هنری فوندا، ستاره فیلم های وسترن

هنری جینز فوندا، متولد 16 مه 1905 در گرند آیلند، نبراسکا، ایالات متحده آمریکا، مادری به نام الما هربرتا (جینز) و پدری به نام ویلیام بریس فوندا داشت که در کار تبلیغات و چاپ مشغول بود. نیاکان او هلندی، انگلیسی و اسکاتلندی بودند.

 

هنری فوندا حرفه بازیگری را با خانه تئاتر اوماها شروع کرد. سپس به بازیگران دانشگاه کیپ کاد پیوست و بعدها از سال 1926 تا 1934 به برادوی در نیویورک رفت تا حرفه تئاتر خود را توسعه دهد. اولین نقش های بزرگ او در برادوی شامل «چهره های جدید آمریکا» و «کشاورز همسر اختیار می کند» بودند که این آخری در سال 1935 با نسخه سینمایی روی پرده رفت و تبدیل به نقطه شروع بازیگری حرفه ای فوندا در هالیوود شد.

 

سال بعد او با فرانسیس سیمور فوندا ازدواج کرد که حاصل این ازدواج دو فرزند به نام های جین فوندا و پیتر فوندا بود و هر دوی آنها ستاره های سینمایی بزرگی شدند و حتی نوه فوندا نیز حالا بازیگری به نام بریجت فوندا است.

هنری فوندا بیشتر با نقش های ایب لینکلن در فیلم «آقای لینکلن جوان» (1939)، تام جود در «خوشه های خشم» (1940) که برای آن نامزدی جایزه اسکار را بدست آورد، نورمن ثایر در «روی گلدن پاند» (1981) که برای آن جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد را در سال 1982 بدست آورد، شناخته می شود.

 

وی یکی از افسانه های دنیای قدیم هالیوود محسوب می شود و دوست و رفیق صمیمی جیمز استوارت، جان فورد و جاشوا لوگان بود. حرفه بازیگری او در سینما که حدود 50 سال طول کشید با حضور به یادماندنی اش در تئاتر و تلویزیون آمریکا کامل می شود.

هنری فوندا 5 ازدواج داشت که اولی در دسامبر 1931 بود که با مارگارت سولاوان ازدواج کرد و در مارس 1933 از او جدا شد. در سپتامبر 1936 با فرانسیس سیمور بروکا ازدواج کرد و در آوریل 1950 سیمور از دنیا رفت. در دسامبر 1950 با سوزان بلانچارد ازدواج کرد که با داشتن یک فرزند، در ماه مه 1956 این دو متارکه کردند. در مارس 1957 فوندا با افدرا فرانکتی عهد و پیمان ازدواج بست و در ژانویه 1961 از او جدا شد و در دسامبر 1965 همسری به نام شرلی فوندا اختیار کرد که با مرگ فوندا در اوت 1982، این زندگی مشترک به پایان رسید.

 

در اکتبر 1997، از سوی مجله امپایر بریتانیا وی در رتبه 95 لیست صد ستاره سینمایی برتر تمام دوران ها قرار گرفت.

تحصیل در رشته بازیگری را با دوروتی براندو، مادر مارلون براندو، آغاز کرد.

وی پدر جین فوندا و پیتر فوندا از ازدواجش با فرانسیس بروکا و پدرخوانده فرانسیس دو ویلر بروکا و ایمی فیشمن از ازدواجش با سوزان بلانچارد است. هنری فوندا پدربزرگ بریجت فوندا، جاستین فوندا، ونسا وندیم و تروی گریتی است.

جین فوندا در مصاحبه با باربارا والترز ادعا کرده بود که پدرش عمیقاً عاشق لوسیل بال بوده و این دو در مدت فیلمبرداری «مال تو، مال من و مال ما» در سال 1968 دوستان بسیار صمیمی ای بوده اند.
سرگرمی او ساختن ماکت هواپیما و کایت بود.

در سن 76 سالگی، او پیرترین بازیگری بود که تابحال جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد را بدست آورده بود. علیرغم داشتن شخصیتی مهربان، قهرمان و صادق روی پرده سینما، اغلب او را به عنوان فردی سرد، خشک و عصبانی در خارج از فیلم ها توصیف می کردند.

دوستی و همکاری بیست ساله او با جان فورد به خاطر مشت زدن به فورد طی فیلمبرداری «آقای رابرتز» در سال 1955 به پایان رسید.

در سال 1948 جایزه تونی بهترین بازیگر درام را برای نقش اول «آقای رابرتز» بدست آورد. وی در سال 1979 نیز جایزه ویژه تونی دومش را گرفت و بار دیگر نامزد جایزه تونی برادوی در سال 1975 به عنوان بهترین بازیگر درام برای «کلارنس دارو» شد.

مجله پریمیر او را دهمین ستاره برتر تمام دوران ها نامید. موسسه فیلم آمریکا او را ششمین بازیگر برتر خود در لیست 50 افسانه سینمایی بزرگ دنیا قرار داده است.

هنری فوندا و دخترش جین فوندا، اولین زوج پدر و دختری بودند که در یک سال (سال 1982)، با هم نامزد جایزه اسکار شدند. در میان زوج های پدر و دختری که جایزه اسکار را برده اند، او و دخترش جین یکی از دو زوجی هستند که دختر زودتر از پدر جایزه اسکار را برده است.

 

زوج دیگر خیلی میلز و جان میلز بودند. جایزه اسکار افتخاری هیلی در سال 1960 برای بهترین بازیگر نوجوان به خاطر فیلم «پولیانا» در سال 1960 به او داده شد.
هنری فوندا در سال 1963 از سوی شورای روز پدر/روز مادر، پدر سال نامیده شد.

 

بازی او در نقش تام جود در فیلم «خوشه های خشم» در سال 1940 رتبه 51 لیست 100 بازی برتر تمام دوران ها (سال 2006) را از سوی مجله پریمیر کسب کرده است.

سه فیلم از او در لیست 100 فیلم الهام بخش تمام دوران های موسسه فیلم آمریکا قرار دارند که عبارتند از: «روی گلدن پاند» (1981) با رتبه 45، «12 مرد خشمگین» (1957) با رتبه 42 و «خوشه های خشم» (1940) با رتبه 7.

به دنیا آمدن دخترش جین فوندا باعث شد که فیلمبرداری فیلم «جزبل» (1938) با بت دیویس به تأخیر بیفتد.

در سال 1982 قادر نبود در مراسم جوایز اسکار حضور پیدا کرده و جایزه اش را برای فیلم «روی گلدن پاند» دریافت کند و به همین دلیل دخترش جین فوندا به نیابت از او جایزه اش را گرفت.

بر خلاف باور عموم، فوندا فعالیت ضدجنگ دخترش در طول جنگ ویتنام را تأیید می کرد و در مراسم «جایزه دستاورد یک عمر بازیگری: یادبود هنری فوندا» که از سوی موسسه فیلم آمریکا در سال 1978 برگزار شد به منتقدین دخترش گفته بود که "خفه شوند،" زیرا "جین بی عیب و نقص" است.

موسسه فیلم آمریکا (AFI) او را در رتبه ششم افسانه های سینمایی مرد برتر دنیا قرار داده است.  هنری فوندا در وصیت نامه اش ماده ای گذاشته بود مبنی بر اینکه هیچ مراسم تدفین و یادبودی برایش گرفته نشود.

وی چهار بار نقش مردی که بی گناه مجازات شده بود را در فیلم های «فقط یک بار زندگی می کنی» (1937)، «بگذارید زندگی کنیم» (1939)، «مرد عوضی» (1956) و «شیپور گیدئون» (1980) بازی کرد.

فوندا اقرار کرده بود که در ابتدا مجذوب بازیگری شده بود فقط به این دلیل که بازیگری به او کمک می کرد تا پشت نقابی پنهان شود.

 

وی یکی از بااستعدادترین سلبریتی های هالیوودی محسوب می شد که نقاشی رنگ روغن هم کار می کرد. در بسیاری از موارد، مبالغ هنگفتی برای نقاشی هایش پیشنهاد می شد، ولی او ترجیح می داد این نقاشی ها را به دوستانش ببخشد.

هنری در دو فیلم «وضعیت رفع خطر» (1964) و «شهاب‌وار» (1979) نقش دو رئیس جمهور آمریکا را بازی کرد. به گفته مایکل باکلی (نویسنده) محبوب ترین خاطره کودکی فوندا این بود که مادرش در سال 1910 برای تماشای دنباله دار هالی از خواب بیدارش کرد.

در فوریه 1930 ستاره پیاده روی مشاهیر هالیوود در خیابان واین در هالیوود کالیفرنیا به هنری فوندا اهدا شد.  بر خلاف بسیاری از ستاره های سینما که حرفه خود را با بازیگری در برادوی آغاز کردند، فوندا در کل دوران عمرش، مرتباً به روی صحنه تئاتر نیویورک بازمی گشت تا تئاتر بازی کند.