تحریریه زندگی آنلاین : تحقیقات سازمان جهانی بهداشت نشان می‌دهد در هر ٨ ثانیه یک نفر در دنیا به خاطر استعمال دخانیات جان خود را از دست می‌دهد. هرچه سن شروع سیگار کشیدن، پایین‌تر باشد و تعداد سیگارهای مصرفی و عمق استنشاق آن بیشتر باشد، درصد مرگ‌و‌میر بالاتر می‌رود. دانستن بعضی عوارض سیگار، سیگاری‌ها را حتی بیشتر از مرگ می‌ترساند. نتایج تحقیقات بیان‌کننده آن است چنانچه افراد در سنین نوجوانی شروع به کشیدن سیگار کنند (بیش از ٧٠ درصد موارد سیگاری شدن در این مرحله اتفاق می‌افتد) و مدت ٢٠ سال یا بیشتر به این عمل ادامه بدهند بین ٢٠ تا ٢5 سال زودتر از افرادی که به‌هیچ‌وجه در زندگی سیگار نکشیده‌اند، جانشان را از دست می‌دهند.
بیشتربخوانید:
عوارض ریوی سیگار
درگذشته اگر فردی سرفه‌های مزمن داشت، اولین تشخیصی که به ذهن هر کسی می‌رسید، «سل» بود اما امروزه مهم‌ترین علت سرفه‌های مزمن و طولانی، استفاده از سیگار و دیگر دخانیات است. البته همه می‌دانند که سیگار باعث سرفه می‌شود ولی شاید خیلی‌ها ندانند که سیگار در درازمدت باعث تخریب ریه می‌شود و ریه را از بین می‌برد.این تخریب به حدی پیشرفت می‌کند که سالمند برای ادامه‌ی زندگی خود، نیازمند پیوند ریه می‌شود و بدون کپسول اکسیژن نمی‌تواند زنده بماند و حتی از کوچک‌ترین فعالیت‌های روزمره نیز عاجز و ناتوان می‌شود. دود سیگار در درازمدت با فلج کردن مژک‌های سلول‌های جدار مجاری تنفسی، باعث می‌شود استعداد سالمند در به وجود آمدن عفونت‌های ریوی بیشتر شود. سالمندان افرادی که سیگار می‌کشند، زودتر به آنفولانزا دچار می‌شوند و بیماری‌های آنان نیز دیرتر خوب می‌شود.90درصد سرطان‌های ریه و 70درصد بیماری‌های ریوی در افراد و سالمندان، در ارتباط با مصرف دخانیات است.
سرطان ریه و سیگار
در سیگاری‌ها احتمال به وجود آمدن سرطان ریه ، به‌شدت بالاست به‌طوری که در افراد و سالمندانی که تا 14نخ سیگار در روز می‌کشند، احتمال بروز سرطان ریه، تا 8برابر در آن‌ها بیشتر می‌شود. اگر این تعداد به 25نخ برسد، احتمال بروز سرطان ریه تا 20برابر بیشتر می‌شود. خطر مرگ ناشی از سرطان ریه، با افزایش تعداد نخ مصرفی سیگار، افزایش می‌یابد یعنی هرچه فرد تعداد سیگار بیش‌تری بکشد، سرطان ریه در او کشنده‌تر می‌شود. احتمال سرطان ریه در زنان سیگاری، 20برابر و در مردان، 10برابر افراد غیر سیگاری است. این خطر بیش از آن‌که به تعداد نخ سیگار مصرفی وابسته باشد، به مدت مصرف دخانیات ارتباط دارد. از هر 1000نفری که به علت سرطان ریه فوت می‌کنند، 900 نفرشان سیگاری هستند.
بیشتربخوانید:
بیماری‌های انسدادی و مزمن ریه
علت اصلی بیماری‌های انسدادی و مزمن ریه، سیگار است، البته عامل‌هایی چون ژنتیک و شغل می‌تواند درجه‌هایی از این بیماری‌ها را ایجاد کند ولی عامل اصلی، سیگار است. حتی آلودگی نیز تنها می‌تواند تشدیدکننده‌ی بیماری باشد و عامل بیماری نیست. این بیماری تا حد زیادی غیرقابل‌بازگشت است و شامل انواع مختلفی می‌باشد که عمده‌ترین آن، «برونشیت مزمن» و «آمفیزم» است. البته این دو شکل با درجه‌های متفاوت در هر بیمار وجود دارند و یکی بر دیگری غلبه دارد.تمام انواع دخانیات مانند سیگار، پیپ، قلیان و سیگار برگ می‌توانند در ایجاد این بیماری تأثیر داشته باشند و تعداد سیگار که استفاده می‌شود و مدت مصرف، در شدت بیماری تأثیر دارد. تنها درمان اصلی این بیماری، سیگار نکشیدن وترک کردن سیگار است. اگرچه در مواردی، این بیماری غیر قابل بازگشت است ولی اگر سیگار زیر سن 50سالگی قطع شود، مسیر پیش‌رونده‌ی عوارض، کم می‌شود به این دلیل که در این سنین، ریه هنوز قدرت و توان بازسازی خود را به طور کامل از دست نداده است. نکته‌ی قابل توجه این است که این بیماری می‌تواند در افرادی که در معرض دود سیگار دیگران هستند نیز ایجاد شود.
عوارض قلبی و عروقی
امروزه از هر سه مورد مرگ‌و‌میر در جهان، یک مورد به علت عارضه‌ی قلبی است. سیگار، اصلی‌ترین عامل ایجادکننده‌ی این بیماری است. خطر حمله‌ی قلبی در افراد سیگاریِ زیر 40سال، 5 برابر افراد غیر سیگاری است. این واقعیت از آنجا مورد اهمیت قرار می‌گیرد که افراد جوان سیگاری، هرگز خود را در این سنین، مستحق بیماری قلبی و مرگ ناگهانی نمی‌دانند.
بنابراین، ترک را به میان‌سالی و سالمندی که سن شیوع این بیماری‌هاست، موکول می‌کنند ولی متأسفانه به تکرار مواردی از مرگ ناگهانی، ایست قلبی در خواب‌وبیداری در افراد جوان سیگاری، بدون هیچ بیماری یا مشکل زمینه‌ای، دیده شده است. سیگار با تنگ کردن رگ‌های داخلی بدن، باعث می‌شود قلب بیشتر تلاش کند تا بتواند با فشار بیش‌تری، خون را در رگ‌های تنگ به جریان اندازد که باعث فشار دوچندان به قلب و عوارض حاصل از آن می‌شود. سرطان قلب و عروق، از سرطان‌های رایج در افراد و سالمندان سیگاری است.
ترک سیگار چه فواید و مزایای برای سالمندان دارد ؟
افراد سالمندی که سالیان متمادی سیگار استعمال کردند به تصور خود دیگر نمی‌توانند آن را ترک کنند و دخانیات اثرات منفی روی بدن و سلامتی آن‌ها گذاشته است اما لازم است بدانند ترک آن در هر لحظه که آن‌ها اقدام کنند می‌تواند فواید زیادی برایشان داشته باشد همان‌طور که میدانید تحقیقات نشان داده است افراد سالمندی که سیگاری هستند نسبت به سایر سالمندان بیشتر دچار سکته‌های قلبی و مغزی شده‌اند پس کسانی که برای یک مدت طولانی هم سیگار مصرف کرده باشد با ترک آن می‌تواند از خطرات ناشی از آن از جمله سکته‌های قلبی را تا حد بسیار چشمگیری کاهش بدهند .
بیشتربخوانید:
وضعیت ترک سیگار در سالمندان در روز اول چگونه است ؟
هنگامی که افراد سالمند روز اول سیگار را ترک می‌کنند به عینه شاهد کم شدن میزان فشارخون خود هستند و میزان گردش خون آن‌ها بالا می‌رود و اکسیژن‌رسانی به خون آن‌ها افزایش پیدا می‌کند .
مزایای ترک سیگار در سالمندان در هفتههای اول :
از دیگر مزیت‌های ترک سیگار در سالمندان که خود را در هفتههای اول نمایان می‌کند این است که حس بویایی و چشایی آن‌ها بهتر می‌شود و طعم بهتر از خوراکی‌ها را احساس می‌کند این افراد حجم ریه آن‌ها بالاتر می‌رود و می‌توانند راحت‌تر از قبل تنفس کند .
مزایای ترک سیگار در سالمندان در عرض ده ماه:
افراد سالمند بعد از گذشت 10 ماه میزان انرژی و قدرت آن‌ها بالاتر می‌رود و ابتلا به عفونت‌های ریوی در آن‌ها کاهش پیدا می‌کند و دیگر دچار تنگی نفس نخواهد شد زیرا راه سینوس آن‌ها بازتر شده است .
مزایای ترک سیگار در سالمندان در بالای یک سال :
افراد سالمندی که سیگار را ترک می‌کنند کمتر به بیماری‌های قلبی ، ریوی و سرطان مبتلا می‌شوند طوری که در آن درصد ابتلای آن‌ها به این بیماری‌ها هم‌سطح با افراد غیر سیگاری خواهد شد .
ابتلا به سرطان مثانه، حنجره و لوزالمعده در افراد سالمند به شدت کاهش پیدا می‌کند .
از دیگر مزیت‌های ترک سیگار در سالمندان این است که مرگ‌های زود هنگام در این افراد کمتر اتفاق می‌افتد .
زمانی که افراد سالمند سیگار را ترک می‌کنند به مراتب از اختلالات مربوط به تیروئید ، مشکلات کم شنوایی ، زایل شدن عقل ، نعوظ و همچنین پوکی استخوان‌ها مصون می‌مانند .
بیشتربخوانید:
انجام راه‌کارهای سازنده برای ترک سیگار :
زمانی که اقدام به ترک کردن سیگار می‌کنید سیگارهای خود را دور بریزید اگر شما عادت به یک جای مشخص برای سیگارکشیدن دارید سعی کنید در آن موقعیت و جایگاه قرار نگیرید.
سعی کنید در هنگام ترک سیگار نزدیک افراد سیگاری قرار نگیرید که وسوسه نشوید.
سعی کنید راه‌هایی را پیدا کنید که بتوانید با انجام آن حواس خود را از توجه به سیگار پرت کنید به طور مثال می‌توانید آدامس بجوید و یا پیاده‌روی داشته باشید .
برای تلاش خود جایزه را برای خود را در نظر بگیرید مثلاً اگر توانستید یک هفته سیگار نکشید پولی را که بابت خرید آن جمع کرده‌اید با آن چیزی برای خود بخرید .
زمانی که ترک خیلی به شما فشار می‌آورد به یکی از دوستان خود به بیرون بروید و با او صحبت کنید .
معمولاً نشانه‌های که از ترک سیگار در افراد سالمند بروز می‌کند طی چندین روز از بین می‌رود سعی کنید موادی که جایگزین نیکوتین هستند استفاده کنید تا بتواند شما را به آرامش برساند.
برای ترک سیگار چه آمادگی‌های قبل از آن لازم است :
علت ترک سیگار خود را در جایی بنویسید.
با پزشک ترک سیگار مشورت کنید و از آدامس‌های جایگزین نیکوتین استفاده کنید .
هر سیگاری که مصرف می‌کردید زمان و جایگاه استعمال آن را در جای بنویسید و احساس خود را در هنگام کشیدن آن یادداشت نمایید .
یکی از آمادگی‌های آن این است که افراد سالمند تصمیم بگیرند که به صورت تفریحی به صورت یک‌باره سیگار کشیدن را ترک نمایند .
تاریخ و روزی را که اقدام به ترک سیگار کرده‌اید را یادداشت نمایید .
مواد غذایی که به شما کمک می‌کند بیشتر از سیگار دوری گزینید:
یک شیر در زمانی که میل به سیگار کشیدن دارید می‌تواند جایگزین مناسبی برای آن باشد.
نوشیدن آب می‌تواند به شما احساس سیر بودن بدهد و دیگر تمایلی به کشیدن سیگار نداشته باشید.
میوه و سبزی‌ها : میوه‌های که سرشار از ویتامین‌های لازم باشد مانند موز، هویج ، انار، لیمو می‌تواند تمایل شما را به سیگار کمتر کند .
مجموعه‌ای از مسائل و مشکلات بهداشتی
سرطان ریه یا بیماری‌های قلبی تنها پیامدها و عارضه استعمال دخانیات نیست، بلکه مجموعه‌ای از مسائل و مشکلات بهداشتی در ارتباط با مصرف مواد دخانی وجود دارد که می‌تواند به لحاظ شرایط جسمانی و مقاومت ایمنی در افراد سیگاری بروز می‌کند، که برخی از آن‌ها عبارتند از:
١- از دست دادن موها
با ضعیف شدن سیستم ایمنی در افراد و سالمندان سیگاری در اثر مصرف مواد دخانی، بدن این افراد مستعد ابتلا به انواع بیماری‌ها از جمله «لوپوس اریتماتوز» می‌شود که این بیماری می‌تواند باعث از دست دادن موها، ایجاد زخم در دهان، جوش‌های پوست روی صورت، سر و دست‌ها شود.
٢ – آب‌مروارید یا کاتاراکت
افراد و سالمندان سیگاری 4٠ درصد بیشتر از افراد دیگر در معرض ابتلا به آب‌مروارید، کدر شدن عدسی چشم و ممانعت از عبور نور و در نهایت نابینایی هستند.
٣ – چین‌وچروک
استعمال دخانیات باعث از بین بردن پروتئین‌های انعطاف دهنده پوست می‌شود؛ همچنین باعث تحلیل بردن ویتامین A و محدود کردن جریان خون در عروق پوست می‌شود.پوست افراد سیگاری خشک و دارای خطوط و چین‌خوردگی‌های ریزی در اطراف لب‌ها و چشمه است.
4 – ضایعات شنوایی
افراد و سالمندانی که سیگارمی کشند ٣ برابر بیش از افراد غیر سیگاری به عفونت گوش میانی دچار می‌شوند.
5 – سرطان پوست
افراد سیگاری ٢ برابر بیشتر از افراد غیر سیگاری در معرض خطر ابتلا به نوعی سرطان پوست (پوسته‌پوسته شدن، برجستگی روی پوست) قرار دارند.
6 – فساد دندان‌ها
افراد سیگاری 5/١ مرتبه بیشتر از افراد غیر سیگاری در معرض خطر از دست دادن زودرس دندان‌ها هستند.
٧ – پوکی استخوان
منواکسید کربن یکی از اصلی‌ترین گازهای سمی در خروجی اگزوز اتومبیل و دود سیگار است، میل ترکیبی این گاز با خون بسیار بالاتر از اکسیژن است. این گاز باعث کم شدن قدرت عمل اکسیژن در خون افراد سیگاری حرفه‌ای تا ١5 درصد می‌شود.
استخوان‌های افراد سیگاری تراکم خود را از دست داده و به راحتی شکسته می‌شود همین‌طور زمان التیام یافتن و جوش خوردن آن‌ها پس از شکستگی تا ٨٠ درصد افزایش پیدا می‌کند.
٨ – بیماری‌های قلبی
بیماری‌های قلبی ـ عروقی که در اثر استعمال دخانیات بیش از 6٠٠ هزار نفر را در سال در کشورهای توسعه‌یافته از بین می‌رود استعمال دخانیات باعث بیشتر شدن ضربان قلب، بالا رفتن فشارخون، افزایش خطر ابتلا به فشارخون بالا و گرفتگی عروق و نهایتاً ایجاد حمله قلبی و سکته در افراد و سالمندان می‌شود.
٩ – زخم معده
استعمال دخانیات مقاومت معده را در برابر باکتری‌ها کم می‌کند و پایین می‌آورد؛ همچنین باعث ضعیف شدن معده در خنثی‌سازی اسید معده و مقاومت در برابر آن بعد از غذا خوردن و بر جای ماندن باقیمانده اسید در معده و در نتیجه تخریب دیواره آن می‌شود. زخم معده افراد سیگاری به سختی درمان می‌شود و احتمال بهبودی آن تا زمانی که سالمند سیگار می‌کشد اکثراً کم است.
١٠- تغییر رنگ انگشتان
قطران موجود در دود سیگار در اثر استعمال مستمر دخانیات روی انگشتان و ناخن‌ها جمع شده و باعث تغییر رنگ آن‌ها به قهوه‌ای مایل به زرد می‌شود.
١١ – سرطان رحم و سقط‌جنین
استعمال دخانیات در دوران بارداری می‌تواند باعث افزایش خطر زایمان نوزاد با وزن کم و بروز مسائل بهداشتی در آینده شود. سقط‌جنین در مادران سیگاری ٢ تا ٣ برابر بیشتر است
١٢ – تغییر شکل دادن سلول‌های جنسی در مردان
مصرف دخانیات باعث می‌شود تعداد اسپرم کم شود و کاهش جریان خون در آلت تناسلی مردان و ناتوانی جنسی در این افراد می‌شود. ناباروری جنسی در مردان سیگاری نیز متداول‌تر از افراد غیر سیگاری است.
١٣ – سرطان
بیش از 4٠ عنصر سرطان‌زا در دود سیگار وجود دارد احتمال سرطان ریه ٢٢ مرتبه بیشتر از افراد غیر سیگاری است. در صورت ادامه استعمال دخانیات توسط افراد سیگاری، احتمال مبتلا شدن آن‌ها به انواع سرطان‌های دیگر از قبیل زبان، دهان، غدد، بزاق و حلق سرطان بینی، گلو، مری، حنجره ،معده ،کلیه ،آلت تناسلی مرد ،لوزالمعده و مقعد وجود دارد.
