مختل شدن سیستم خونرسانی در بخشی از مغز، موجب متوقف شدن عملکرد طبیعی آن بخش شده درنتیجه این وضعیت منجر به بروز سکته مغزی در شخص می شود. در واقع به هنگام بروز سکته مغزی یکی از شریان های خونرسان به مغز مسدود و یا پاره می شود. در ادامه به نشانه های سکته مغزی می پردازیم.
سکته مغزی هنگامی اتفاق می افتد که خونی که مسئول تغذیه قسمتی از مغز است قطع شده و یا کاهش پیدا کرده است که در نتیجه بافت مغز دچار کمبود اکسیژن و غذا شده و در عرض چند دقیقه سلول های مغز نابود می شوند.
علایم سکته مغزی و نشانه هایی که باید جدی بگیرید
همان طور که گفتیم به هنگام بروز سکته مغزی یکی از رگ های خونرسان به مغز توسط یک لخته خون مسدود و یا پاره می شود. در نتیجه در قسمتی از مغز خونرسانی صورت نمی گیرد و این امر منجر به از بین رفتن سلول های مغز شده و بیمار نیز با خطر مرگ مواجه می شود. آمار نشان می دهد که سومین عامل مرگ و میر در دنیا سکته مغزی است.
در ایران نیز افراد به دلیل مصرف بی رویه چربی و نمک، استعمال دخانیات، عدم فعالیت و تحرک، نداشتن رژیم غذایی مناسب و اضافه وزن زودتر از سایر افراد در کشورهای دیگر (10 سال زودتر) به سکته مغزی مبتلا می شوند.
علائم سکته مغزی جزئی هستند و قبل از بروز سکته هشدار خاصی وجود ندارد. بعد از بروز سکته مغزی نیز بایستی بلافاصله شخص بستری شود زیرا عوارض و صدماتی که بعد از سکته مغزی به شخص وارد می شوند، جبران ناپذیر هستند. بسته به نوع سکته مغزی و سلول های گرفتار شده در مغز، عوارض خفیفی مثل تار شدن دید تا عوارض خطرناکی مثل فلج شدن و حتی مرگ ایجاد می شوند.
در ادامه علائم سکته مغزی را ذکر می کنیم اگر این نشانه ها بعد از 24 ساعت از بین بروند، این حالت نشان دهنده هشداری از بروز سکته مغزی در آینده می باشد. معمولا این علایم در بیشتر افراد به سرعت بعد از وقوع سکته نمایان می شوند. بروز هر کدام از علائم بستگی به بخشی از مغز دارد که دچار حمله شده است. این علائم عبارتند از:
- سست شدن دست ها، پاها و یا صورت مخصوصا در یک سمت از بدن
- فلج شدن دست ها، پاها و یا عضلات صورت در سمتی از بدن که کرخت و سست شده بودند.
- نداشتن تعادل و یا لنگ زدن
- پایین آمدن هوشیاری و مختل شدن قدرت تکلم
- مشکل در بلع
- احساس سوزش در قسمت هایی از بدن
- تار شدن دید و یا عدم دید مخصوصا برای یک چشم
- سردرد های ناگهانی و شدید
- از دست دادن حافظه طولانی مدت و یا کوتاه مدت
- داشتن سرگیجه
- بی اختیاری شخص در ادرار و مدفوع
اگر شدت علایم سکته مغزی زیاد باشد ممکن است فشار خون و یا دستگاه تنفسی نیز مختل شوند و یا حتی ممکن است شخص به حالت کما برود. در صورت بروز هر یک از علائم فوق بایستی سریعا به پزشک مراجعه کرد. زیرا بیشتر روش های درمانی برای بهبود شخص و زنده ماندن وی در ساعات ابتدایی بعد از بروز نشانه های سکته مغزی صورت می گیرند.
آزمون سکته مغزی
این آزمون کمک به شناسایی نشانه ها و علائم سکته مغزی می کند. این آزمون شامل سوالات زیر می شود.
صورت: از شخص بخواهید لبخند بزند تا مشخص شود عضلات صورت وی در چه وضعیتی است.
قدرت تکلم: از شخص بخواهید جملات ساده ای را تکرار کند بدین ترتیب قدرت هوشیاری و تکلم وی مشخص می شود.
دست ها: از شخص بخواهید که هر دو دستش را بالا بیاورد که اگر نتوانست وی دارای یکی از نشانه های سکته مغزی است.
انواع سکته های مغزی
برای درمان شخصی که دچار چنین سکته ای شده است بایستی ابتدا نوع سکته مشخص شود. دو نوع سکته مغزی وجود دارد (مسدود شدن و یا پاره شدن شریان خونی مغز) که روش های درمان هر کدام نیز متفاوت است. پزشکان و متخصصان با عکس برداری و انجام آزمایشاتی متوجه نوع سکته و محل خونریزی در مغز می شوند.
سکته مغزی ایسکمیک
این نوع سکته مغزی زمانی بروز می کند که شریان خونرسان به مغز مسدود شده باشد. عواملی مثل رسوب چربی در رگ ها، بی نظم شدن ضربان قلب و… منجر به ایجاد لخته خون در شریان می شوند. سپس این لخته خون در شریان ها حرکت کرده و موجب انسداد رگ خونرسان به مغز می شود.
سکته مغزی هموراژیک
هنگامی که شریان خونرسان به مغز پاره و موجب خونریزی در قسمتی از مغز شود، این نوع سکته مغزی رخ می دهد. بروز این نوع سکته نیز به عوامل متعددی دارد.
ایسکمیک گذرا
گرفتگی رگ های خونی مغز منجر به سکته مغزی ناقص می شود. این نوع حمله گذراست و باعث رسیدن آسیب های جدی به مغز نمی شود. اما باز هم بایستی به پزشک مراجعه کرد زیرا همان طور که گفتیم بروز علائم سکته مغزی, حتی خفیف و طول کشیدن آن ها خطرآفرین است. حتی اگر علایم خیلی زود برطرف شدند باز هم نزد پزشک بروید.
راه های درمان سکته مغزی
ثانیه ها نیز در درمان سکته مغزی بسیار حیاتی هستند. با نرسیدن خون و در نتیجه اکسیژن به مغز، سلول های مغز در مدت کوتاهی می میرند. با انجام سی تی اسکن و مصرف داروهایی در ساعات اولیه بعد از علائم سکته مغزی, می توان از گسترش عوارض و آسیب های رسیده به مغز کم کرد. اما وقتی قسمتی از بافت مغز از بین برود، اندام هایی که توسط این بخش کنترل می شدند نیز از کار افتاده و شخص دچار ناتوانی جسمی می شود. سپس بایستی علت وقوع سکته مغزی را بررسی تا بتوان از حملات بعدی پیشگیری کرد.
عواملی که خطر ابتلا به سکته مغزی را افزایش می دهد.
عوامل زیادی وجود دارد که خطر ابتلا به سکته مغزی را افزایش می دهد که این عوامل عبارتند از :
- چاقی و افزایش وزن
- تحرک نداشتن
- سیگار کشیدن
- نوشیدن الکل
- مصرف مواد مخدر غیر قانونی مانند : کوکائین و متا مفتامین
- داشتن فشار خون بالا
- کلسترول بالا
- دیابت
- بیماری قلبی عروقی مانند : نقص های قلبی، نارسایی قلبی، عفونت قلب یا ریتم غیر طبیعی قلب
- داشتن سابقه سکته مغزی، حمله قلبی یا حمله ایسکمیک گذرا در خانواده
دیگر عوامل مرتبط با خطر ابتلا به سکته مغزی
سن : افراد بالاتر از 55 سال به نسبت افراد جوان بیشتر در معرض خطر ابتلا به سکته مغزی می باشند.
جنسیت : مردان به نسبت زنان بیشتر دچار سکته مغزی می شوند.
نژاد : آمریکایی – آفریقایی ها به نسبت دیگر نژاد ها خطر مبتلا شدن به سکته مغزی در آن ها بیشتر است.
بررسی عوارض جانبی سکته مغزی
عوارض جانبی سکته مغزی به اینکه کدام قسمت مغز دچار کمبود اکسیژن و جریان خون شده است بستگی دارد که می توانید معلولیت های دائمی یا مداوم ایجاد کند که عوارض آن عبارت است از :
از دست دادن حرکت عضلانی : ممکن است بر اثر سکته مغزی یک سمت بدن فلج شود
مشکل صحبت کردن : سکته مغزی ممکن است منجر به ایجاد مشکل در صحبت کردن و یا بلع شود و واقع در کنترل عضلات دهان و گلو تاثیر می گذارد.
از دست دادن حافظه : اکثر افرادی که دچار سکته مغزی می شوند ممکن است دشواری تفکر، درک مفاهیم و قضاوت را تجربه کنند.
مشکلات عاطفی : افرادی که دچار سکته مغزی می شوند در کنترل عواطف با مشکل مواجهه شده و افسرده می شوند.
روش های پیشگیری از سکته مغزی
- کنترل فشار خون بالا
- قطع استفاده از تنباکو
- کنترل دیابت
- مصرف میوه و سبزیجات
- ورزش
- پرهیز از مصرف دارو های غیر مجاز
- حفظ وزن بدن در حد مناسب
به منظور آشنایی بیشتر با علایم بیماری می توانید بر روی لینک کلیک نمایید.
