با فرا رسیدن ماه مبارک رمضان، شور و هیجانی وصف ناشدنی در گوشه گوشه ی این جهان پهناور و مخصوصاً در کشورهای اسلامی پدید می آید که دانستن رسم و آیین استقبال از ماه رمضان در این کشورها، خالی از لطف نخواهد بود.
هند
ماه رمضان نزد مسلمانان هند با جمعیتی بیش از 200 میلیون نفر، از اهمیت خاصی برخوردار است، به طوری که در دهه سوم ماه شعبان و در آستانه فرا رسیدن ماه مهمانی خدا، مسلمانان با غبارروبی و تمیز کردن مساجد، خود را برای استقبال از ماه مبارک رمضان آماده می کنند.
همچنین مسلمانان با رنگ آمیزی و استفاده از انواع خوشبوکننده ها و پارچه های متنوع، با تزیین اماکن و مساجد، زمینه جذب و حضور بیشتر مردم به این اماکن را در این ماه فراهم می کنند. مسلمانان در هند به طور معمول، 10 روز آخر ماه مبارک رمضان را به اعتکاف می گذرانند و توجه خاصی به شب های قدر دارند، به همین علت در شب قدر بهترین لباس ها را می پوشند.
مسلمانان این کشور در شب بیست و هفتم ماه مبارک رمضان به زیارت قبور می روند و بر سر مزار آنان، قرآن تلاوت می کنند. در کشور هند، جمعه آخر ماه مبارک رمضان، جمعه وداع نامیده می شود و به همین مناسبت، مسلمانان به بزرگ ترین مسجد شهر می روند و نماز جمعه را برپا می دارند و پنجشنبه شب، خیابان های مجاور را مسدود کرده و آنجا را پاکیزه می کنند. روزه داران در این ماه، روزه خود را با نمک، آب و خرما باز می کنند.
کویت
در ماه رمضان، فضای روحانی و خاصی در سراسر کشور کویت حکم فرماست. هرساله در روز آخر شعبان، مراسم ویژه ای به نام قریش برگزار می شود که در این مراسم، مردم پایان ماه شعبان و فرا رسیدن ماه مبارک رمضان را جشن می گیرند و شیرینی و حلوای خاصی را میان مردم و خانواده ها توزیع می کنند.
همچنین در پنج روز اول ماه مبارک، مردم در دیدارهای خیابانی یا با حضور در خانه بزرگان، فرا رسیدن ماه رمضان را به هم تبریک می گویند و در این چند روز، کمتر کسی در خانه می ماند. مردم در دیوانیه ها (که محل هایی برای تجمع اهالی یک قوم یا محله اند) برای دیدار و گفت وگو با بزرگان خود جمع می شوند و فرا رسیدن ماه مبارک رمضان را به یکدیگر تبریک می گویند.
در نیمه ماه رمضان یعنی روز پانزدهم نیز مراسم خاصی در این کشور برگزار می شود، به گونه ای که پس از افطار، کودکان با لباس های سنتی و نو به خیابان ها می آیند و با سردادن سرودهای محلی ویژه ای، این روز را تبریک می گویند.
از روز اول ماه رمضان در همه محله ها و در کنار خیابان ها، خیمه هایی دیده می شود که به توزیع افطار میان مردم می پردازند. در کویت نیز مانند دیگر کشورهای عربی، افرادی با نام مسحراتی وجود دارند که در سحرهای ماه رمضان، مردم را از خواب بیدار می کنند. تاکید مردم کویت بر اقامه نماز صبح در مساجد، از نکات قابل توجه دیگر کویتی هاست.
مالزی
آغاز ماه مبارک رمضان در مالزی به دلیل تنوع قومی گسترده و حضور اقلیت قابل توجهی از چینی ها و هندوها، تا حدودی متفاوت تر از دیگر کشورهای اسلامی است. با آغاز ماه رمضان، چهره بیشتر شهرهای این کشور، رنگ و بوی مذهبی به خود گرفته و فعال شدن بیشتر مساجد و پخش مداوم دعا، نیایش و قرآن، آذین بندی خیابان ها، افزایش فعالیت های فرهنگی مدارس، دانشگاه ها و ادارات این کشور، برپایی بازارهای مخصوص رمضان و تعطیلی روزانه برخی رستوران های مسلمانان، از جمله ویژگی های این ماه مبارک در مالزی محسوب می شود.
یکی از جلوه های بارز ماه مبارک رمضان در مالزی که همچنین به عنوان یک سنت دیرینه در این کشور تلقی می شود، راه اندازی بازارهای رمضان با عنوان محلی پاسار مالام است که در ایام این ماه، همه روزه در گوشه و کنار شهرها و در هنگام افطار برپا می شود. در بیشتر مساجد مالزی به ویژه مساجد بزرگ این کشور، هر شب سفره افطار برقرار است و با گفتن اذان مغرب، مردم در مساجد با خرما و شربت، روزه خود را باز و در نماز مغرب شرکت می کنند.
پس از نماز مغرب هم سفره افطار کامل شده و از روزه داران با انواع غذاهای بومی و سنتی پذیرایی می شود. برپایی نماز تراویح، از جمله دیگر رسوم مسلمانان این کشور در ایام رمضان محسوب می شود، به طوری که مردم این کشور پس از افطار و اقامه نماز مغرب، به صورت گروهی به مساجد می روند و مراسم نماز تراویح را به عنوان یک وظیفه عبادی به جا می آورند.
افغانستان
رمضان در افغانستان متفاوت، اما همانند سایر کشورهای اسلامی، شور و حال دیگری دارد. مردم افغانستان، آداب و رسوم خاصی دارند و از چند روز قبل به پیشواز ماه رمضان می روند. بسیاری از مردم این کشور، روزهای آخر ماه شعبان را روزه می گیرند و به این ترتیب از ماه رمضان استقبال می کنند.
همچنین افغان ها قبل از ماه رمضان به جارو زدن و غبارروبی مساجد پرداخته، تا آن را برای استقبال پرشور مردم از منابر وعظ و مهمانی خدا آماده کنند. در این ماه از خانه ها و بازار، صدای مداحی و منقبت (نعت) رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سایر بزرگان دینی شنیده می شود.
افطاری دادن به فقرا و کمک به آن ها در بین مردم افغانستان مرسوم است و در مساجد، هر کسی سعی دارد با دادن افطاری کسب فیض کند. گاه سبقت گرفتن مردم برای دادن افطاری بر دیگران دیدنی است. سفره های مردم در ماه رمضان اندکی رنگین تر از سابق می شود. چاشنی سفره حتی در خانواده های فقیر، هیچ گاه ترک نمی شود و نوعی ترشی خاص افغانی به نام چتنی تهیه می کنند. زولبیا که مردم افغانستان آن را جلبی می نامند هم طرفداران زیادی در این ماه دارد.
جمهوری آذربایجان
مسلمانان جمهوری آذربایجان، ماه رمضان را ماه عروج می نامند و یک هفته قبل از حلول ماه مبارک، به تدارک جشن می پردازند. مسلمانان این کشور با حلول این ماه، مسابقه اسب سواری و جشن های ملی خود را برگزار می کنند.
در این ماه بیشتر رستوران ها به حالت تعطیل درمی آیند. همچنین در این ماه در اغلب مساجد، سفره احسان برپا می شود و به طور کلی، مساجد در این ماه از ازدحام بیشتری نسبت به ماه های دیگر برخوردار است، به ویژه مساجد بزرگ که مسلمانان جمهوری آذربایجان، نماز را در این مساجد باشکوه به جماعت به جا می آورند.
ترکیه
مسلمانان در ترکیه قبل از شروع ماه رمضان به تزیین خیابان ها و مساجد می پردازند و با چراغانی مساجد و گذرها، آمدن ماه رمضان را به یکدیگر تبریک می گویند. بازار عطارین که یکی از مهم ترین و بزرگ ترین بازارهای قدیمی تجاری در کلان شهر استانبول است، در ایام ماه رمضان، ازدحام شدیدی برای خرید و فروش در آن به چشم می خورد و مسلمانان به خرید مایحتاج این ماه به ویژه انواع شیرینی ها و غذاهای مخصوص اقدام می کنند.
طی ایام ماه مبارک رمضان در برخی شهرهای ترکیه، چادرها و خیمه هایی در میادین و اماکن عمومی به منظور افطاری دادن برپاست تا به کسانی را که هنگام افطار در منزل نیستند یا در حال رانندگی هستند، افطاری دهند.
هنگام سحر، علاوه بر بانگ مناجات مساجد، بر اساس عادتی دیرینه و قدیمی، سحرخوان ها به خیابان ها و کوچه ها می آیند و برای بیدار کردن مسلمانان جهت خوردن سحری و اقامه نماز، آواز سر می دهند. برنامه دیگر در ماه مبارک رمضان به نمایش گذاشتن خرقه شریف (منسوب به نبی مکرم اسلام صلی الله علیه و آله) است که در موزه استانبول قرار دارد. نمایش خرقه شریف، بسیار مورد توجه مردم ترکیه است و از اقصی نقاط این کشور برای دیدن آن به استانبول مسافرت می کنند.
