حجت‌الاسلام والمسلمین سید رضا مؤدب، مدیر انجمن قرآن‌پژوهی حوزه علمیه قم در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) گفت: ماندگاری قیام امام حسین(ع) به خاطر همسو بودن هدف قیام حضرت با فطرت بشری است و به دلیل همین مسئله است که هر ساله بر مانایی این قیام افزوده می‌شود.
وی افزود: بر اساس نظام فطرت همه انسان‌ها در هر دوره و زمانی با ظلم مخالف و ظلم‌ناپذیر هستند و اگر امروز امام حسین(ع) در سراسر دنیا احترام دارد و هرگاه سخن و یادی از حضرت را بشنوند با احترام از ایشان و عاشورا یاد می‌کنند به خاطر هدف عالی است که امام در پس این قیام داشتند.
مدیر انجمن قرآن‌پژوهی حوزه علمیه قم تصریح کرد: هدف قیام حضرت هدفی فطری و الهی بود؛ هدفی که تمام پیامبران و ائمه(ع) برای آن قیام کردند و رنج‌های هدایت بندگان خدا را نیز به جان خریدند.
وی گفت: امام حسین(ع) برای بیان هدف قیام خود اظهار کردند که «انّى لَمْ أَخْرُجْ أَشِرًا وَلا بَطَرًا وَلا مُفْسِدًا وَلا ظالِمًا» یعنی اینکه من قیام نکردم که راهی بیهوده را طی کنم و « وَإِنَّما خَرَجْتُ لِطَلَبِ الاِْصْلاحِ فى أُمَّةِ جَدّى، أُریدُ أَنْ آمُرَ بِالْمَعْرُوفِ وَأَنْهى عَنِ الْمُنْکَرِ وَأَسیرَ بِسیرَةِجَدّى وَأَبى عَلِىِّ بْنِ أَبیطالِب» یعنی خروج من به هدف و غایت اصلاح امت پیامبر(ص) بوده است؛ هدف من برپایی دین حق و اصلاح‌طلبی و از بین بردن ظلم در جامعه است.
هر انسان آزاده‌ای باید خود را با خط و میزان امام حسین(ع) بسنجند
این پژوهشگر حوزوی عنوان کرد: حرکت و قیام امام حسین(ع) حرکت انسانی و ارزشی است که هیچ وقت فراموش نمی‌شود و هر انسان آزاده‌ای باید خود را با خط و میزان امام حسین(ع)بسنجند تا در سپاه یزید قرار نگیرد؛ انسان باید خطوط اشتباه خود را با معیار و میزان عاشورا و امام حسین(ع) پیدا کند.
وی گفت: پیام‌های قیام عاشورا را می‌توان پیام‌های مهم و مفصلی دانست که هر کدام از آنها پر از معارف ناب است؛ اولین پیام عاشورا که برای همه زمان‌ها کاربرد دارد؛ بحث آزادگی است؛ شعار امام حسین(ع) در کنار شعار اصلاح و امر به معروف، شعار هیهات من الذله بود که مکمل شعار اصلی ایشان است و عقیده خود را تحت هیچ فشاری تغییر نمی‌دهند.
مدیر انجمن قرآن‌پژوهی حوزه علمیه قم گفت: ندای آزادگی صرف امام حسین(ع) نیست بلکه تمام ائمه(ع) نیز پیام‌آور این آزادگی بودند؛ در همین زمینه امام علی(ع) فرمودند که آزاده باشید زیرا بهای شما بهشت است پس به چیزی جز بهشت خود را نفروشید؛ این سخن فریاد آزادگی است که انسان نباید به هیچ بهانه‌ای روی حق که برایند آن رضایت الهی است، پا بگذارد.
این پژوهشگر حوزوی یادآور شد: در همین زمینه امام فریاد برآوردند که «یا شیعَةَ آلِ أَبی سُفْیانَ إِنْ لَمْ یَکُنْ لَکُمْ دینٌ وَ کُنْتُمْ لا تَخافُونَ الْمَعادَ فَکُونُوا أَحْرارًا فی دُنْیاکُم وَ ارْجِعُوا إِلی أَحْسابِکُمْ إِنْ کُنْتُم عَرَبًا کَما تَزْعَمُونَ» که جالب است از تعبیر شیعه استفاده کردند و در ادامه فرمودند که إِنْ لَمْ یَکُنْ لَکُمْ دینٌ وَ کُنْتُمْ لا تَخافُونَ الْمَعادَ فَکُونُوا أَحْرارًا؛ یعنی اینکه اگر دین ندارید آزاد مرد باشید تا حداقل به شرافت آزادگی‌تان نجات یابید زیرا خداوند بین انسانهای آزاده و جوانمرد و انسانهای ناجوانمرد تفاوت قائل است و بسیاری از اوقات افراد بسیاری در طول تاریخ به دلیل همین جوانمردی خود جاودانه و اهل نجات شدند.
وی گفت: برایند آزادگی آن است که آزاده به کسی ظلم نمی‌کند و زیر بار ظلم هم نمی‌رود؛ همیشه قیام‌های پر برکت به خاطر همین آزادگی رخ داده است که نمونه معاصر آن، قیام امام خمینی(ره) و ملت ایران و برپایی نظام اسلامی بود که هویت آن با محوریت آزادگی انجام شد و امام نیز همیشه در سخنان خود روی همین مسئله تاکید می‌کردند.
پیام دوم عاشورا، ایثار است که در زندگی امام حسین(ع) در بالاترین سطح قرار دارد
حجت‌الاسلام مودب یادآور شد: پیام دوم عاشورا، ایثار است که در زندگی امام حسین(ع) در بالاترین سطح قرار دارد؛ این ایثار در تمام مقاطع زندگی حضرت به چشم می‌خورد و صرفا به عاشورا محصور نمی‌شود؛ این ایثار آنجا متجلی می‌شود که حضرت هیچ چیزی را فدای تمایلات خود نکردند و هیچ چیزی را به رضای خدا ترجیح ندادند.
نویسنده کتاب «مبانی تفسیر قرآن» بیان کرد: امام در شب عاشورا به یارانشان فرمودند که این جمعیت با من کار دارند و با شما کاری ندارند و به همین دلیل می‌توانید جان خود را برداشته و از این سرزمین بروید؛ درس بعدی را یاران حضرت به مردم جهان دادند، آنها تا پای جان بر عهد خود با امام و ولی خدا وفادار ماندند؛ در این میان اسطوره‌هایی چون مسلم ابن اوسجه قرار دارند که در ولایت‌مداری تا پای جان الگویی بی‌همتا است؛ وی به امام گفت که اگر در این سرزمین سلاحی هم نداشتم با سنگ می‌جنگیدم و از امام دفاع می‌کردم که قطعا این فداکاری را از خود امام فراگرفته بود.
وی اظهار کرد: شجاعت پیام دیگری بود که عاشورا به تمام زمان‌ها و مکان‌ها ابلاغ کرد؛ اینکه برای دفاع از عقیده و آرمان الهی با 72 نفر در مقابل سیلی از دشمن جنگجو ایستادگی کنید و لحظه‌ای در آرمان خود شک نکنید، نماد شجاعت است که در هر زمانی برای هر کسی می‌تواند الگویی نایاب باشد.
مدیر انجمن قرآن‌پژوهی حوزه علمیه قم گفت: از دیگر پیام‌های کربلا توکل امام حسین(ع) و یاران ایشان است؛ توکل امام حسین(ع) در سراسر این قیام به هیچ چیزی جز خدا نبود حتی ایشان در قیام علیه یزید نگاهی نیز به نامه‌های کوفیان نکردند زیرا وقتی مشخص شد که آنان بی‌وفایی کردند حاضر به تسلیم نشدند چون راهشان با یزیدیان جدا بود و حاضر نبودند رضای خدا را با رضای خلق عوض کنند.
مودب بیان کرد: افراد بسیاری بودند که امام را از قیام منع کردند که یکی از افراد دلسوزی که در این میان از سردلسوزی خطاباتی به امام داشت، محمد حنفیه بود؛ امام در آستانه عاشورا، در نامه‌ای به وی برای بیان بهتر به تاریخ نوشتند که « وَ ما تَوْفیقى الَّا بِاللَّهِ عَلَیهِ تَوَکَّلْتُ وَ الَیْهِ أُنیبُ» یعنی اینکه من به خدا توکل کرده‌ام و کسی جز او ندارم و در روز کربلا نیز فرمودند که «انی توکلت علی الله ربی و ربکم» که یعنی من به خدا توکل کرده‌ام و تصمیم را نیز به او واگذار کرده‌ام و در هر شرایطی راضی هستم.
بدعت‌ستیزی امام حسین(ع) در مسیر واقعه عاشورا
نویسنده کتاب«نزول قرآن و رد پای هفت حرف» گفت: یکی از پیام‌های دیگر عاشورا، مبحث بدعت‌ستیزی است؛ قیام حضرت سال 61 هجری بود و مردم و جامعه پس از این همه سال از رحلت پیامبر(ص) در گرداب‌هایی که بدعت‌کاران ایجاد کرده بودند گرفتار شده بودند که در نتیجه انحرافات عمیقی در حوزه حکومت و زندگی مردم ایجاد شده بود.
مودب اظهار کرد: امام حسین(ع) برای مبارزه با بدعت در جامعه مردم را به کتاب خدا و سنت پیامبر(ص) ارجاع می‌دادند و به همین دلیل بود که منطق ایشان برتر از هر منطق دیگری بود و کسی را یارای مقاومت در مقابل آن نبود؛ متاسفانه در آن شرایط سنت خدا جای خود را به امیال انسانهای غافل و دنیا طلب داده بود و مبارزه با آنها بسیار سخت و پیچیده بود و نظام حاکم بزرگترین مخالف برای برطرف کردن این شرایط بود.
وی گفت: یکی از بزرگترین پیام‌هایی که از عاشورا می‌توان برای امروز الگوبرداری کرد، پیام حفظ و گسترش فرهنگ حجاب و عفاف است؛ امام حسین(ع) در این سفر در مقاطع مختلف الگوی حجاب و عفاف را در بالاترین سطح خود در یک صحنه نبرد و کارزار تمام عیار به جهان نشان دادند؛ خانواده امام حسین(ع) نیز در سخت‌ترین شرایط چنان جلوه‌ای از عفاف و حجاب را ارایه کردند که شاید دیگر نشان آن در تاریخ یافت نشود؛ اهل بیت(ع) به هر اقدامی دست زدند تا حریم عفاف حرم آسیب نبیند؛ حتی حضرت ام کلثوم(س) به یزیدیان گفتند که اگر قرار است ما را در مقابل چشم مردم در دمشق بگردانید ما را از دروازه و مسیری ببرید که انسانهای کمتری آنجا باشند تا کمتر در معرض نامحرمان باشیم.
این پژوهشگر حوزوی عنوان کرد: فرهنگ عاشورا در سطح جهان فراگیر می‌شود و هر سال شاهد پویایی و شکوه بیشتر مراسمات روز عاشورا و ایام عزاداری هستیم؛ ولی در این بین نباید از شیطنت‌های دشمنان دین و اسلام و عاشورا برای ضربه زدن به این فرهنگ به راحتی گذشت.
شبهه‌افکنی دشمنان به منظور تضعیف واقعه عاشورا
مدیر انجمن قرآن‌پژوهی حوزه علمیه قم تصریح کرد: آنان سعی می‌کنند با طرح شبهات مختلف این قیام را زیر سوال ببرند، شبهات همیشه بوده و هر روز بر شبهات و شبهه‌پراکنان افزوده می‌شود که دلیل مستقیم آن، موج گسترده حسین‌خواهی است؛ زیرا عزاداری‌های عاشورایی از دیرباز از رموز ماندگاری و جلال بیشتر دین در جامعه بوده است و هر سال با گسترش این محافل موج دینی در کشور و نقاط دیگر جهان به راه می‌افتد به همین جهت مخالفان دین برای مبارزه با دین به دنبال تضعیف فرهنگ عاشورا هستند؛ هدف راهبردی آنان دستکاری در اطلاعات موجود کربلا و پیدا کردن نقاط برای ایجاد سوال و شبهه و تضعیف اخبار و روایات و دلایل قیام حضرت است.
مودب عنوان کرد: یک روی دیگر این حرکات دشمنان نتایج مثبتی دارد و نشان می‌دهد عمق نفوذ فرهنگ عاشورایی باعث شده که دشمنان ما از این نفوذ به وحشت بیافتند؛ زیرا اگر این محافل کارایی نداشت آنها وقت و عمر خود را صرف مبارزه با آن نمی‌کردند؛ به همین دلیل بود که امام راحل نیز به صراحت عنوان کردند که محرم و صفر اسلام را زنده نگاه داشت.
وی گفت: انسانهای بسیاری در طول تاریخ ندای اناالحق سرداده‌اند و می‌دهند و حاکمان نیز با آنها مبارزه کرده و آنها را سرکوب کرده و می‌کنند و شاید این سوال پیش آید که چه تفاوتی میان آنها و قیام حضرت است؛ در حقیقت رمز ماندگاری عاشورا نیز همین تفاوت است زیرا فهم این تفاوت به دلیل معیار اصیلی است که امام در قیام خود ارایه کردند؛ در تفکر اسلامی ولایت و امام معیار شناخت حق است و هر کسی که این ولایت را درک نکند از شناخت معیار حق عاجز خواهد ماند.
مدیر انجمن قرآن‌پژوهی حوزه علمیه قم یادآور شد: ملاک برای شناخت حق از ناحق اشخاص نیستند بلکه معیار فعل و رفتار مبتنی بر حق و خداست؛ خیلی از افراد در طول تاریخ ادعا کرده‌اند که برای آزادگی قیام کردند ولی معیاری که عیار آنها را مشخص می‌کند انگیزه و رفتارهای آنان برای این هدف بوده است که نشان می‌دهد که آنان تا چه اندازه در ادعای خود صادق بوده‌اند.
وی ادامه داد: تاریخ در مورد آنها قضاوت خواهد کرد و مشخص می‌شود که هدف غایی آنها چه بوده است؛ هیچ کسی نمی‌تواند هدف امام حسین(ع) را مورد خدشه قرار دهد چون ایشان در تمام لحظات کربلا حجت را برای همه شبهه‌افکنان و معاندان تمام کردند؛ انقلاب ما نیز به همین شکل بود زیرا امام راحل در جای جای این قیام حجت را بر همه تمام کرده بودند که به دنبال ریاست و پست و رهبری بر مردم نیستند و تنها می‌خواهند که این کشور و منطقه و جهان، اسلامی شود و هیچ گاه از این حرف خود ذره‌ای کوتاه نیامدند؛ این مسیر امروزه از سوی رهبر انقلاب و مراجع نیز به روشنی و به خوبی دنبال می‌شود و کسی نمی‌تواند از این بزرگان در این مسیر بهانه‌ای به دست بگیرد.
