوی گردند. معایب پیوند سلولهای بتا یکی احتمال رد پیوند (اندک) و دیگری هزینه بسیار گزاف این پیوند میباشد.

نحوه مراقبت از پاها درافراد دیابتی:

1- هر روزپاهای خود را با آب ولرم و یک صابون ملایم بشویید. سپس پاها (به ویژه میان انگشتان پا) را فورا خشک کنید.

2-پاهای خود را از وجود هر گونه زخم، تاول، التهاب، پینه، میخچه، خراشیدگی، ترک خوردگی و عفونت کنترل کنید.

3-چنانچه پوست پای شما خشک است، پس از شستشوی پاها با آب و صابون و خشک کردن آنها، پاها را با یک لوسیون مرطوب کننده، مرطوب سازید. از زدن لوسیون مرطوب کننده میان انگشتان پا اجتناب کنید.

4-هر گونه پینه و میخچه را با پزشک خود در میان بگذارید و آنها را با محلولها و یا سنگ پا پس از استحمام مالش دهید تا از میان بروند.

5-هفته ای یکبار ناخنهای پا را وارسی کنید. ناخنها را پس از استحمام با ناخن گیر کوتاه کنید. از گرد کردن گوشه ها ی ناخن ها خودداری کنید. سپس ناخنها را سوهان بکشید.

6-هرگز با پاهای برهنه روی سطوح راه نروید حتی درون خانه. همواره کفشها و دمپایی هایی که قسمت انگشتان آنها بسته است را به پا کنید. از به پا کردن صندل خوددرای ورزید.

7-همیشه جوراب به پا داشته باشید. از پوشیدن جورابهای تنگ خودداری کنید. جنس الیاف جوراب باید نخی و یا پشمی باشد و از الیاف مصنوعی ساخته نشده باشد.

8-کفشهایی کاملا اندازه پای خود را خریداری کنید. پهنای کفش باید به اندازه پهنای پا بوده و قسمت پنجه کفش بایستی حداقل یک سانتی متر آزاد باشد. کف کفش بایستی محکم باشد. از به پا کردن کفشهایی که پا را میزند جدا خودداری کنید.

9-پاها را از گرما و سرما محفوظ نگه دارید. روی سطوح داغ و یا لب ساحل با پاهای برهنه راه نروید.

10-جریان خون پاها را حفظ کنید. هنگام نشستن پاها را بالا قرار دهید. انگشتان و قوزک های پا را چندین بار در طی روز حرکت دهید. برای مدت طولانی پاها را روی یکدیگر قرار ندهید.

11-سیگار نکشید.

12-تاولهای پا را نترکانید و با قرار دادن بانداژ روی آن و پوشیدن کفشهای گشاد از شکافته شدن و آسیب به آنها جلوگیری کنید.

13-هر 3-2 ماه یک مرتبه برای معاینه پاها به پزشک مراجعه کنید.

چه وقت باید به پزشک مراجعه کنید:

1-تغییر در رنگ و دمای پوست.

2-تورم در پا و یا قوزک پا.

3-بوی غیر طبیعی و مداوم پاها.

4-درد پاها.

5-ناخن های که دچار عفونت قارچی شده اند.

6-ترک خشک پا به ویژه اطراف پاشنه پا.

7-افزایش کرختی پاها.

8-زخم باز روی پا که ترشح داشته و یا التیام آن به تاخیر افتاده است.

9-میخچه ها، پینه ها و فرورفتگی ناخن در گوشت.

رژیم غذایی ویژه افراد دیابتی:

1-تمام غذایی که مصرف میکنید در بدن تبدیل به قند میشود.

2-غذاهای حاوی کربوهیدرات ها قند خون شما را بیش از سایر غذاها تغییر میدهد.

3-کربوهیدراتها در غذاهای قندی و نشاسته دار یافت میشود. مثل نان، برنج، پاستا، غلات، سیب زمینی، نخود فرنگی، ذرت، میوه ها، آب میوه ها، ماست، شیر و شیرینی جات.

4-کربوهیدرات های دانه کامل(سبوس دار) و حاوی فیبر بالا آهسته تر هضم شده و بهترین گزینه شما میباشند.

5-کربوهیدراتها باید 6-50 درصد کل کالری مصرفی روزانه شما را تشکیل دهند.

6-شما باید روزانه 30-20 گرم فیبر (مثل لوبیا،نان سبوس دار،میوه ها و یا جو) مصرف کنید.

7-مصرف کل چربیها باید 35-25 درصد کل کالری مصرفی روزانه شما را تشکیل دهند.

8-چربیهای اشباع کمتر از 7 درصد، چربی های چند غیر اشباع تا 10 درصد و چربیهای تک غیر اشباع تا 20 درصد کل چربیها را باید تشکیل دهند.

9-پروتئین ها باید 20-15 درصد کل کالری مصرفی روزانه شما را تشکیل دهند.

10-مصرف کلسترول باید کمتر از 200 میلی گرم در روز باشد.

11-بهترین منابع پروتئین شامل گوشت قرمز لخم و بسیار کم چربی، ماهی، مرغ پوست کنده، لبنیات بدون چربی و یا کم چرب، سفیده تخم مرغ، حبوبات، کره بادام زمینی، عدس و سویا میباشند.

12-روزانه باید در حدود 2 فنجان انواع سبزیجات و یک سیب، پرتغال و یا گلابی کوچک، یک موز کوچک و یا 14 اونس آب میوه مصرف گردد.

13-مصرف منابع روغن امگا 3٫

14-غذاهای متنوع مصرف کنید. مقادیر فراوان میوه، سبزیجات، مغزها، لبنیات کم چرب، دانه ها و گوشت های لخم.

15-بیش از اندازه غذا مصرف نکنید. چراکه باعث افزایش کالری و افزایش چربی و وزن بدن میگردد. در دیابت نوع 2 چربی بدن به معنی کاهش حساسیت به انسولین میباشد.

16-وعده های غذایی را حذف نکنید.

17-هر روز وعده های غذایی را سر یک ساعت معین مصرف کنید.

18-از شیرین کننده های مصنوعی استفاده کنید مثل ساخارین و آسپارتام (زنان باردار و شیرده نباید ساخارین مصرف کنند)

19-میزان کل کربوهیدراتها در حفظ رژیم غذایی اهمیت دارد و نه تنها شکر .شکر نیز نوعی کربوهیدرات است.

20-مصرف نمک را محدود سازید.

نکات دیگری که باید رعایت گردند:

1-قند خون خود را بطور مرتب و طبق دستور پزشک اندازه گیری کنید.

2-هموگلوبین گلیکوزیله، فشار خون و کلسترول خون خود را در محدوده نرمال نگه داشته و آنها را کنترل کنید.

3-وزن خود را کنترل کنید. کاهش وزن حتی به میزان 5 درصد میتواند در کنترل دیابت نوع 2 بسیار موثر باشد. کاهش وزن مقاومت انسولین را کاهش میدهد.

4-حداقل 4-3 ساعت در هفته به مدت 40-20 دقیقه ورزش کنید. ورزش کمک میکند به کاهش کلسترول خون (به غیر از موارد منبعی که اشاره شد)

5-خواب کافی داشته باشید.

6-سیگار را ترک کنید.

7-استرس را کنترل کنید.

8- هر 6 ماه یکبار برای معاینه دندانها و لثه ها به دندانپزشکی مراجعه کنید.

9-هر سه ماه یکبار تست هموگلوبین گلیکوزیله را صورت دهید.

10-سالی یکبار تست ادرار میکرو آلبومین را انجام دهید.

11-سالی یکبار به چشم پزشکی مراجعه کرده و چشمان خود را مورد معاینه دقیق قرار دهید.

12-سالی یکبار سطح کلسترول و تری گلیسیریدهای خون را چک کنید.

13-فشار خون را بطور منظم اندازه گیری کنید.