مدیرعامل و رئیس هیاتمدیره شرکت عمران شهرهای جدید در گفتوگو با «دنیای اقتصاد» در تشریح خدمات ضدکرونایی در این مناطق شهری اعلام کرد: آنچه در این شهرها در حوزه اختیار و عمل دولت است تا حد امکان سعی کردیم در ماههای اخیر به شکل الکترونیکی و بدون نیاز به مراجعه حضوری افراد به شرکتهای عمران، در اختیار شهر و شهروندان قرار دهیم. در این ارتباط هماکنون 12 خدمت عمده و پرمصرف در شهرهای جدید به صورت کاملا الکترونیکی و در بستر اینترنت از طریق سامانهها و سایت رسمی شرکت عمران شهرهای جدید، جاری و در حال ارائه است. حبیبالله طاهرخانی افزود: پنج رسته از 12 خدمت الکترونیکی در شهرهای جدید، بیشترین متقاضی و درخواست از سوی ساکنان، افراد غیرساکن و همچنین فعالان اقتصادی علاقهمند به این شهرها را دارد که شامل طرح اقدام ملی مسکن، طرح مسکن مهر، خرید زمین و همچنین سرمایهگذاریهای مختلف در شهرهای جدید میشود. اگر چه بخش زیادی از واحدهای مسکونی مهر ساخته شده در شهرهای جدید، تکمیل و به پیشخریداران (متقاضیان اولیه) تحویل شده است اما برای همان تعداد محدود پروژههای در دست ساخت و ناتمام، مراجعاتی از سمت پیشخریداران و پیمانکاران مربوطه است که اگر در وضعیت فعلی امکان پیشبرد کارها به صورت الکترونیکی در شهرهای جدید فراهم نبود، انبوه حضور فیزیکی افراد در شرکتهای عمران شهرهای جدید، انتقال سریع ویروس کرونا در سالنهای اداری سرپوشیده و در نتیجه سرایت به کل شهر را رقم میزد.
همچنین اجرای پروژههای مربوط به طرح اقدام ملی مسکن، بار دیگر توجه عمومی به شهرهای جدید به عنوان مناطق شهری با ظرفیت در اطراف کلانشهرهای کشور را برانگیخته است. مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید بیان کرد: با برنامهریزی در وزارت راه و شهرسازی مقرر شده بخشی از نیاز بازار مسکن شهرهای بزرگ و پرجمعیت کشور از طریق ساخت، احداث و عرضه واحدهای مسکونی ارزانقیمت روی زمینهای دولتی در شهرهای جدید تامین و پاسخ داده شود در نتیجه، شهرهای جدید کانون توجه هم خانوارهای فاقد مسکن و هم سرمایهگذاران ساختمانی و انبوهسازان قرار گرفته است. در این مسیر پیشبینی شده است عملیات مربوط به تکمیل مراحل ثبتنام متقاضیان واحدهای مسکونی طرح اقدام ملی و همچنین فرآیندهای مربوط به حضور و فعالیتهای اداری سازندهها تا حد امکان به صورت الکترونیکی انجام شود. طاهرخانی معاون وزیر راه و شهرسازی در ادامه گفتوگو با «دنیای اقتصاد» تصریح کرد: کارگاههای ساختمانی و پروژههای عمرانی در شهرهای جدید به پروتکلهای بهداشتی و سلامت مخصوص ایام کرونا مجهز هستند و همه فعالیتهای نیروهای کار در این طرحها با رعایت موارد ایمنی و ضدکرونایی انجام میشود.
کاربردیترین خدمت دیگر در شهرهای جدید به بازار زمین مربوط است. دو دسته مراجعه اداری به شرکتهای عمران شهرهای جدید در این شهرها برای زمین صورت میگیرد. دسته اول به سرمایهگذاران اختصاص دارد بهطوریکه این گروه برای تاسیس یا راهاندازی انواع مراکز تجاری، اداری، کار و فعالیت یا سایر پروژههای اقتصادی در شهرهای جدید در گام اول باید عرصه مورد نیاز برای فرود سرمایههای خود را از طریق خرید زمین از دولت در این شهرها تامین کنند. هر چند مدل دیگری برای تامین زمین مورد نیاز سرمایهگذاری در شهرهای جدید وجود دارد و آن مشارکت سرمایهگذار با شرکت عمران شهرهای جدید است. در حالت سرمایهگذاری مشارکتی، دولت یا همان شرکت عمران از محل واگذاری زمین و سرمایهگذار نیز از محل آورده نقدی برای ساخت پروژه، با هم مشارکت میکنند. همه این فرآیندها نیازمند انعقاد قرارداد و طی مراحل اداری است که برای انجام آن، بستر الکترونیکی لازم به وجود آمده است.
چهارمین خدمت پرکاربرد در شهرهای جدید به بازار خرید و فروش مسکن مهر خلاصه میشود. بیش از 200 هزار واحد مسکونی مهر در شهرهای جدید کل کشور ساخته شده است که مالکان این واحد به تناسب تصمیمی که برای ملک خود دارند برای فروش آن اقدام میکنند. از طرفی، جهش قیمت مسکن در شهرهای بزرگ و مادر اطراف شهرهای جدید تقاضا برای سکونت در شهرهای جدید را چند برابر کرده است. تحقیقات میدانی نشان میدهد: متوسط قیمت هر مترمربع آپارتمان در شهرهای جدید بین یکپنجم تا یکسوم متوسط قیمت در کلانشهرها است. به همین خاطر نبض معاملات خرید و فروش واحد مسکونی در شهرهای جدید به مراتب تندتر از شهرهای بزرگ میزند. این موضوع باعث رونق بازار معاملات واحدهای مسکونی مهر در شهرهای جدید شده است، اما از آنجا که مالکان اولیه واحدهای مسکونی مهر دارای قراردادهای مخصوص در شرکت عمران شهرهای جدید هستند و همچنین همه این واحدها در رهن بانک مسکن و مالکان آنها در حال پرداخت اقساط ماهانه وامهای مسکن مهر هستند در نتیجه خرید و فروش آنها مستلزم طی مراحل اداری برای انتقال تعهدات فروشنده به خریدار است. این پروسه نیز در حال حاضر برای رعایت حال شهروندان از طریق خدمات الکترونیکی صورت میگیرد.
در این باره مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید با اشاره به راهاندازی سامانه خدمات الکترونیکی مسکن مهر شهرهای جدید، خطاب به عوامل این سامانه بر ارائه مناسب خدمات الکترونیکی برای شهروندان و متقاضیان این واحدها تاکید کرد. آنطور که شرکت عمران شهرهای جدید اعلام کرده است، نیمه ماه گذشته مراسم رونمایی از سامانه خدمات الکترونیک مسکن مهر شهرهای جدید با حضور حبیبالله طاهرخانى معاون وزیر راه و شهرسازى و مدیرعامل شرکت عمران شهرهاى جدید، صادق اکبری و یدالله رحمانی اعضای هیات مدیره شرکت و مدیران عامل شرکتهای عمران تابعه به شکل ویدئوکنفرانس رونمایى شد. معاون وزیر راه و شهرسازى در این مراسم، با اعلام اینکه مراجعات عمده به شرکت عمران شهرهای جدید، در خصوص مسکن مهر یا از ناحیه افرادی است که میخواهند فروش اقساطی داشته باشند، یا تغییر واحد انجام دهند یا از میزان بدهی و پیشرفت واحد خود کسب اطلاع حاصل کرده یا نقل و انتقال واحد و فروش عرصه داشته باشند، گفت: تاسیس و راهاندازی سامانه خدمات الکترونیکی مسکن مهر شهرهای جدید دغدغهای بوده که از قبل وجود داشته و در این ایام که بحران کرونا مشکلات عمدهای را برای شهروندان ایجاد کرده است بیش از گذشته اهمیت یافته است.
مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید ادامه داد: راهاندازی این سامانه و تکمیل آن تا پایان تیر و استفاده سراسری در تمامی شهرهای جدید با این هدف بوده تا مراجعات حضوری مردم به شرکت عمران شهرهای جدید به حداقل ممکن برسد. هماکنون سیستم طراحی شده و در حال استقرار تکمیلی است. وی بر تکمیل تمامی اطلاعاتی که متقاضیان به آنها نیاز دارند و عموما در مراجعات مورد پرسش و درخواست آنهاست، تاکید کرده و توضیح داده است: آموزش افرادی که اطلاعات را به متقاضیان ارائه میدهند بسیار حائز اهمیت است و در عین حال، باید مجموعه خدماتی که مردم به آنها نیاز دارند در بیشتر ساعات به آنها داده شود. طاهرخانی بر ارائه خدمات به شکل الکترونیکی تاکید و خاطرنشان کرد: سیستم خدماتدهی الکترونیکی تنها مختص ساعات اداری نیست و انتظار میرود این خدمات از طریق ایمیل و سایر شبکههای اجتماعی در غیر از ساعات اداری نیز ارائه شود. انجام تبلیغات مناسب و اطلاعرسانی شایسته فرصتی را فراهم میآورد تا مردم در تمامی استانهای دارای شهرهای جدید از مراجعه حضوری اجتناب کرده و به ارائه خدمات الکترونیکی اعتماد کنند و پاسخ پرسشهای خود را از این طریق به دست آورند.
به گزارش «دنیای اقتصاد» 12 خدمتی که شرکتهای عمران شهرهای جدید به شهروندان ارائه میکند به این شرح است: فروش زمین به اشخاص حقیقی و حقوقی در محدوده شهرهای جدید، واگذاری واحدهای ساختهشده در محدوده شهرهای جدید، برنامهریزی و مدیریت بر ساخت و تحویل واحدهای مسکونی، تامین اسناد اتمام و مالکیت مسکن مهر، پیگیری ایجاد تاسیسات زیربنایی، رسیدگی به شکایات مکتوب و حضوری (سامانه سامد)، رسیدگی به شکایات مکتوب و حضوری (سامانه دادور)، سامانه فرصتهای سرمایهگذاری در مسکن و ساختمان، حمایت از پایاننامه دانشجویی، سامانه انجمن خیرین راه و ترابری و سرمایهگذاری در شهرهای جدید. به گزارش «دنیای اقتصاد» در سامانه خدمات الکترونیکی مسکن مهر شهرهای جدید، قبل از ورود کاربر به لینکهای مربوط به «استعلام بدهی واحد مسکونی فروشی»، «درخواست خرید زمین 99 ساله»، «درخواست نقلوانتقال واحد مسکونی» و همچنین «درخواست مراجعه حضوری»، دستورالعملهای لازم برای نحوه دریافت خدمات غیرحضوری توضیح داده شده است. شهروندان یا کاربران میتوانند با وارد کردن کدملی و شماره شناسنامه خود در این سامانه، وارد هر یک از لینکهای خدمات غیرحضوری شوند.
در حوزه خرید زمین 99 ساله، هم امکان خرید نقدی به شرط دریافت تخفیف و هم امکان خرید اقساطی وجود دارد، البته شرط اولیه فروش زمین 99 ساله و تبدیل آن از حالت اجاره بلندمدت به مالکیت صاحب واحد مسکونی مهر آن است که عرصه موردنظر به قیمت کارشناسی مجهز شده باشد. صدور مجوز واگذاری مالکیت زمینهای 99 ساله در پروژههای مسکن مهر در این دولت باعث شد واحدهای مسکونی مهر بازار پیدا کند و ارزش اقتصادی قابل توجهی به خود بگیرد. از طرفی دولت با پول حاصل از فروش زمینهای 99 ساله به منابع نقد برای توسعه هر چه بیشتر خدمات در شهرهای جدید دسترسی پیدا میکند. در حال حاضر متقاضیان خرید واحدهای مسکونی مهر در بازار معاملات این املاک باید پنج مرحله اداری را در شرکتهای عمران به شکل الکترونیکی طی کنند. این مراحل به ترتیب شامل ثبت درخواست، تعیین بدهی واحد، پرداخت بدهیها و تکمیل پرونده و اعلام جهت مراجعه متقاضی است.
همچنین صاحبان واحدهای مسکونی مهر برای خرید زمین 99ساله نیز باید شش مرحله را پشت سر بگذارند. این مراحل شامل درخواست متقاضی اعم از انفرادی یا گروهی (ساکنان یک ساختمان)، تعیین میزان سهم عرصه هر واحد مسکونی نسبت به کل عرصه، تعیین قیمت کارشناسی منطقه از طرف کارشناس رسمی دادگستری، پرداخت بهای عرصه مورد نظر متقاضی، تسویه کامل بدهیهای معوقه و صدور اسناد پنج برگی عرصه و اعیان به نام متقاضی میشود. متقاضیان فروش واحدهای مسکونی مهر یا خرید زمین 99 ساله باید ابتدا نسبت به تسویه اقساط معوق وامهای مسکن مهر اقدام کرده باشند. برای نقلوانتقال واحدهای مسکونی مهر مجموعهای از مدارک شامل اصل قرارداد و مدارک شناسایی فروشنده، اصل تسویه حساب و قرارداد برای پروژههای دوجانبه مربوط به تعاونیهای مسکن مهر، اصل وکالتنامه در صورت وکالتی بودن و حضور الزامی شخص وکیل در زمان انجام نهایی معامله نیاز است. گزارش «دنیایاقتصاد» از طول زمانی انجام عملیات نقل و انتقال حاکی است: در صورت فراهم بودن مدارک، این پروسه حداکثر دو روز به طول میانجامد.
هر مالک مسکن مهر فقط یک بار میتواند نسبت به فروش واحد مسکونی اقدام کند. این محدودیت نقل و انتقال با هدف جلوگیری از سفتهبازی در بازار مسکن مهر اعمال میشود تا فقط متقاضیان مصرفی بتوانند در این بازار معامله انجام دهند. البته در این مسیر یک شرط تکمیلی هم وجود دارد. این شرط آن است که اگر شخصی دارای یک واحد مسکونی مهر ثبتنامی باشد میتواند یک واحد دیگر را نیز به نام خود منتقل کند. در فرآیندی که شرکت عمران برای نقل و انتقال راحت واحدهای مسکونی مهر برای شهروندان فراهم کرده است، صاحبان این واحدها حتی در صورتی که هنوز واحد مسکونی تحویل آنها نشده باشد هم میتوانند نسبت به معامله آن اقدام کنند و به نام خود کنند. اگر شخصی دارای واحد مسکونی مهر است و کارت اقساط آن واحد را نیز در اختیار داشته باشد و تا زمان قصد فروش، اقساط آن را به موقع پرداخت کرده باشد میتواند دو بار عملیات نقل و انتقال انجام دهد. حبیبالله طاهرخانی در توضیح تکمیلی درباره نحوه ارائه و دریافت خدمات الکترونیکی در شهرهای جدید به «دنیای اقتصاد» گفت: در سامانه مختص طرح اقدام ملی مسکن امکان بارگذاری اطلاعات از طریق غیرحضوری فراهم است. کارشناسان مربوطه نیز از طریق همین سامانه صحت و سقم اسناد بارگذاری شده توسط اشخاص را کنترل میکنند و به صورت خودکار، فرد واجد شرایط برای تشکیل پرونده به بانک معرفی میشود.
حتی در مرحله بعد، شماره حساب نیز توسط بانک به صورت غیرحضوری برای افتتاح حساب و پرداخت آورده نقدی به متقاضی اعلام میشود. مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید و معاون وزیر راه و شهرسازی در ادامه، آخرین وضعیت خدمات رفاهی و سکونتی شهرهای جدید پرند و پردیس به عنوان دو نمونه از مناطق شهری مورد جستوجوی پایتختنشینها را نیز اعلام کرد. برای متروی شهر جدید پردیس قرارداد مشارکت شروع شده است و این پروژه به عنوان اولین پروژه ریلی مشارکتی در دولت پیش خواهد رفت. منابع مورد نیاز برای ساخت متروی پردیس از سه محل منابع عمومی، منابع داخلی شرکت عمران و همچنین آورده مشارکتکننده تامین میشود. پیشبینی شده پروژه قطار شهری شهر جدید پردیس در مدت 4 سال به اجرا دربیاید. در پروژه متروی شهر جدید پرند نیز هنوز 17 کیلومتر از طول پروژه تکمیل نشده است که البته این میزان کار معادل 30 درصد کل پروژه است، اما به لحاظ اعتبار مورد نیاز حداقل معادل 50 درصد کل پروژه برآورد میشود. معاون وزیر راه و شهرسازی اولویت فعلی شرکت عمران شهرهای جدید را متروی اصفهان، شهر جدید بهارستان معرفی کرد و گفت بنا داریم این پروژه در پایان همین دولت به اتمام برسد و عملیات بهرهبرداری از آن آغاز شود. به گزارش «دنیای اقتصاد» از آنجا که قیمت مسکن در کلانشهر اصفهان نیز طی سال گذشته حداقل 50 تا 70 درصد افزایش پیدا کرد، تقاضا برای سکونت در شهرهای جدید اطراف اصفهان نیز رو به فزونی گذاشته است. یکی از شهرهای جدید جذاب و پرتقاضا شهر جدید بهارستان است. پروژه متروی شهر جدید بهارستان در حال حاضر در مرحله روسازی است.