ورم معده (Gastritis) التهاب، ناراحتی و فرسایش استر معده است که می تواند بشکل ناگهانی (حاد) و یا بتدریج (مزمن) ظاهر شود. ورم معده تشریح ککنده گروهی از بیماری های معده بوده که در یک موضوع یعنی التهاب معده مشترک می باشند. ورم معده عموما ناشی از عفونت و آلوده شدن به همان باکتری است که باعث زخم معده می شود. آسیب دیدن، مصرف منظم داروهای مسکن و نوشیدن الکل نیز می تواند باعث ورم معده (گاستریت) شود. ورم معده می تواند باعث زخم معده و همچنین افزایش خطر سرطان معده شود.
دلایل ورم معده
ورم معده ممکن است در نتیجه مصرف الکل، استفراغ مزمن، استرس و یا مصرف داروهای خاص همچون آسپرین و یا سایر داروهای ضدالتهاب رخ دهد. ورم معده همچنین در نتیجه:
- عفونت هلیکوباکتر پیلوری (H. pylori) – این باکتری نوعی باکتری بوده که در مخاط معده زندگی می کند. بدون درمان کردن، عفونت می تواند باعث زخم معده و در بعضی از افراد سرطان معده شود.
- کم خونی خطرناک Pernicious anemia – این نوع کم خونی زمانی رخ می دهد که معده قادر به جذب و هضم ویتامین ب 12 در بدن نمی باشد.
- ریفلاکس صفراوی – بازگشت صفرا از کیسه صفرا به معده شما.
- عفونت – عفونت های ناشی از باکتری ها و ویروس ها.
اگر ورم معده درمان نشود، می تواند باعث از دست دادن شدید خون شده و می تواند باعث افزایش خطر سرطان معده شود.
علایم ورم معده گاستریت کدام است؟
علایم گاستریت (ورم معده) بسته به افراد متفاوت بوده و حتی خیلی از افراد علایم این بیماری را حس نمی نمایند. با اینحال اگر علایم ظاهر شوند، شایع ترین آنها شامل:
- تهوع و یا ناراحتی همیشگی معده
- باد و نفخ شکم
- درد شکم
- استفراغ
- سوءهاضمه
- احساس سوزش در معده بین غذاها و یا شب ها
- استفراغ خون و یا مواد شبیه قهوه
- مدفوع خونی و تیره
گاستریت ممکن است به طور ناگهانی (گاستریت حاد)، یا به آرامی در طول زمان (گاستریت مزمن) رخ دهد. در برخی موارد، گاستریت می تواند منجر به ایجاد زخم و افزایش خطر ابتلا به سرطان معده شود. اگرچه ، گاستریت برای بیشتر افراد خیلی جدی نمی باشد و به سرعت با درمان بهبود می یابد.
عواملی که خطر ابتلا به گاستریت را افزایش می دهند عبارتند از:
– عفونت های باکتریایی. اگرچه عفونت ایجاد شده توسط هلیکوباکتر پیلوری یکی از شایع ترین عفونت ها در سراسر جهان می باشد، تنها برخی از افراد مبتلا به آن دچار گاستریت یا اختلالی مشابه می شوند. پزشکان معتقدند آسیب پذیری به باکتری می تواند ارثی بوده یا با انتخاب شیوه زندگی، مثل میزان مصرف سیگار و استرس ایجاد شود.
– استفاده مداوم از مسکن ها. مسکن های متدوال – مثل آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن- می تواند منجر به هر دو نوع گاستریت اعم از حاد و مزمن گردد. استفاده منظم از این مسکن ها و یا مصرف بیش از حد آن ها می تواند باعث کم شدن یک ماده ی کلیدی شود که از معده ی شما محافظت می کند. در صورت به ندرت استفاده کردن از مسکن ها، مشکلات معده پیشرفت نخواهد کرد. استامینوفن باعث گاستریت نیز نمی شود.
– سن بالا. افراد مسن بیشتر مستعد به گاستریت هستند زیرا پوشش محافظ معده با افزایش سن نازک تر می شود، همچنین احتمال عفونت توسط هلیکوباکتر پیلوری و سایر اختلالات خود ایمنی در سالمندان نسبت به جوانان بیشتر است.
– استفاده بیش از حد الکل. الکل می تواند به پوشش معده آسیب رسانده و آن را نسبت به آنزیم های گوارشی تحریک پذیر نماید. مصرف زیاد الکل می تواند باعث گاستریت حاد گردد.
– استرس. استرس شدید ناشی از جراحی، آسیب، سوختگی یا عفونت های شدید می تواند منجر به گاستریت حاد شود.
– حمله سیستم ایمنی بدن تان به سلول های معده. این نوع از گاستریت که به التهاب خود ایمنی معده مشهور است، هنگامی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن شما به سلول های پوششی معده حمله می کند. منشا این رویداد سیستم ایمنی بدن شما می باشد که می تواند سد محافظ معده را از بین ببرد. گاستریت خود ایمنی بیشتر در افرادی شایع است که به سایر بیماری های خود ایمنی مثل هاشیموتو و دیابت نوع 1، نیز مبتلا هستند. گاستریت خود ایمنی می تواند با کمبود ویتامین B-12 نیز همراه باشد.
– بیماری های دیگر. گاستریت ممکن است با سایر بیماری ها از جمله ایدز، بیماری کرون و عفونت انگلی مرتبط باشد.
عوارض
– عدم درمان گاستریت می تواند منجر به زخم و خونریزی معده شود. به ندرت، برخی از انواع گاستریت مزمن به سرطان معده تبدیل می شود، مگر در شرایطی که قسمت گسترده ای از پوشش معده تحلیل رفته و سلول های آن تغییر کرده باشند.
– اگر با وجود درمان، علائم و نشانه های گاستریت بهبود نمی یابند حتماً پزشک خود را مطلع کنید.
آمادگی برای ویزیت پزشک
با مراجعه به پزشک عمومی، اگر وی احتمال وجود گاستریت بدهد شما را به یک متخصص گوارش ارجاع خواهد داد.
چه کارهایی می توانید انجام دهید:
– از شرایط قبل از جلسه ی معاینه مطلع شوید، مانند اعمال هرگونه تغییر یا محدودیتی در رژیم غذایی
– تمام علائم و نشانه هایتان را یادداشت نمایید، حتی آنهایی که به نظر غیر مرتبط می آیند.
– اطلاعات شخصی مهمم تان را نیز یادداشت کنید، اعم از استرس ها یا تغییرات اخیر زندگی تان
– یک لیست از تمام داروها، ویتامین ها یا مکمل های دریافتی تان تهیه نمایید.
– از یکی از دوستان تان درخواست کنید تا شما را همراهی کند تا تمام مطالب و گفته های دکتر را به خاطر بسپارد.
– سوالاتی که می خواهید از پزشک تان بپرسید را یادداشت نمایید.
تهیه لیستی از سوالات به شما این امکان را می دهد تا از وقت خود بهترین بهره را ببرید. برخی از پرسش های رایج در مورد گاستریت عبارتند از:
– علت احتمالی بیماری من چیست؟
– آیا با مصرف دارو با گاستریت مبتلا شدم؟
– چه آزمایشاتی نیاز دارم؟
– آیا شرایط من موقت یا مزمن است؟
– بهترین اقدام چیست؟
– من بیماری های دیگری نیز دارم، چگونه می توانم آن ها را با هم به بهترین نحو مدیریت کنم؟
– آیا محدودیت های خاصی را باید دنبال کنم؟
– آیا نیاز است که به یک متخصص مراجعه کنم؟
– آیا جایگزینی برای داروهای تجویزی تان وجود دارد؟
از پرسیدن هیچ سوالی دریغ نکنید.
پزشک تان احتمالاً سوالاتی از این قبیل از شما خواهد پرسید:
– نشانه های شما چه هستند؟
– شدت علائم تان تا چه حدی است؟ آیا درد معده تان کمی آزار دهنده است یا کاملاً احساس سوزش می کنید؟
– آیا نشانه هایتان دائم یا دوره ای هستند؟
– آیا چیزی، مانند خوردن غذا، علائم تان را بدتر می کنند؟
– آیا چیزی، مانند خوردن مواد غذایی خاص یا استفاده از آنتی اسیدها، باعث بهبود علائم تان می شود؟
– آیا تهوع و استفراغ دارید؟
– آیا اخیراً وزن کم کرده اید؟
– معمولاً چه میزانی از مسکن ها، مانند آسپرین، ایبوپروفن یا ناپروکسن استفاده می کنید؟
– هر چند یک بار الکل می نوشید و به چه مقدار؟
– چگونه استرس خود را ارزیابی می کنید؟
– آیا در مدفوع تان خون وجود دارد و یا سیاه رنگ است؟
– آیا تا به حال زخم گوارشی داشته اید؟
چه کارهایی می توانید انجام دهید:
قبل از معاینه از نوشیدن الکل و خوردن مواد غذایی محرک معده مثل غذاهای تند یا اسیدی، سرخ شده و یا چرب خودداری نمایید. اما قبل از قطع داروهای مصرفی تان حتماً با پزشک تان مشورت کنید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
تقریباً همه افراد سوء هاضمه و سوزش معده را تجربه کرده اند. اغلب موارد سوء هاضمه کوتاه مدت هستند و به مراقبت های پزشکی نیاز ندارند. اگر علائم و نشانه های گاستریت را به مدت یک هفته یا بیشتر داشتید، حتماً به پزشک مراجعه کنید. اگر ناراحتی معده ی شما پس از مصرف دارو، بویژه آسپرین یا دیگر مسکن ها رخ داده است، حتماً پزشک خود را از این مسئله مطلع نمایید.
درصورت خون استفراغ کردن، مشاهده خون در مدفوع یا سیاه رنگ شدن آن، سریعاً جهت بررسی علت به دکتر معالج خود مراجعه کنید.
آزمایش های تشخیصی
با وجود بررسی سابقه پزشکی و معاینه بالینی، ممکن است برای تشخیص قطعی گاستریت آزمایشات دقیقی نیاز باشد. این تست ها شامل موارد زیر می شوند:
– آزمایش برای هلیکوباکتر پیلوری. این تست برای تعیین وجود یا عدم وجود این باکتری تجویز می شود. نوع آزمایش بستگی به شرایط شما دارد. هلیکوباکتر ممکن است در آزمایش خون، مدفوع و یا تست تنفسی مشخص شود. برای تست تنفس، شما یک لیوان مایع بی رنگ و بدون مزه حاوی کربن رادیواکتیو میل می کنید. هلیکوباکتر باعث تجزیه مایع مذکور در معده شما می شود. سپس درون یک کیسه می دمید. درصورت وجود هلیکوباکتر، بازدم شما حاوی کربن رادیواکتیو خواهد بود.
– استفاده از یک اسکوپ برای بررسی دستگاه گوارش فوقانی (آندوسکوپی). در طول انجام آندوسکوپی، پزشک یک لوله منعطف مجهز به لنز (آندوسکوپ) را از طریق حلق و مری تان، وارد معده و روده کوچک می نماید. استفاده از آندوسکوپ، امکان بررسی التهاب را فراهم می کند. اگر یک منطقه مشکوک پیدا شد، پزشک تان نمونه ی بافتی کوچکی (بیوپسی) از آن ناحیه جهت بررسی برمیدارد. بیوپسی نیز می تواند وجود هلیکوباکتر را تشخیص دهد.
– تصویربرداری با اشعه X از دستگاه گوارش فوقانی تان. این تست تصاویری از مری، معده و روده کوچک به منظور بررسی ناهنجاری، فراهم می نماید. برای بهتر دیدن زخم، ممکن است از شما درخواست شود تا یک مایع سفید رنگ حاوی باریوم که دستگاه گوارش شما را پوشش خواهد داد، بنوشید.
درمان دارویی
درمان گاستریت به علت آن بستگی دارد. گاستریت حاد ناشی از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی و یا الکل ممکن است با قطع استفاده از آنها بهبود یابد. گاستریت مزمن ناشی از عفونت هلیکوباکتر با آنتی بیوتیک درمان می شود.
در اغلب موارد، داروهایی تجویز می شود تا با کاهش اسید معده، علائم و نشانه های گاستریت را تسکین دهند.
داروهای مورد استفاده در درمان گاستریت عبارتند از:
– آنتی بیوتیک برای از بین بردن هلیکوباکتر. بدین منظور ممکن است چندین آنتی بیوتیک اعم از کلاریترومایسین، آموکسی سیلین یا مترونیدازول تجویز شود. به خاطر داشته باشید که استفاده داروها برای یک دوره ی کامل 10 تا 14 روزه، الزامی است.
– داروهای مهار کننده تولید اسید معده. مهار کننده های پمپ هیدروژن با متوقف کردن بخشی از سلول که مسئول تولید اسید می باشد، باعث کاهش اسید معده می شوند. این داروها شامل امپرازول، لانزوپرازول، اسموپرازول و پنتوپرازول می باشد. استفاده طولانی مدت از از مهار کننده های پمپ هیدروژن، به ویژه در دوزهای بالا، ممکن است خطر شکستگی لگن، مچ و ستون فقرات را افزایش دهد.در مورد مصرف مکمل کلسیم با پزشک خود مشورت کنید.
– داروهای کاهنده تولید اسید. مهار کننده های اسید منجر به کاهش مقدار اسید رها شده به دستگاه گوارش می گردد، که درد معده را تسکین می دهند و سبب بهبودی می گردند. از این قبیل می توان رانیتیدین، فاموتیدین، سایمیتیدین و نیزاتیدین را نام برد.
– آنتی اسیدهای خنثی کننده اسید معده. این داروها با خنثی کردن اسید معده موجب تسکین سریع درد می شوند. یبوست و اسهال از عوارض جانبی آن می باشد.
تغییر شیوه زندگی
با رعایت نکات زیر احتمال دارد علائم شما بهبود یابند:
– خوردن غذای کم در وعده های زیاد. اگر سوء هاضمه دارید سعی کنید به جای سه وعده ی بزرگ، چندین وعده غذایی کوچک داشته باشید.
– از خوردن مواد غذایی محرک معده مثل غذاهای تند، اسیدی، سرخ شده یا چرب پرهیز کنید.
– اجتناب از نوشیدن الکل، زیرا الکل می تواند پوشش مخاطی را تحریک کند.
– در صورت استفاده منظم از مسکن، در مورد جایگزینی برای آن که کمتر معده را تحریک کند، از پزشک خود مشورت بگیرید.
– مدیریت استرس. استرس ممکن است نشانه های گاستریت را بدتر کند. پس بهتر است راه مقابله با آن را یاد بگیرید. درصورت لزوم می توانید از آرام بخش و ورزش هایی مانند یوگا نیز کمک بگیرید.
پیشگیری از عفونت هلیکوباکتر پیلوری
– دقیقاً نحوه گسترش آن مشخص نیست. اما شواهدی وجود دارد که می توان از فردی به فرد دیگر یا از طریق غذا و آب آلوده منتقل شود. با شستن مرتب دست ها با آب و صابون و خوردن غذاهای کاملاً پخته می توان از ابتلا به آن پیشگیری کرد.
داروهای خانگی برای ورم معده و روده
ورم معده و روده، که به آنفلوانزای معده شناخته شده است، یک بیماری است که در آن معده و روده به علت یک عفونت ویروسی یا باکتریایی کوچک و ملتهب می شود .از عوامل عمده باکتری روتا، نورو ویروس و اشرشیاکلی و کامپیلوباکتر هستند و بسیاری عوامل عفونی دیگر هم تاثیرگذارند
ورم معده و روده یک بیماری بسیار مسری است. علایم به طور معمول در عرض 12 تا 48 ساعت پس از قرار گرفتن در معرض عامل عفونی بوجود می آید و 2 تا 10 روز، طول میکشدبسته به نوع عفونت دارد. علائم شایع اسهال شامل ناراحتی معده، حالت تهوع، اسهال، درد معده و استفراغ است. همچنین می تواند با تب، سردرد، لرز، درد بدن، پوست خشک و خشکی دهان همراه باشد. هر کسی می توانددچار اسهال شود، اما کودکان به دلیل سیستم ایمنی ضعیف بیشتر در معرض ابتلا به آن هستند. شخص مبتلا به اسهال و استفراغ، آب و مایعات بدنش میرود و باید جبران کند.کم شدن آب بدن در کارکرد طبیعی بدن تاثیر دارد و حتی می تواند فرایند درمان را به تاخیر بیاندازد. بنابراین، نوشیدن مقدار زیادی آب و مایعات سوپ و آب برنج. همچنین، استراحت ضروری است.همراه با مایع درمانی و استراحت، شما می توانید برخی از داروهای خانگی ساده و آسان انجام دهیدسعی کنید برای کمک به درمان مشکل و کاهش علائم آن از این موارد استفاده کنید
در اینجا 10 درمان خانگی برای اسهال و استفراغ می باشد.
1٫ نمک
نمک حاوی سدیم است که یک الکترولیت است که می تواند برای جلوگیری از کم آبی ناشی از اسهال و استفراغ استفاده شود. به علاوه، نمک در مبارزه با عفونتها به حفظ سطح pH دستگاه گوارش کمک میکند.اضافه کردن 1 قاشق چای خوری نمک به 1 لیتر و یا 4 فنجان آب فیلتر شده.سپس 2 قاشق غذاخوری شکر اضافه کنیددر فواصل زمانی کوتاه در طول روز بنوشید.
2٫ زنجبیل
زنجبیل درمان بسیار موثر برای درمان اسهال و استفراغ به دلیل ضد باکتری، ضد ویروسی، ضد التهابی و آنتی اکسیدانی آن است. این می تواند به پیشگیری و درمان عفونت معده منجر شود، و فراوانی علائم مانند مدفوع آبکی، تهوع، استفراغ و گرفتگی عضلات شکم نیز کاهش می دهد. اضافه کردن 1 قاشق چای خوری از ریشه زنجبیل تازه خرد شده به 1 فنجان آب جوش. به مدت 10 تا 15 دقیقه. ، اضافه کردن جرعه ای عسل به این چای. نوشیدن این چای تسکین دهنده 2 یا 3 بار در روز تا زمانی که احساس می کنید حالتان بهتر است. شما همچنین می توانید زنجبیل تازه را آماده و چند بار در روز آن را بنوشید. حتی می توانید یک تکه کوچک ریشه زنجبیل تازه یا کپسول زنجبیل را برای درمان اسهال و استفراغ بجوید.
توجه: افراد دارای فشار خون بالا باید از زنجیبل استفاده نکنند
3٫ انقوزه
سرشار از خواص آنتی اکسیدانی، ضد باکتری و ضد ویروس است، انقوزه با ویروس ها و باکتری ها مبارزه کرده و در نتیجه علائم اسهال و استفراغ را کاهش میدهد و تاثیرش سریع است. به علاوه، این ادویه به هضم غذا کمک کرده و سبب و تقویت دستگاه گوارش می شود یک دوم قاشق چای خوری پودر انقوزه را به یک لیوان آب گرم اضافه کرده خوب هم بزنید.دو بار در روز به مدت چند روز استفاده کنید.برای جلوگیری از اسهال و استفراغ و سایر مشکلات گوارشی، کمی انقوزه به ادویه کاری و مواد غذایی روزانه اضافه کنید
4٫ تأثیر مصرف سرکه سیب
سرکه سیب همچنین بسیاری از بیماری های اسهال و استفراغ کمک می کند. سطح pH را کنترل و سموم مضر بدن را از بین می برد. به علاوه، بعلت داشتن پکتین، تحریک معده را کاهش می دهد و درد معده، تهوع، استفراغ و گاز را کاهش میدهد. اضافه کردن 1 قاشق چای خوری از سرکه سیب خام به یک لیوان آب گرم . 30 دقیقه قبل از وعده غذایی روزانه تا زمان بهبودی کامل بنوشید متناوبا، می توانید 1 قاشق چای خوری از سرکه سیب خام به یک لیوان آب انگور را اضافه کنید دو بار در روز برای چند روز بنوشید.
5٫ جوش شیرین
آنتی اسید طبیعی، برای کاهش اسید معده است، که به نوبه خود سوزش سر دل را خنثی نماید. جوش شیرین برای کاهش استفراغ و اسهال هم استفاده میشود1/2 قاشق چای خوری جوش شیرین، 1/2 قاشق چای خوری نمک و 4 قاشق غذاخوری شکر را در 1 لیتر آب مخلوط کنید. 2 یا 3 بار در روز بنوشید.
توجه: افرادی که دارای فشار خون بالا هستند بایداز مصرف جوش شیرین بپرهیزند، چون حاوی سدیم است
6٫ ریحان
ریحان، که دارای خواص ضد اسپاسم است همچنین داروی خوبی برای اسهال و استفراغ. این می تواند معده را قوی تر کند و از بسیاری از بیماری های اسهال و استفراغ جلوگیری کند.
مخلوط مقدار مساوی از آب ریحان و آب ریشه زنجبیل 2 یا 3 بار در روز برای کاهش درد معده.
همچنین می توانید 10 تا 15 برگ ریحان را در یک فنجان آب جوش بریزید.
همچنین می توانید چای ریحان را روزانه با عسل چند بار مخلوط کنید.
7٫ نعناع
نعناع ضد میکروبی و ضد اسپاسم است که به تسکین گاز، نفخ، ناراحتی معده، تهوع و گرفتگی معده و روده کمک میکند.
اضافه کردن 1 قاشق چای خوری برگ های نعناع خشک به 1 فنجان آب جوش.
به مدت 10 دقیقه.
برای طعم دادن به آن مقداری عسل بریزید
بین وعده های غذایی 3 بار در روز از این چای گیاهی بنوشید.
حتی می توانید نعناع بدون قند برای آرام کردن معده مثل آدامس بجوید
8٫ بابونه
بابونه درمان موثر برای ورم معده و روده به علت ضد التهاب، ضد میکروبی و ضد نفخ بودن آن است که نقش مهمی در سلامت دستگاه گوارش دارد. شانه هایی مانند اسهال، کرامپ های شکمی، نفخ، تهوع و گاز را کاهش دهد. اضافه کردن 2 قاشق چای خوری بابونه خشک شده و یا 1 قاشق غذا خوری گل بابونه تازه به یک فنجان آب گرم بریزید ده دقیقه بعد با آب لیمو و عسل بنوشید چند بار در روز بمدت سه روز بنوشید
می توانید به چای یخ اضافه کنید چند برگ بابونه بریزید و بنوشید
9٫ موز
موز، رسیده و خام، همچنین در درمان اسهال و استفراغ کمک می کند. وجود آمیلاز در موز به کاهش علاپم کمک میکند
موز همچنین دارای پتاسیم و منیزیم، دو الکترولیت مهم مورد نیاز برای کارکرد صحیح دستگاه گوارش است. به علاوه، موز مواد غذایی شیرین و مطلوب است که هضم را آسان میکند
چند تکه موز را به یک فنجان ماست خورد کنید 2 یا 3 بار در روز بخورید.
همچنین می توانید چند موز رسیده را در سوپ بریزید
10٫ پروبیوتیک
برای خلاص شدن از “باکتری های بد در دستگاه گوارش و جایگزینی آن با” باکتری خوب “ا هضم غذا را بهبود می بخشد، مصرف پروبیوتیک ها. پمی تواند دستگاه گوارش را به سرعت درمان کند تهوع، استفراغ و اسهال را درمان میکند
مواد غذایی، مانند ماست و کفیر، استفاده کنید و از شیرین کننده های مصنوعی استفاده نکنید
همچنین می توانید مکمل های پروبیوتیک پس از مشورت با پزشک مصرف کنید
نکات اضافی
قبل از خوردن میوه ها و سبزیجات را خوب بشویید
از غذاهای خام یا نپخته خود داری کنید.
8 تا 10 لیوان آب در هر روز بنوشید.
از مصرف شیر و محصولات لبنی بمدت چند روز خودداری کنید
” رژیم غذایی برای یک هفته، موز، برنج (سفید)، سیب و نان تست (خشک) بخورید.
استراحت و خواب برای بهبود سریع خوب است
نوشیدنی هایی که دارای مقدار زیادی اسید مثل آب پرتقال باید اجتناب شود.
نوشیدنی های کافئین دار و گازدار استفاده نشود
وعده های غذایی پخته شده در خانه بمدت چند هفته پس از بیماری مصرف کنید.
از مصرف الکل و نیکوتین در این دوران بپرهیزید
کمپرس گرم یا کیسه آب گرم بر روی معده برای کاهش درد و گرفتگی استفاده کنید.
همچنین می توانیداز، آروماتراپی یا طب سوزنی برای درمان ورم معده و روده امتحان کنید.
اگر در عرض یک هفته بهتر نشد، با دکتر مشورت کنید.
