13نکته ای که احتمالاً در مورد اضافه وزنتان نمی دانستید
امروزه دانشمندان کشف کرده اند که ژن چاقی، عدم توازن هورمونی و حتی عده ای می گویند ویروس ها در بروز چاقی نقش دارند. شاید شما هم جزو آن دسته از افرادی باشید که فکر می کنند کم کردن غذای روزانه و ورزش و تحرک بیشتر، تنها راهکار مقابله با چاقی است. این تصوری است که عامه مردم دارند اما حقیقت چیز دیگری است؛ شما درطول روز به خیلی ها بر می خورید که چاق هستند و اولیه نکته ای که به ذهنتان خطور می کند این است که این آدم خیلی تنبل و تن پرور است اما همان طور که گفتیم همیشه هم این طور نیست.
تحقیقات فراوانی در ارتباط با علل چاقی و راه های مقابله با آن صورت گرفته. باید دید دلیل اینکه با وجود راهکارهایی که همه روزه در روزنامه ها می خوانیم یا در تلویزیون می بینیم خیلی ها همچنان اصرار بر چاقی دارند و به این راحتی ها تغییری در شرایط شان پدید نمی آید چیست. در این مقاله به آخرین راهکارهای مقابله با چاقی و علل و عوامل آن پرداخته خواهد شد.
چاقی ژن دارد
هنگامی که دانشمندان برای اولین بار آزمایش ارثی بودن یا نبودن چاقی را روی یک موش آزمایشگاهی انجام دادند به این نتیجه رسیدند که ارثی بودن این بیماری در انسان و برخی حیوانان چندان هم دور از ذهن نیست. سال ها بعد با بررسی ژنوم انسان، ارتباط آن با چاقی و نیز قابلیت آسیب پذیری فزاینده انسان در ابتلا به دیابت نوع دو، تأثیر نشانه های ژنتیکی در بروز چاقی و بیماری های ناشی از آن بیش از پیش روشن شد. با بررسی های انجام شده مشخص شد که در مجموع، افرادی که دو نمونه از این ژن را در بدنشان داشتند 40درصد بیش از دیگران در معرض ابتلا به دیابت بودند و 60 درصد احتمال چای شان بیش از دیگر افرادی بود که این دو نمونه ژن را نداشتند. آنهایی که تنها یک نمونه از این ژن را هم در بدنشان داشتند به چاقی مبتلا بودند.
بعضی ها چربی دار ترند
نکته ای که نظر دانشمندان را به خود جلب کرده، این است که نسبت سلول های چربی زای برخی از افراد دو برابر دیگران است. این میزان حتی موقعی که چاق نیستند و یا وزن کم کرده اید هم در مورد فرد صادق است. در حقیقت هیچ فرقی نمی کند که چاق باشید یا لاغر، میزان سلول های چربی بدنتان ثابت است و حتی در حال افزایش، خون این دسته افراد هم به نسبت دیگران بسیار چرب است. رشد سلول های چربی زا در کودکی آغاز اما ظاهرا چند سال بعد متوقف می شود. احتمالا سلول های چربی زای بدن در دو سالگی شروع به تولید این نمونه از سلول ها می کنند. درصد بالا رفتن میزان رشد سلول ها هم زیاد است، حتی اگر فرد در کودکی کالری مصرف نکند.
هر چه چاق تر، لاغری دشوارتر
یک تیم تحقیقاتی از دانشمندان با بررسی های دقیق، تغییرات سطح سلولی را هنگام افزایش وزن بدن مورد مطالعه قرار دادند. یکی از این تحقیقات بر دوقلوها؛ یکی چاق و دیگری لاغر انجام گرفت که طی آن مشخص شد تفاوت متابولیسم موجود در این دوقلوها موجب تفاوت آنها با یکدیگر شده است. در واقع نتیجه بررسی های انجام شده نشان می داد که فرایند سوزاندن سلول های چربی زا در دوقلوهای سنگین وزن تر دشوار تر است. در یکی دیگر از پژوهش ها مشخص شد که افزایش وزن بدن به میزان مشخص، متابولیسم پایه بدن را کاهش داده و تأثیرات زیانباری در بدن به همراه دارد. به این معنی که هر چقدر چاق تر شوید لاغرتر شدن برایتان سخت تر خواهد شد اما آنچه مسلم است با افزایش فعالیت های جسمانی می توان به تناسب اندام رسید.
استرس چاق می کند
یکی از مهم ترین علل چاقی گذشته از نوع غذا و بی تحرکی، قرار گرفتن در موقعیت های استرس زا است. طی یکی از تحقیقات انجام شده، وقتی از موش هایی که به خوردن کربوهیدارت عادت کرده بودند، غذاهای حاوی این مواد را گرفتند هورمون های استرس زای موجود در این حیوان دچار نوسان فراوانی شد.
از طرف دیگر، هورمون های استرس زا میزان ذخیره چربی بدن را نیز بالا می برند. برای کاهش وزن و تناسب اندام سعی کنید علاوه بر ورزش روتین و روزمره در شرایط استرس زا قرار نگیرند و از تکنیک های آرام بخش یا اختصاصی وقت تان به خانواده استفاده کنید.
تأثیر رژیم غذایی مادر باردار بر چاقی فرزند در آینده
همه ما خوب می دانیم که سیگار کشیدن مادر، خطر تولد نوزاد با وزن کمتر از حد معمول را افزایش می دهد. پس چرا با وجود اطلاع از خطرات اینچنینی، از مضرات استفاده از غذاهای ناسالم بی اطلاعیم؟ دانشمندان علم تغذیه مدت ها ست ثابت کرده اند که مصرف بیش از حد غذاهای قند دار و چرب در زنان باردار بسیار مضر و خطرناک است. محققان طی تحقیقی بر روی جوندگان ماده دریافتند در اطراف رحم این جانداران که به نسبت دیگر موجودات چاق ترند در مقایسه با جانداران معمولی، گلوکز بیشتری جمع می شود. این فرایند هم به نوبه خود سبب کاهش پروتئین هایی می شود که سیستم های ایمنی بدن، کنترل اشتها و سیستم متابولیکی ذهنی در حال رشد را تنظیم می کنند.
دانشمندان در سلسله آزمایش های خود به بررسی تفاوت های دو نوع کودک پرداختند؛ کودک اول پیش از عمل جراحی لاغری مادر و کودک دوم پس از عمل جراحی لاغری مادر به دنیا آمده بود. طبق این بررسی ها، احتمال ابتلای کودک به چاقی در هر دو حالت وجود دارد. خصوصیات ژنتیکی و نوسانات وزن، تأثیرات زیانباری بر رحم زنان دارند.
کم خوابی چاق می کند
به اعتقاد دانشمندان، خواب بیشتر در فرد احساس سیری پدید آورده و بی اختیار وزن کاهش پیدا می کند. به اعتقاد محققان دانشگاه شیکاگو، کمبود خواب یا بی خوابی، فرد را دچار آشفتگی کرده و تعادل هورمونی بدن را به هم می زند که این خود به کاهش هورمون پپتید منجر می گردد. کاهش این هورمون منجر به احساس بهتر در فرد و افزایش هورمون اشتها آور در بدن می گردد. در نتیجه احساس گرسنگی می کنیم. پس خواب راحت ترین راهکار مقابله با چاقی است.
بهتر است همسرتان را هم لاغر کنید!
همسران می توانند تأثیر مثبتی بر تناسب اندام یکدیگر داشته باشند. این تأثیر می تواند ترغیب یکدیگر به ورزش یا نام نویسی ر کلاس های آمادگی جسمانی باشد. تحقیقات صورت گرفته نشان می دهد کم و زیاد شدن وزن بدن، بر نزدیکان فرد نیز تأثیر می گذارد؛ به اعتقاد دانشمندان، افزایش وزن زن یا شوهر، احتمال چاقی یکی از طرفین را به میزان 37درصد افزایش می دهد. بنابراین چاقی یا لاغری یکی از اعضای خانواده، بر دیگر افراد آن خانواده نیز تاثیر می گذارد.
مراقب ویروس چاقی باشید
عامل بسیاری از مشکلات تنفسی شدید و بیماری های روده ای، ویروس ها هستند. اثر چربی بر بروز بیماری های مذکور تا پیش از این ثابت نشده بود اما با تزریق چربی به جوجه ها و وارد آمدن فشار و چاق شدن آنها، نشانه های دیگری آشکار شد.
تحقیقات نشان می دهد هنگامی که برخی سلول ها مورد تهاجم قرار می گیرند به سوی سلول های چربی زا حرکت می کنند. ظاهراً ویروس هایی که به بدن هجوم می آورند میزان سلول های چربی زای بدن را افزایش می دهند.
با در نظر گرفتن این مطالعات، ایا روزی خواهد رسید که واکسن مقابله با چاقی هم اختراع شود؟
اسمش را نبر چاق می شوی!
اگر چه نمی توان خوردن هیچ غذایی را اعتیاد آور دانست اما همان طور که همه می دانیم مصرف کوکائین یا الکل به شدت اعتیاد زاست. دانشمندان طی تحقیقات صورت گرفته در سالیان اخیر به برخی مشابهت های غیر طبیعی میان برخی غذاها و مواد اعتیاد آور پی بردند. به اعتقاد محققان، بر زبان آوردن نام برخی از غذاها سبب می شود بخش های خاصی از مغز فعال شوند. این بخش ها همان نقاطی هستند که هنگام اعتیاد فرد به مواد اعتیاد آور فعال می شوند. برخی از دانشمندان این انگیزش را به هورمونی به نام دوپامین نسبت می دهند. بدن افرادی که کمتر پذیرنده دو پامین باشد برای واکنش و انفعال لذت بخش تر به غذای بیشتری نیاز پیدا می کند.
رادیکال های آزاد، عامل چاقی
رادیکال های آزاد نه تنها عامل پیری زودرس هستند بلکه باعث چاقی شما هم می شوند. این ملکول اکسید کننده به سلول هایی که پیام آور سیری هستند، آسیب می رسانند. رادیکال های آزاد اگر چه در اثر خوردن مواد غذایی مختلف ممکن است ایجاد شوند اما میزان تولید آنها با خوردن انواع شکلات و شیرینی، چیپس و دیگر هیدررات های کربن افزایش می یابد. انقال پیام سیری با گذشت زمان دچار اختلال می شود و همان طور که این پیام رسانی ضعیف تر می شود اشتیاق ما برای خوردن بیشتر می شود تا حدی که ممکن است حجم معده را هم افزایش دهد.
ورزش را شروع کنید
درست است که پزشکان می گویند سعی کنید در طول روز حدوداً 30دقیقه فعالیت جسمی منظم داشته باشید و دفعات ورزش روزانه تان را پنج روز در هفته تنظیم نمایید اما 10دقیقه پیاده روی در طول روز هم تأثیر مثبتی بر تناسب اندامتان خواهد داشت. حتی همین که سعی کنید به جای آسانسور از راه پله استفاده کنید با اتومبیل تان را با فاصله از مقصدتان پارک نماییند تا اندکی پیاده روی کنید.
حفظ اعتدال، نه کم خوری
امروزه می توان برنامه های لاغری و تناسب اندام فراوانی را به چشم دید که هر کدام طرح خاصی را به مخاطبان خود پیشنهاد می کنند. اما در تمامی این طرح ها و رژیم های غذایی به ظاهر متنوع، اصول مشترکی را می توان به چشم دید.
- از کربوهیدرات هایی چون غلات و فیبر استفاده کنید.
- از خوردن چربی های دارای ترانس و چربی های اشباغ شده خودداری نمایید.
- پروتئین رقیق مصرف کنید.
- میوه و سبزیجات زیاد میل نمایید.
به اعتقاد محققان، کلید مشکلات ناشی از چاقی و راه حل آن، حفظ اعتدال در غذا خوردن است. فرقی نمی کند غذا گیاهی باشد یا غیر گیاهی، میانه روی همواره نقش عمده ای در سلامت افراد بازی می کند.
عفونت گوش هم چاق می کند
یکی از مسائلی که سال ها ذهن پژوهشگران را به خود مشغول کرده این است که چرا افرادی که غذا را با اشتیاق کمتری نسبت به دیگران می چشند چاق تربه نظر می رسند. یک فرضیه این بود که عفونت گوش که به عصب حس چشایی آسیب وارد می کند عامل این مشکل است. محققان با فهرست بندی 6584 پرسش نامه و آمارگیری از این تعداد، دریافته اند که احتمال چاقی در افراد بالای 35سال که از عفونت گوش رنج می برند دو برابر دیگران است. با نگاهی به پرسش نامه های مطرح شده می توان دریافت بیمارانی که پیش از این به عفونت های گوش مبتلا بودند تمایل بیشتری به خوردن شیرینی جات و غذاهای چرب داشتند. شاید بتوان عصب های آسیب دیده که آستانه تحمل بالاتری را در برابر شیرینی جات و چربی دارند دلیل این رخداد دانست. حتی افزایش نسبی کالری ها را هم در طول زمان می توان به علل فوق افزود.
پیشگیری از عفونت گوش در کودکان همچون ابتلا به سرماخوردگی کار دشواری است. البته می توان در بزرگسالان با ترک سیگار عوارض عفونت های گوش را از میان برد. بزرگسالانی که اضافه وزن دارند و از عفونت شدید گوش برنج می برند باید بیشتر مراقب نوع غذا و طعم آن باشند. می توان به راحتی هر چه تمام تر با جایگزین کردن میوه به جای شیرینی یا روغن زیتون به جای کره، بیش از پیش به داشتن اندامی متناسب کمک کرد.
منبع:دو هفته نامه ی همشهری مثبت، شماره ی 174.
