موقعیت
در استان لرستان و به فاصله 20 کیلومتری جنوب شهر دورود ایستگاه راه آهن چم چید قرار دارد. از محل ایستگاه و به سوی شرق، داخل درهای که رودخانه گَهَر در آن جاری است، بعد از حدود 10 کیلومتر روستای بَرآفتاب قرار گرفته است. از برآفتاب پس از حدود 5/1 ساعت کوهپیمایی در دامنه کوه پَریز به دهانه غار وقت ساعت میرسیم.
معرفی
غار در نزدیکی یکی از طولاتیترین و زیباترین درههای زاگرس به نام دره نگار قرار گرفته است. در دره نگار آب رودخانه گهر از سرچشمه آن، که دریاچه گهر است، جاری میشود. رود گهر یکی از شاخههای پر آب رودخانه دز است. عبور از دره وحشی نگا نیازمند 24 ساعت کوهپیمایی و مواظبت از خود در مقابل خرسهاست.
ساختمان
غار در فضایی با کانیهای آهکی به عرض 7 متر، طول 20 متر، و ارتفاع 8 متر پدید آمده است و در گوشه سمت راست آن مجرای چشمهای دائمی قرار دارد.
ویژگی
عاملی که این غار کوچک را منحصر به فرد ساخته، قطع و وصل آب چشمه آن در زمانهای معین است. به این ترتیب که پس از یک ساعت قطع آب دوباره آب از درون چشمه به آهستگی و با سر و صدا جریان مییابد و چشمه به اوج آبدهی خود میرسد، سپس میزان آبدهی کم شده و بار دیگر کاملاً قطع میشود. هر دوره قطع و وصل کامل آب حدود یک ساعت طول میکشد و منظمترین زمان عملکرد آن فصل پاییز است که آبدهی چشمه به حداقل میرسد. به نظر میرسد علت قطع و وصل آب تراکم بخار آب در اعماق که به علت گسلی فعال است. همین که تراکم بخار به حدی معین میرسد، فشار ناشی از آن آبهای بالایی را به سطح میراند و آب چشمه شروع به خارج شدن میکند. خروج آب ادامه مییابد تا آن که فشار تراکمی برای بالا راندن آن ناکافی شود، آن گاه خروج آب قطع میشود و به این ترتیب قطع و وصل ادامه مییابد.