عفونت‌های شایع پوستی در ناحیه تناسلی

دکتر سید علیرضا میراسماعیلی

یکی از شایع‌ترین عفونت‌های قارچی پوست،(تینه‌آ کروریس) می‌‌باشد و بصورت عفونت سطحی و خارش‌دار ناحیه کشاله ران و پوست مجاور آن است. که عفونتی واگیردار بوده و توسط وسایلی مانند حوله‌های آلوده و مشترک، ملحفه‌های هتل‌ها و یا از سایر مناطق آلوده بدن مانند قارچ دست و پا و ناخن به کشاله ران منتقل می‌‌شود. چاقی و پوشیدن لباس‌های زیر تنگ و یا خیس از عوامل مستعد کننده به این عفونت هستند.

عفونت قارچی کشاله ران

از نظر بالینی عفونت قارچی کشاله ران به‌صورت ضایعات قرمز و متقارن در دو طرف کشاله ران بروز می‌کند که قسمت مرکزی خفیف‌تر و پوسته و التهاب در حاشیه ضایعه بیشتر است که می‌‌تواند به سمت پایین شکم و بخش داخلی ران گسترش یابد. در موارد حاد ضایعات خیس و مترشحه و در موارد مزمن خشک و تیره‌ترند و پوسته‌ها کمتر است. پوست ناحیه تناسلی معمولا درگیر نمی‌‌شود اما در موارد شدید ممکن است پوست ناحیه باسن و اطراف مقعد درگیر شود. خاراندن فراوان توسط بیمار نیز می‌‌تواند تغییرات ثانویه مانند ضخیم شدن پوست ناحیه و نیز عفونت باکتریایی زردزخم را به همراه داشته باشد. در اثر مصرف بیجا و خودسرانه کرم‌های کورتونی نیز ضایعات قرمزتر و پوسته‌ها کمتر می‌شود و جوش‌های چرکی (پوسچول) بوجود می‌آیند.

 تشخیص

به منظور تشخیص دقیق عفونت قارچی، متخصصان پوست آزمایش تشخیصی اسمیر KOH قارچ را برای بیمار درخواست می‌‌کنند که به‌صورت نمونه‌گیری ساده از پوسته‌های ناحیه درگیر در آزمایشگاه و مشاهده مستقیم با میکروسکوپ است. که بیمار قبل از نمونه‌گیری نباید استحمام کند و محل ضایعه حداقل به مدت چهار روز شسته نشده باشد. ازکرم یا داروهای موضعی در محل ضایعات سطحی نیز استفاده نشده باشد، در غیر این صورت تشخیص اشتباه یا غیر ممکن خواهد بود. برای نمونه اگر فرد قبل از آزمایش از کرم استفاده کرده باشد ضایعه پوشانده شده و زیر میکروسکوپ چیزی دیده نخواهد شد.

بنابراین اگر چنین شرایطی وجود داشت، نمونه‌گیری را چند روز بعد باید دوباره انجام گیرد.در موارد بدون عارضه قارچ کشاله ران باید با کرم‌های موضعی ضد قارچ به مدت دست‌کم دو هفته صورت می‌‌گیرد، اما در موارد شدید و وسیع و مقاوم به درمان، از درمان‌های خوراکی ضد قارچ نیز استفاده می‌‌شود. از آنجا که حدود نیمی‌ ‌از موارد قارچ کشاله ران به‌طور همزمان عفونت قارچ پا را نیز دارند، ضروری است جهت جلوگیری از عفونت مجدد، سایر مناطق درگیر نیز درمان شوند.

به بیماران توصیه می‌‌شود که پس از استحمام کاملا ناحیه کشاله ران را خشک کرده و از حوله‌های مجزا جهت خشک کردن کشاله ران استفاده کنند. در موارد عفونت همزمان قارچ پا، جهت جلوگیری از انتقال مستقیم عفونت در زمان لباس پوشیدن بهتر است فرد ابتدا جوراب و سپس لباس زیر خود را به تن کند. به افراد چاق با عفونت قارچی کشاله ران کاهش وزن توصیه می‌شود.

مولوسکوم کونتاژیوزوم

مولوسکوم عفونت ویروسی و واگیردار پوست است که به‌صورت ضایعات متعدد و گرد و گنبدی شکل و ناف‌دار به رنگ صورتی و مومی ‌‌شکل (جوش‌های سفید و صورتی مرواریدی شکل) به ابعاد حدود 5 میلیمتر در تنه و اندام‌ها ظاهر می‌گردد. این بیماری در دو رده سنی کودکان و بالغین دیده می‌‌شود. پوست سینه، شکم، بازوها، کشاله ران و نشیمن‌گاه، پلک‌ها، ملتحمه، پوست اطراف دهان و مخاط، از مناطقی از بدن هستند که ممکن است گرفتار این بیماری شوند. از آنجا که گرما و رطوبت به رشد ویروس کمک می‌‌کنند، مولوسکوم در مناطق گرمسیری شایع تر است.

ویروس این بیماری می‌‌تواند از پوست فرد مبتلا به پوست افراد دیگر منتقل شود. لذا در افرادی که تماس‌های پوستی زیادی دارند، مانند کودکان، در منزل، مهدکودک‌ها یا مدارس و استخرهای شنا بیشتر رخ می‌‌دهد. با پیدایش این ضایعات در نواحی تناسلی، از طریق آمیزش جنسی نیز ممکن است انتقال یابد. در کودکان، بیماری از طریق تماس مستقیم پوست با پوست یا به‌طور غیر مستقیم از وسایل آلوده مانند حوله و لیف حمام یا وسایل باشگاه‌های ورزشی منتقل می‌‌شود. اما در بالغین اغلب یک بیماری جنسی محسوب می‌گردد که در نواحی تناسلی، پایین شکم و باسن دیده می‌‌شود.

در هر دو گروه بیماری خود محدود می‌‌باشد و معمولا در عرض چند ماه بهبود می‌‌یابد. اما در افراد با ضعف ایمنی بدن مانند مبتلایان به ایدز بیماری شدید و وسیع و مقاوم به درمان بوده و می‌‌تواند به‌عنوان تظاهر اولیه ایدز محسوب شود. باتوجه به اینکه ضایعات به‌طور خودبه‌خود بدون بر جای گذاشتن اسکار بهبود می‌‌یابند، می‌‌توان بخصوص در بچه‌های کم سن بیماری را درمان نکرد؛ اما به‌دلیل خطر انتقال عفونت به دیگران و نیز سایر نواحی پوست توصیه می‌‌شود ضایعات درمان گردد.