اینترنت و چالش های تربیتی فرزندان

مقدمه

فرهنگ جامعه ما بر پایه دین مبین اسلام بنا نهاده شده و الگوهای تربیتی این جامعه نیز بر اساس آموزه های اسلامی شکل گرفته است و سعی همه ما بر این است که بتوانیم فرزندانی مطابق با این آموزه ها تربیت نماییم و باعث رشد و بالندگی آن ها شویم.

انسان بر اساس طبیعت ذاتی خویش احتیاج به برقراری ارتباط دارد. انسان ها از آغاز برای برقراری ارتباط و رساندن پیام خود به دیگران، شیوه های گوناگون را به کار برده اند؛ از اشاره های رمزگونه اولیه گرفته، تا استفاده از پیشرفته ترین وسایل ارتباطی مدرن امروزی. رسانه ها و وسایل ارتباط جمعی که در گذشته دارای رشدی کند و ناچیز بوده، در عصر حاضر با تحول چشم گیری روبه رو شده اند؛ به گونه ای که عصر حاضر را «عصر اطلاعات و ارتباطات» می خوانند؛ آن هم ارتباط جوامع انسانی؛ یعنی ارتباط بین کالا، سرمایه، فرهنگ و اعتقادات که به آسانی از مرزهای جغرافیایی می گذرند و وارد قلمرو دیگر جوامع می شوند. همچنین عصر حاضر را «عصر جریان های اجتماعی و تحول» نیز نامیده اند؛ تحول در عقاید، انگاره ها ، پیام ها و ارزش ها. در چنین برهه ای از زمان که فضای مجازی جهان را به دهکده ای کوچک مبدل کرده و مردم جهان را از کوچک و بزرگ با فرهنگ و باورهای متفاوت با یکدیگر مرتبط نموده، مباحث تربیتی فرزندان را با چالش روبه رو ساخته است. در شرایطی که فرزندان با هدایت والدین باید الگویی مناسب برای خود برگزینند و مسیر زندگی خویش را انتخاب کنند، با ورود به این دهکده جهانی، به دنیایی بی انتها متصل شده و با آن خو می گیرند و طبق راه ورسم آن رشد نموده و بلوغ جسمی و روحی پیدا می کنند. در چنین فضایی که فرزندان به ارتباطات انسانی و واقعی اطرافیان و مسائل اجتماعی پیرامون خویش کم توجه و در برخی از اوقات بی توجه شوند، این هشداری جدی برای خانواده ها محسوب می شود که باید درصدد رفع این مشکل برآیند؛ زیرا ممکن است صدمات جبران ناپذیری را سبب شده و دیگر توان کنترل فرزندان خود را از دست بدهند.

اکنون نسل کنونی در شرایطی قرار دارد که استفاده از رایانه و به خصوص اینترنت در زندگی شان اجتناب ناپذیر است. در میان فناوری های نوین ارتباطی و اطلاعاتی که ساختار اطلاعاتی جوامع امروز را تغییر داده اند، رسانه اینترنت که فضای مجازی را درزندگی واقعی انسان وارد کرده، از ویژگی های خاصی برخوردار است و تأثیرگذاری آن در بخش های مختلف زندگی انسان، روزبه روز در حال افزایش است. شبکه اینترنت به نوعی توانسته همه رسانه های نوین را در خود جای دهد. اینترنت به علت دارا بودن ویژگی های خاصی مانند دسترسی به فضای مجازی سرگرمی و تفریحی، ظرفیت بالای نگهداری اطلاعات، قابلیت استفاده گسترده از بایگانی های عظیم و غنی رسانه های متنی، صوتی و تصویری، تعامل دوسویه، تمرکز زدایی، چند رسانه ای بودن، جمع زدایی، عدم پایبندی به زمان و سرعت دسترسی به اطلاعات بدون کنترل، فرزندان را بیشتر از رسانه های دیگر به خود جلب نموده است. این ابزار به خودی خود می تواند رقیبی برای والدین محسوب شده و فرزندان را از بسترهای تربیتی والدین جدا سازد. آنچه در این عصر برای والدین مهم است، آشنایی با مبانی تربیت اسلامی و توجه به چالش های تربیتی این ابزار مدرن است.

برای تربیت اسلامی تعاریف بسیاری بیان شده است. در تعریف تعلیم و تربیت اسلامی از منظر علمی می توان چنین گفت: تعلیم و تربیت اسلامی، ناظر به نظامی است که مستقیم یا غیر مستقیم از متون اسلامی سرچشمه گرفته و شامل شناخت نسبت به پدیده ها و روابط موجود در حوزه عملی تعلیم و تربیت، صورت های مطلوب آن ها و چگونگی ایجاد تغییر در آن ها است . مسلم است که زیربنای این تربیت، شناخت معارف اسلامی و آموزه های دینی و نیز آشنایی با چالش های تربیتی عصر حاضر است.

اگر قصد داشته باشیم که بر اساس موازین اسلام تربیتی صحیح و هدفمند را برای فرزندانمان در پیش بگیریم، نخست باید مانع دسترسی فرزندان به اطلاعات وآموزه هایی شویم که با روش ها و مفاهیم تربیتی اسلام مغایر و در تضاد است. برخی از این اطلاعات، موجب خنثا شدن تلاش های تعلیم و تربیتی والدین شده، با اهداف گوناگون و بعضاً انحرافی روی اینترنت قرار می گیرد.

در فضای وب، فرزندان ما با مسائل جذابی روبه رو می شوند که توجه آنان را به خود جلب می کنند و همین جذابیت است که احتمال الگو قرار گرفتن آن ها از سوی فرزندان ما را افزایش می دهد.

در این نوشتار به بخش هایی از چالش هایی که اینترنت می تواند در حوزه های تربیتی برای فرزندان ما ایجاد کند، اشاره می کنیم:

1. چالش های دینی و مذهبی

فضای مجازی، محلی است که همه افراد و گروه ها با گرایش های گوناگون و پیروان ادیان و مذاهب مختلف در آن حضور فعالی دارند و مطالب و عقاید خویش را در دسترس همگان می گذارند و در این میان، فرزندان ما را که در سن الگو گزینی و تأثیرپذیری هستند، به سوی خویش جلب نموده و عقاید و نظرات مغایر دین و مذهب را به آنان تحمیل می کنند. آنان در ذهن فرزندان شبهه های معرفتی ایجاد می کنند و شخصیت ها و الگوهای دینی را در اذهان آنان مورد نقد و تشکیک قرار می دهند تا اعتماد نوجوانان ما را از آنان سلب کنند؛ به عنوان نمونه، طبق آمار منتشر شده در پایگاه تبیان بیش از چهل هزار وب سایت وهابیت در حال تلاش برای رسیدن به اهداف خود می باشند و شبانه روز مشغول به روز کردن وب سایت های خود هستند تا ذهن کاوشگر نوجوانان و جوانان ما را در مسیر امیال خود قرار دهند. در این بین، مسیحیت، یهودیت و ادیان ساخته و پرداخته ذهن بشر نیز در حال تلاش هستند تا نسل امروز را تحت تأثیر افکار و اندیشه های خویش قرار دهند. آنان با کلمات، واژه ها و جملات زیبا و جذاب در روح و فکر فرزندان نفوذ می کنند و آنان را به سوی خود جلب می کنند. طی آمار منتشر شده از سوی شبکه العربیه بیش از ده هزار پایگاه فعال و گسترده در سطح جهان بر ضد آموزه های قرآنی و اسلامی فعالیت دارند و در مقابل، تنها دویست پایگاه اینترنتی در فضای مجازی وجود دارد که در جهت دفاع از آموزه های قرآنی و احکام اسلامی و پاسخ به شبهات دینی در تلاش هستند.

همچنین شاهد هستیم که مسیحیت با تبلیغ و ترفندهای متعدد در حال فراخواندن نوجوانان و جوانان ما به آموزه های خویش است و آمار موجود در این زمینه نیز نگران کننده است. ازاین رو، اگر تدبیری مناسب از سوی مسئولان و به ویژه والدین اندیشیده نشود، ممکن است خسارت های معنوی و تربیتی وارده غیر قابل جبران باشد.

از سویی، در فضای مجازی دیده شده است که قرآن مورد تحریف قرار گرفته و یا نیایش های مذهبی مانند نماز را دستخوش تغییرات قرار داده، آن ها را برای کودکان و نوجوانان در پایگاه های ویژه این سن عرضه می کنند. بر اساس گزارش خبرگزاری فارس، دو شرکت انتشاراتی آمریکایی اقدام به چاپ و توزیع قرآنی تحریف شده به نام «الفرقان الحق» کرده اند که ضمن تخریب عقاید بنیادین اسلامی، مسلمانان را از مبارزه مسلحانه با دشمنان اسلام بر حذر می دارد. دو ناشر آمریکایی به نام های «اُمگا 2001» و «ون پرس» بر چاپ و توزیع این کتاب نظارت کرده اند و در مقدمه آن آورده اند که این کتاب به طور خاص برای کشورهای عربی و به طور عام برای کشورهای اسلامی است. این کتاب در 366 صفحه و به دو زبان عربی و انگلیسی منتشر گردیده و میان دانش آموزان برتر مدارس خارجی در کویت که حیات خلوتی مناسب برای این فعالیت ها محسوب می شوند، توزیع شده است. این قرآن ساختگی 77 قسمت یا «سوره» دارد و در مقدمه آن آمده است که هر انسانی صرف نظر از نژاد، رنگ، ملیت، امت و دینش به این کتاب، یعنی «الفرقان الحق» نیاز دارد. در میان اسامی سوره های این کتاب، نام هایی مانند: «فاتحه، محبت، مسیح، ثالوث، مارقین، کافرین، تنزیل و تحریف» به چشم می خورد. این کتاب با بسمله ای که سه دین یهودی، مسیحی و اسلام را در یک جا جمع می کند، آغاز می شود.

بنا بر این گزارش، پس از این بسمله و مقدمه، به تقلید از قرآن کریم سوره ای به نام «فاتحه» ذکر شده و پس از آن سوره «نور» و بعد از آن سوره «صلح» آمده و به همین ترتیب تا 77 بخش به نام سوره ادامه می یابد.

این داستان برای فریضه نماز هم تکرار شده است که می توان به عنوان مثال به دستور خواندن سوره توحید در نماز بدون واژه «قل» اشاره نمود. پدید آورندگان این نماز، چنین توجیه می کنند که در نماز خطاب ما به خداوند است و نباید به خداوند دستور داد!

2. ایجاد شکاف میان انقلاب اسلامی و آرمان های آن

از دیگر شگرد های تبلیغی و تربیتی موجود در اینترنت می توان به پایگاه هایی اشاره کرد که به نقد دروغین انقلاب شکوهمند اسلامی ایران به رهبری حضرت امام خمینی(ره) و اهداف و آرمان های آن پرداخته اند. ظهور جمهوری اسلامی ایران به عنوان خطری جدی برای جبهه باطل محسوب می شود و به روشنی موجبات کینه آنان را فراهم ساخته است. ازاین رو، آنان چاره ای جز مقابله با آن از راه های مختلف پیدا ننمودند. از جمله این راه ها می توان به فضای اینترنت اشاره کرد که با پخش مطالب، تصاویر، کاریکاتورها و فتوکاتورهای ساختگی، اهداف و ارکان نظام مقدس اسلامی مان را زیر سؤال برده، سعی در تخریب آن دارند. به همین جهت، فرزندان و نسل جدید و نوپای ما را علیه انقلاب اسلامی تحریک نموده، آن ها را به اعمال خرابکارانه بر ضد نظام اسلامی تشویق می کنند. اینان تغییر ارزش ها و ایجاد شکاف میان نسل های دوران پیروزی انقلاب اسلامی و پس از آن را آغاز نموده و همچنین عوامل داخلی وابسته را برای بسترسازی مناسب در جهت نفوذ بیشتر فرهنگ غربی بسیج کرده اند. شلن برگر، سرپرست یک تیم تحقیقاتی بین المللی اعلام کرد که وسایل ارتباط جمعی پُر نفوذ و محیط های مجازی بین المللی عمدتاً در مالکیت سرمایه داران آمریکایی و صهیونیست ها قرار دارد که اغلب تصویر منفی و منفوری از اسلام و جمهوری اسلامی ایران ارائه می دهند و سپس با تخریب چهره شخصیت های نظام و اهداف پیش روی آن، در پی رسیدن به آمال شوم خود هستند.

3. ترویج خرافه گرایی و عرفان های دروغین

یکی دیگر از تعالیم فضای نوپدید اینترنت، ترویج خرافه گرایی است. پایگاه هایی با انتشار داستان ها و تصاویر ساختگی، اذهان کودکان و نوجوانان را به مسائلی خرافی مشغول می کنند که مانع از درک واقعیت می شود. افراد نسبتاً فراوانی روی اینترنت به فعالیت هایی همچون ادعاهای دروغین ارتباط با عوالم دیگر و جهان ماوراء طبیعت و یافتن راه حل مشکلات انسان ها مشغول هستند و با پخش برخی مطالب، فضایی مسموم را ایجاد نموده و باورهای غلطی را القا می کنند؛ به عنوان مثال، در یکی از پایگاه های اینترنت زنی به نام «ف.آ» ادعا کرده بود که با ائمه معصومین ارتباط دارد و هر کسی که می خواهد حوائجش برآورده شود، می تواند به او مراجعه کند. و یا فردی با اضافه کردن رقص سماع به نماز، نماز جدیدی را ابداع کرده و مدعی شده بود که با امام عصر(عج) مرتبط است، همچنین در برخی از پایگاه ها آمده بودزنی در یک روستا مدعی شده است که روی بدن یک گاو و گوساله اش کلمات مقدسی حک شده و این گاو و گوساله مقدس هستند. مردم آن روستا و روستاهای اطراف با تجمع در مقابل خانه این زن، خواهان روا شدن حاجات خود از سوی این گاو و گوساله بودند. در برخی از پایگاه های اینترنتی دیگر آمده بود که مردی به نام «م. و» از هلند به ایران آمده و مدعی است که پیغمبر فرقه اسماعیلیه است. او احکام حرام را حلال و تمامی احکام حلال را حرام اعلام کرده و با روش های ابداعی مانند «دعا درمانی» و «انرژی اذکار» عده ای را پیرامون خود جمع نموده است.

عرفان ها و مکتب های دروغین نیز قدم در پهنه وب گذاشته و مریدانی را به گرد خود جمع نموده اند. انتشار خرافات در موضوعات عرفانی و خداپرستی را می توان یکی دیگر از این بدآموزی ها نام برد که توجه جوانان را به خود جلب نموده و آنان را با کلمات و جملات فریبنده به سوی خود فرا می خوانند.

به عنوان مثال، عرفان «پال توئیچل» که برخی از صفحات وب را به خود اختصاص داده، افراد را به انزوا کشانده و به اندیشه در سفر روح فرا می خواند. در حال حاضر، این عرفان که ملقب به «اکنکار» نیز هست و افراد آن به عنوان «اکیست» شناخته می شوند، خطرناک ترین اندیشه خرافی است که ظهور یافته و در برخی از نوجوانان جامعه ما اثرات نامطلوبی را بر جای گذارده است. اکیست ها با دوره هایی که طی می کنند، گاه به مباحثی مانند شیطان پرستی در می غلتند و یا مثلاً عرفان TSN که در دهه اخیر بروز یافته و از طریق شبکه اینترنت تبلیغ و ترویج شده است. در این خرافه پردازی های به اصطلاح عرفانی، دوره هایی وجود دارد به نام «دوره آینه» که در ره سپاران آینه یکدیگر شده، به «ازدواج های معنوی» گرایش پیدا می کنند. ازدواج معنوی و داشتن زوج معرفتی به این معنا است که باید افراد در کنار زوج معرفتی خود، به تعالی برسند. به گمان آن ها اگر کسی زوج معرفتی نداشته باشد، فردی عقده ای است و آماده زندگی نیست و از روح و روان خود و دیگران درکی ندارد و جهان را نمی فهمد. در برخی خبرها آمده بود که در تهران خانمی در مقابل چشمان شوهرخود، «جشن ازدواج معنوی» گرفته و شوهرش هم از او فیلمبرداری می کرده است. ازاین رو، خانواده ها باید بسیار مراقب باشند؛ زیرا برخی اوقات استفاده از شبکه اینترنت به مسائلی می انجامد که اصلاح آن ممکن نیست.

4. تأثیرپذیری از فرهنگ صهیونیزم

در عصر حاضر، اینترنت از سوی صهیونیست ها به بستری برای انتقال فرهنگ آنان تبدیل شده و برای تبلیغ اندیشه های صهیونیزم و مظلوم نمایی و برحق نشان دادن رژیم اشغالگر قدس به کار گرفته می شود در این شبکه جهانی سعی می شود مدافعان سرزمین فلسطین تروریست قلمداد شده و اشغالگران قربانی خوانده شوند. آنان یهودیت را منادی اخلاق و فرهنگ می خوانند و اعلام می کنند که تأسیس دولت اسرائیل زمینه بازگشت به سرزمین آفتاب مقدس را که یهود صدها سال پیش از آن جا بیرون رانده شده، فراهم می سازد. آنان چنین القا می کنند که تأسیس دولت اسرائیل تکمیل پیشگویی های کتاب مقدس و جوهر تمام کارها است .

در شبکه اینترنت گذشته از پایگاه هایی که به طور مشخص دولت غاصب اسرائیل را برحق جلوه می دهند و صهنیونیزم را مساوی یهودیت قرار می دهند، پایگاه های بسیاری نیز وجود دارند که به صورت آشکار و پنهان فرهنگ نژادپرستانه صهیونیزم را تبلیغ کرده و با برعکس جلوه دادن حقایق و سرپوش گذاشتن روی جنایات رژیم اشغالگر اسرائیل، سعی در انحراف اذهان و وارونه کردن حقیقت دارند. این پایگاه های صهیونیستی در خصوص جنایات نسل کشی اسرائیل در غزه و به خاک و خون کشیدن کودکان و نوجوانان هیچ تصویر، گزارش یا خبری منعکس نمی کنند و حتی سعی می کنند گزارش های دیگران را نیز به گونه ای تحلیل و تفسیر کنند که نشان دهند مردم غزه آغاز کننده جنگ بوده و شهروندان اسرائیلی مورد هدف فلسطینیان هستند. آنان تلاش مضاعفی را در شبکه اینترنت به کار می گیرند تا به حمایت کنندگان از غزه و مظلومان فلسطین بقبولان اند که به مسائل داخلی خود بپردازید و از لبنان و فلسطین دست بردارید.

صهیونیزم سایبر در تلاش است تا به نسل جوان و نوجوان ما القا کند که اسرائیل یک کشور عضو سازمان ملل است و نباید موجودیت آن را زیر سؤال برد. تلاش پایگاه های صهیونیستی این است که کاربران خودبه خود هنگام مراجعه به این پایگاه ها تحت تأثیر قرار گیرند و به این باور دروغین برسند که این فلسطینی ها و مردم لبنان و غزه هستند که آتش جنگ و درگیری را شعله ور می کنند. آنان با سوء استفاده از هیجانات و انرژی جوانان دینی و غیرت ملی فرزندان ما سعی دارند بر احساسات این نسل تأثیر گذاشته و مسأله فلسطین را یک موضوع عربی قلمداد کنند و اشغال سرزمین قدس را خواست مردم آن خطه القا کنند و مردم مظلوم فلسطین را منفور جلوه دهند.

5. جدایی از فرهنگ مهدویت و انتظار

دشمنان معنویت در فضای سایبر تمام توان خویش را به کار بسته اند تا فرهنگ مهدویت و انتظار و اعتقاد به وجود منجی به ویژه حضرت مهدی(عج) را کم رنگ ساخته و با طرح سؤالات و شبهاتی ساختگی بر ذهن فرزندان ما تأثیر منفی گذاشته و عقاید و نظرات منحرف خویش را به آنان عرضه کنند. تلاش این اندیشه های باطل بر آن است که با انتشار مطالب و فیلم های تخیلی، نام حضرت مهدی(عج) را با خشونت و خونریزی و ناامنی مأنوس سازند و بر طبق اصل شرطی سازی در روان شناسی، به فرزندان القا کنند که با شنیدن نام حضرت مهدی(عج) به یاد خشونت افتاده، همواره از این شخص در هراس باشند.

یکی از فعالیت های تبلیغاتی که درباره اعتقاد به ظهور منجی توسط دشمنان در این عصر انجام گرفته، تولید فیلم «نوسترا داموس» است که سه ماه متوالی در شبکه های تلویزیونی امریکا به نمایش گذاشته شد و از طریق شبکه اینترنت نیز در دسترس جهانیان قرار گرفت. در این فیلم منجی مذکور با لباس عربی نشان داده می شود که هر کاری را با فشار یک کلید انجام می دهد و در اثر اقدامات او خون های بسیاری ریخته شده و تعداد فراوانی یتیم و بی سرپرست بر جای می ماند.

این فیلم سرگذشت زندگی ستاره شناس و پزشکی فرانسوی به نام «میشیل نوسترا داموس» است که نزدیک به 5٠٠ سال قبل می زیسته است. وی پیشگویی های خود را درباره آینده به رشته تحریر درآورده که مهم ترین آن ها پیشگویی او در مورد ظهور نواده پیامبر (ص) در مکه مکرمه و وحدت بخشیدن به مسلمانان و به زیر پرچم خود درآوردن آن ها و پیروزی بر اروپائیان و ویران کردن شهر و یا شهرهای بزرگ سرزمین جدید (امریکا) است.کارشناسان می گویند لابی صهیونیست و سازمان های جاسوسی و اطلاعاتی امریکا در ساختن این فیلم دست داشته اند و هدف آنان از تهیه چنین فیلمی بسیج نمودن ملت های امریکا و اروپا علیه مسلمانان به ویژه شیعیان است؛ زیرا آن را خطری می پندارند که غرب و تمدن آن را تهدید می کند.

6. گرایش به پورنوگرافی و مسائل جنسی

سوق دادن فرزندان به سمت پدیده پورنوگرافی و مسائل جنسی، از دیگر ترفند های پایگاه های اینترنتی است که پدید آورنده مشکلات اخلاقی برای فرزندان ما می باشد. از جمله این مشکلات می توان به اختلال در خواب و بلوغ زودرس اشاره نمود. هدف این پایگاه ها سست کردن بنیان خانواده ها و اشاعه فرهنگ فساد و فحشا در جامعه است؛ زیرا این رهیافتی است که برای برچیدن فرهنگ های اصیل دینی و اخلاقی و براندازی نظام های دینی همچون کشور اسلامی اندلس در گذشته تجربه شده است. اینان با پخش تصاویر، فیلم ها، داستان ها و مطالب مستهجن قصد دارند فرزندان ما را به فساد اخلاقی کشانده، آنان را به این پدیده معتاد سازند. آمار نشان می دهد که هر روز 266 صفحه جدید پورنو در اینترنت تأسیس می شود. تعدادی از پژوهشگران معتقدند که عادت بیمارگونه دیدن عکس یا فیلم های پورنو، بر رفتار جنسی افراد تأثیر منفی دارد. برخی دیگر از پژوهشگران نیز مشاهده تصاویر پورنو را با مصرف مواد مخدر مقایسه می کنند و ادعا می کنند که دیدن صفحات پورنو در اینترنت، تفاوتی با استعمال مواد مخدر ندارد. اینان می گویند یک بار دیدن پورنو، برای ابتلا به اعتیاد کافی است. فرزندان ما با مشاهده این گونه مطالب در صفحات وب با بن بست روحی شدیدی مواجه گشته، به افسردگی دچار خواهد شد. طبق گزارش پایگاه سیتنا از قول مهندس کرم بیگی، میزان و درصد استفاده از پهنای باند اینترنت در زمینة مسائل غیراخلاقی و چت در دنیا و ایران بین 3 تا 7 درصد است. این آمار از طریق جستجو در پایگاه ها به دست آمده است.

اگرچه تاکنون در ایران آمار دقیقی از این گونه پایگاه ها و میزان مراجعه به آن ها به دست نیامده است، با این حال بر اساس تحقیقات صورت گرفته و به احتمال فراوان، این آمار در کشورمان از درصد متوسط دنیا کمتر است. به غیر از این پایگاه ها، وبلاگ هایی چندین برابر بیشتر از وب سایت ها وجود دارند که به انتشار این گونه مطالب می پردازند. این صفحات و صفحات مشابه، آثاری چون خشونت و اختلالات رفتاری را نیز به دنبال خواهند داشت.

7. کاهش تأثیرپذیری اطفال از والدین

برخی پایگاه ها در اینترنت به فرزندان یاد می دهند که به نصایح و صحبت های والدین خویش اهمیت نداده و به بهانه های مختلف از جمله قدیمی بودن این سخنان و حضور در عصر فضای مجازی و دیجیتال در مقابل آنان بایستند. همچنین به نوجوانان آموزش می دهند که چگونه به اهداف خود دست یابند و به چیزی که می خواهند، خارج از قواعد خانواده، برسند. اینترنت به آنان تعلیم می دهد که چطور مطالبات خود را از پدر و مادر درخواست نمایند و از چه طریقی شانه از زیر بار خواسته های والدین خویش خالی کنند. فضای مجازی به آنان یاد می دهد که فقط به حرف های به اصطلاح امروزی گوش دهند و بر هدفی که مقصودشان است، اصرار ورزند. برخی صفحات وب در اینترنت راهکارهای مخالفت با والدین و فرهنگ فرزندسالاری را به آنان تعلیم داده، در پاره ای اوقات به طور غیرمستقیم خشونت علیه والدین را نیز توصیه می کنند.

8. ترویج فرهنگ غربی و ایجاد بحران هویت

فرهنگ، دایره ای گسترده دارد که در مطالعات جامعه شناختی، در دو بُعد مادی و معنوی مورد بررسی قرار می گیرد. بُعد مادی فرهنگ در حقیقت همان ابزار و وسایل نفوذ ارزش ها هستند و بعد دیگر آن، همان ویژگی های رفتاری و عقیدتی اکتسابی اعضای جامعه می باشد. هجوم فرهنگ بیگانه مسأله ای نیست که بتوان از ورود آن به کشور جلوگیری کرد. غرب با استفاده از فناوری و ابزار نوین، هنجارها و ارزش های خود را بر جوامع دیگر تحمیل می کند که در صورت عدم هوشیاری فرهیختگان، ممکن است جوامعی که به سوابق تاریخی خود توجه نکنند، به «واپس ماندگی فرهنگی» دچار شوند و ارزش ها و هنجارهای اصیل و بومی آن جامعه اضمحلال و تغییر یابد.

ابزارهای مدرن انتقال فرهنگ، شامل رسانه های گروهی، شبکه اینترنت و دیگر وسایل ارتباطی و مخابراتی است. روش دیرینه غرب در انتقال فرهنگ خود به سایر ملل این گونه است که محصولات فکری خود را به صورت فرضیه ها و اندیشه ها و ایده های علمی و تمدنی جدید به شکلی ارائه می دهدکه در محافل علمی و آموزشی، رفتارها و هنجارهای غربی به صورت ناخودآگاه از سوی دانش آموزان و دانشجویان پذیرفته و نشر داده می شوند؛ در حالی که علم و ارزش های حاکم بر غرب دو روی یک سکه اند و با هم تعامل داشته، لازم و ملزوم یکدیگرند. روح آموزش های غربی بر اومانیسم (انسان گرایی) مبتنی است و حال آن که این تفکر با اندیشه اسلامی که مبتنی بر الوهیت و دین سالاری است، تفاوت دارد. در این میان، مهم است که والدین فرزندان خود را هوشیار سازند تا در بهره گیری از مطالب و مفاهیم علمی از شبکه جهانی اینترنت، مراقب تأثیرگذاری فرهنگی دیگران نیز باشند و پیوسته پیشینه درخشان علمی و ملی و مذهبی خود را برای آنان گوشزد کنند.

یکی دیگر از فرهنگ های ترویجی غرب که بر تربیت نسل امروز تأثیرگذار است، مدگرایی غربی می باشد که طریقه پوشیدن لباس، آرایش مو و به طور کلی آرایش ظاهر را به اشکال متنوع به ظهور رسانده است. سرمایه داران و سودجویانی که بسیاری از صفحات وب را در دستان خود گرفته اند، سعی دارند فرهنگ مدگرایی خویش را به فرزندان ما تحمیل نمایند و آنان را به سمت فرهنگ پوششی خود بکشانند. آنان با انتشار تصاویر و فیلم های گوناگون فرزندان را به سمت مدهایی چون سبک شیطان پرستان و همجنس گرایان سوق می دهند و با ترویج فرهنگ برهنگی و نیمه برهنگی بر جذابیت های جنسی کار خویش می افزایند. آنان با تغییراتی در غالب فرهنگ عمومی جامعه، فرهنگ های عرف جامعه را به سوی اهداف خویش هدایت می کنند. کشور های غربی با تغییر رویکرد نسبت به پدیده حجاب سعی دارند تا آن را تا حد یک امر زیباشناختی تنزل دهند و حجاب را از فلسفه اصلی خود که پوشیدگی است، جدا کنند. بی شک، رویکرد مُدمحور به حجاب با آموزه های اجتماعی اسلام تناقض دارد. این رویکرد متضمن پاسخ به تنوع طلبی بصری است و حال آن که آموزه های اسلام درباره حجاب اساساً به از بین بردن زمینه های بصری گناه از سطح جامعه توجه دارد. استکبار جهانی که نتوانست اعتقادات مردم مسلمان را از آن ها بگیرد، اکنون می کوشد با خارج کردن اعتقادات از مسیر اصلی خود و تبدیل آن ها به اموری بی اثر و بی خطر، حتی از آن ها برای مقاصد خود بهره برداری کند تا دیگر حجاب و پوشش اسلامی سلاحی در برابر تنوع طلبی و مُدگرایی غربی نباشد، بلکه خود همراه و مکمل آن باشد. در داخل کشور نیز چند سالی است که برای ساماندهی وضع پوشش، اقدام به برگزاری نمایشگاه های زنده لباس می شود. به نظر می رسد باید در اصل برگزاری این نوع نمایشگاه ها که اساساً برای پاسخ گفتن به تنوع طلبی در عرصه عمومی جامعه است، تجدید نظر صورت گیرد.

9. تشویق به هنجارشکنی اجتماعی

از دیگر آموزه های برخی از پایگاه ها در اینترنت، تشویق نوجوانان و جوانان به اعمالی بر خلاف هنجارهای جامعه است. این مطالب فرزندان را به اعمال ضد هنجاری از جمله: دزدی، آدم ربایی، قتل، آشوب گری، نشر اکاذیب و یا مهمانی های شبانه تحریک می کند. پایگاه های مذکور حتی به آموزش خودکشی مبادرت ورزیده و راه های مختلف آن را تعلیم می دهند. پایگاه هایی در شبکه اینترنت وجود دارند که فرزندان را به ساختن صفحات وب و وبلاگ های مختلف با عناوینی چون: سکس و مطالب ضد انقلاب اسلامی، دین و تشیع راهنمایی می نمایند.

10. اعتیاد به اینترنت و بازماندن از رشد علمی و جسمی

فضای اینترنت به لحاظ جذابیت های آن، ساعت ها فرزندان را به خود مشغول می سازد موجبات سرگرمی آنان را فراهم می کند. به این ترتیب، کودکان و نوجوانان بسیار به چنین محیطی علاقه مند می شوند و سعی می کنند بیشتر وقت خویش را در مقابل رایانه و درون فضای سایبر بگذرانند که به تدریج به آن اعتیاد پیدا می کنند. بر اساس گزارش خبرگزاری ایسنا پروفسور دایان ویلند که درباره اعتیاد رایانه ای تحقیقات می کند، معتقد است: بسیاری از کاربران اینترنت عادت دارند که هر روز ساعات بسیاری آنلاین باشند؛ حتی اگر هدف خاصی را در دنیای مجازی دنبال نکنند. 5 تا 10 درصد کاربرانی که در حال حاضر به اینترنت اعتیاد ندارند، در گذشته این تجربه را داشته اند.

عده ای از کاربران تنها برای ایجاد ارتباط با دیگران وارد محیط شبکه می شوند و حتی اگر یک روز این کار را انجام ندهند، احساس می کنند که چیزی از زندگی آن ها گم یا کم شده است. اعتیاد آنلاین علاوه بر این که مضررات اجتماعی در پی دارد، می تواند برای سلامت کاربر نیز خطرناک باشد.

پروفسور ویلند ادامه می دهد که در هر صورت در حال حاضر نگرانی ها نسبت به اعتیاد اینترنتی شدت گرفته و با توجه به گسترش روزافزون اینترنت در جهان، به طور مسلم، پدیدة اعتیاد به اینترنت در آینده وسیع تر خواهد شد و باید زمینه ای را برای استفادة صحیح از دنیای مجازی فراهم آورد.

به گفتة وی، بسیاری از معتادان به اینترنت، در دوره هایی از زندگی خود دچار افسردگی، استعمال مشروبات الکی و آشفتگی های روانی بوده اند. معتادان به اینترنت همچنین نسبت به تحصیل علم بی میل می شوند و همین امر موجبات دلسردی آنان از ادامه تحصیل گردیده، در نهایت، ترک تحصیل می کنند.

از دیگر مضرات، عدم رشد روحیه اجتماعی، ناتوانی در تعامل با دیگران و جامعه و نیز عدم رشد جسمی در کودکان و نوجوانان است که صدمات جبران ناپذیری را به همراه خواهد داشت.

11. دوست یابی های خطرناک اینترنتی

در اینترنت پایگاه های مختلف دوست یابی به چشم می خورد که فرزندان ما بدون این که آگاهی داشته باشند، جذب آنان شده و با افرادی که مشخص نیست چه کسی هستند، از کجا هستند؟ خانواده آن ها کیست، دارای چه عقاید و فرهنگی هستند و چند سال سن دارند، دوست می شوند و ممکن است تحت تأثیر قرار گرفته و به راه های انحرافی کشیده شوند. خبرگزاری فارس طی گزارشی بیان کرده است که یکی از مشکلات جدید کار در فضای اینترنتی، دوستی های مجازی یا علاقه مندی نوجوانان و جوانان از طریق اینترنت است که متأسفانه پس از دوست یابی و شکست در ارتباط و ملاقات به افسردگی کشیده شده و بعضاً دست به خودکشی می زنند. این دوستی های مجازی مشکلات فراوانی را برای خانواده ها به وجود آورده است. دوست یابی اینترنتی، فرهنگ دوست یابی بدون هویت و منطق را رواج می دهد و زمینه روابط نامشروع و خارج از ضوابط و عرف را فراهم می سازد؛ بدون آن که والدین از این شرایط آگاهی داشته باشند.

سخن پایانی: وظیفه والدین و مسئولان

در برابر این تهدیدها والدین می توانند با نقش نظارتی خود مانع بسیاری از انحرافات شده و با انجام تمهیداتی مناسب، محیطی امن را در اینترنت برای فرزند خویش ایجاد نمایند. این موضوع باید پذیرفته شود که در این عصر اتصال به اینترنت امری اجتناب ناپذیر است. پس والدین باید با مدیریت خویش بر کار فرزندان خود در دهکده اطلاعات نظارت کنند. مدیریت و نظارت والدین بر شبکه اینترنت راه های متعددی اعم از حضوری، فنی و تخصصی، تربیتی و ارشادی دارد که می توانند اعم از متخصصان امر، مشاوره های لازم را دریافت کنند.

اما نقش مسئولان، بسیار حیاتی است. مسئولان ابتدا باید با اجرای طرح فیلترینگ قدرتمند جلوی استفاده از پایگاه های خلاف اخلاق و عرف را بگیرند. دوم این که باید با تأسیس پایگاه های مختلف و جذاب و مناسب سنین مختلف و ارائه مطالب مفید و نیز اعلام هشدارهای جدی در مورد سوء استفاده های اینترنتی، به معرفی فرهنگ ناب اسلام و تشیع و بیان افتخارات ملی و مذهبی و آرمان های انقلاب شکوهمند اسلامی پرداخته، محیط را برای رشد فکری، علمی و جسمی فرزندان میهن اسلامی مان فراهم سازند.

به عقیده نگارنده لازم است از دوران مدرسه فرهنگ استفاده از امکانات نوپدید را آموزش داده و کتب درسی با عنوان فناوری اطلاعات در مدارس تدوین و تدریس شود و در آن جا به فرصت ها و تهدید های این دانش جدید پرداخته گردد و فرزندان را با مزایا و آسیب های آن آشنا نمایند.

منابع:

1. نقش رسانه ها در تربیت جوانان، دکتر غلامعلی افروز، www.maroofyaran.net.

2. تعلیم وتربیت و ویژگی های دوران معاصر، دکتر سید مهدی سجادی، www.iranpress.ir.

3. تبلیغات دینی در بستر اینترنت، www.gerdab.ir.

4. حوزه نت، ماهیت و قلمرو تعلیم و تربیت اسلامی، دکتر خسرو باقری.

5. روزنامه کیهان، ش18446.

6. پایگاه فرهنگی تبلیغی فترت، دکان های دروغین معنوی.

7. روزنامه قدس، 18 خرداد 1385.

8. پایگاه شمس ولایت، عرفان های دروغین با ادعاهای ملکوتی، علی حمیدیان.

9. خبرگزاری آینده روشن، اقدامات غرب در جهت مخدوش نشان دادن انقلاب جهانی حضرت مهدی(عج).

10. پدیده جدید: اعتیاد به پورنو، www.gerdab.ir.

11. همان.