تاریخ خبر: 1393/06/08 – گروه گردشگری: دکتر روحانی در دیدار با رهبر انقلاب به مناسبت هفته دولت، رشد تولید در بخش‌های «نفت و گاز، کشاورزی، صنایع و معادن» و افزایش ورود گردشگر خارجی به کشور را از جمله نشانه‌های آغاز رونق و رشد مثبت اقتصادی برشمرد و افزود: البته برای خروج از رکود، سیاست‌های اقتصاد مقاومتی که مبتنی بر اتکا به تولید داخل و افزایش صادرات غیر نفتی است، مورد توجه جدی دولت قرار دارد.
این اولین باری نیست که بهره‌گیری از صادرات غیرنفتی به‌خصوص گردشگری، در جهت خروج از رکود مورد تاکید قرار می‌گیرد؛ آن هم از سوی مقام اول اجرایی کشور. در همین هفته دولت، نقش گردشگری در توسعه کشور در سخنان معاونان رئیس‌جمهور مورد تاکید قرار گرفته است.
معاون اول رئیس‌جمهور در آغازین روزهای هفته‌ای که گذشت در سفری به استان اصفهان، با خاطرنشان کردن لزوم افزایش سهم گردشگری در اقتصاد ایران، از اعطای تسهیلاتی ویژه به بخش خصوصی و سرمایه‌گذاران برای توسعه زیرساخت‌های گردشگری کشور خبر داد. دکتر اسحاق جهانگیری اظهار کرد: در مقطع فعلی طرح‌های مهمی در استان اصفهان در دست اجرا است که در این سفر تلاش خواهیم کرد در جلساتی که با مسوولان استان برگزار می‌شود، مشکلات و موانع پیش روی طرح‌ها و مسائل مردم استان را مرتفع سازیم.
معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهور نیز در همین هفته به بهره‌گیری از همه ظرفیت‌ها برای تحقق اهداف چشم‌انداز 20 ساله و توسعه همه‌جانبه کشور تاکید کرد و یکی از این سازوکارها را توجه به ظرفیت‌های بخش گردشگری برشمرد. محمدباقر نوبخت اظهار کرد: امروزه گردشگری یا در بحث فرهنگی و ابنیه‌های تاریخی مورد توجه است یا در بحث سلامت که خوشبختانه پیشرفت‌های خوبی در بحث سلامت در کشور ایجاد و اعتمادسازی شده است و این می‌تواند ظرفیت خوبی برای جلب گردشگران سلامت باشد.
علاوه‌بر این، معاونت‌های مختلف سازمان میراث فرهنگی در هفته دولت گزارشی از عملکرد خود منتشر کرده‌اند. معاون گردشگری در گزارش خود از مذاکره و نشست مشترک با قائم‌مقام وزیر فرهنگ و گردشگری ترکیه به‌منظور توسعه همکاری‌های گردشگری میان دو کشور خبر داد و گفت: ما مذاکره و نشست مشترک با رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ترکیه را در دستور کار خود قرار دادیم که این امر به‌منظور برنامه‌ریزی برای اجرای تورهای تلفیقی و فعالیت‌های مشترک انجام شد. مرتضی رحمانی‌موحد تصریح کرد: مذاکره با مقامات عالی رتبه گردشگری کشورهای عضو سازمان جهانی جهانگردی و رایزنی و تبادل نظر در جریان برگزاری بیست و ششمین نشست مشترک کمیسیون جنوب آسیا و اقیانوسیه سازمان جهانی جهانگردی را می‌توان یکی از مهمترین اقدامات معاونت در راستای گسترش روابط بین‌الملل دانست. همچنین معاون برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری سازمان میراث فرهنگی از اجرای طرح جانمایی و میزان پراکندگی هتل‌های کشور در نقشه‌ها خبر داد و تصریح کرد: براساس تفاهم‌نامه با سازمان نقشه‌برداری کشور از این پس هتل‌ها، مراکز اقامتی و رستوران‌های بزرگ سراسر کشور در نقشه‌هایی که توسط این سازمان تهیه می‌شود، مشخص خواهند شد. سعید شیرکوند با اعلام این خبر که یارانه سود 250 پروژه که جزو تعهدات به جا مانده از دولت قبل بود، پرداخت شده است، افزود: جلوگیری از پرداخت‌های اضافی به مبلغ 20 میلیارد تومان که بر اثر بی‌اطلاعی یا سهل‌انگاری مسوولان در حال وقوع بود از دیگر اقدامات معاونت سرمایه‌گذاری در یک سال اخیر است.
اما چه میزان از اینها تنها حرف است و چه میزان از آنها عملی شده؟ دولت همان‌قدر که به رونق گردشگری روی خوش نشان داده آیا توانسته گامی عملی بردارد؟ بخش خصوصی در این زمینه چه فکر می‌کند؟
نمایشگاه‌ها، نقطه قوت دولت
رئیس جامعه تورگردانان در ارزیابی دولت در بحث گردشگری به «دنیای اقتصاد» گفت: سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در طول یک سال گذشته توانسته است بخشی از مشکلات و معضل‌های اساسی این صنعت را مرتفع کند. ابراهیم پورفرج در همین رابطه به پرداخت بدهی نمایشگاه‌های خارجی اشاره و اضافه کرد: زمانی که ما به عنوان فعال حوزه گردشگری قصد داشتیم در نمایشگاه‌های بین‌المللی نظیر نمایشگاه برلین شرکت کنیم، به‌دلیل این بدهی در لیست سیاه قرار گرفته و امکان حضور را از دست داده بودیم.
رئیس جامعه تورگردانان تصریح کرد: پرداخت این بدهی چند هزار یورویی که در دوره محمدعلی نجفی پیگیری و در دوره مسعود سلطانی‌فر به سرانجام رسید، موجب شد اعتبار ایران در این عرصه بار دیگر احیا شده و ما این فرصت را پیدا کردیم تا جهت بازاریابی و معرفی گردشگری ایران در نمایشگاه‌های معتبر بین‌المللی حضور پیدا کنیم. وی همچنین به حمایت از بخش خصوصی جهت شرکت در این نمایشگاه‌ها به عنوان دیگر فعالیت مثبت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در یک سال اخیر اشاره و اظهار کرد: با توجه به هزینه‌های بالای این نمایشگاه‌ها ما نیازمند حمایت در این عرصه بودیم که خوشبختانه گام‌های مثبتی نیز در این زمینه برداشته شده و جلسات مفیدی نیز در این زمینه برگزار شده است. پورفرج درباره تفاهم‌نامه‌های متعددی که در طول دولت یازدهم در زمینه گردشگری میان سازمان‌ها و کشورهای مختلف منعقد شده است، نیز گفت: یکی از راه‌های ورود به بازار یک کشور انعقاد تفاهم‌نامه‌هاست و با اجرایی شدن هر یک از آنها می‌توان امیدوار بود حجم گردشگری ورودی ایران نسبت به قبل افزایش قابل توجهی داشته باشد. وی در همین‌باره تفاهم‌نامه‌های منعقده با دولت چین را زمینه‌ساز ورود گسترده‌تر گردشگران چینی به ایران عنوان و تصریح کرد: جامعه تورگردانان پس از امضای این تفاهم‌نامه اعضای 35 شرکت چینی را به ایران دعوت کرد، گرچه در ابتدای امر این افراد رغبت زیادی برای بازدید از کشورمان نداشتند اما پس از ورود و مشاهده جاذبه‌های ایران تورهای ورودی از این کشور رونق بیشتری گرفته است. رئیس جامعه تورگردانان در عین حال اظهارنظر درباره عملکرد دولت در این یکساله را بسیار دشوار خواند و خاطرنشان کرد: در طول یک سال نمی‌توان تمام معضلات را حل کرد و ما به‌ویژه در حوزه زیرساخت‌ها همچنان مشکلات متعددی داریم که نیاز به زمان بیشتر برای حل آن است.
دولت نیازسنجی کند
رئیس جامعه هتلداران نیز درباره عملکرد یکساله دولت روحانی در زمینه گردشگری به «دنیای‌اقتصاد» گفت: یکی از مشکلاتی که ما با سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در سال‌های اخیر داشتیم، عدم اعتماد دولتی‌ها به تشکل‌های بخش خصوصی و در نتیجه عدم واگذاری وظایف آنها به این بخش بود. جمشید حمزه زاده افزود: این در حالی است که امکانات بخش دولتی محدود است و آنها به واسطه گستردگی فعالیت‌ها نمی‌توانند در حوزه‌های مختلف دست به اقدامات قابل توجهی بزنند. وی در همین زمینه نرخ‌گذاری هتل‌ها را یکی از حوزه‌هایی دانست که باید مدیریت آن به تشکل‌های مرتبط واگذار شود و گفت: دولت می‌تواند در این زمینه نظارت داشته باشد اما به شکل مستقیم خود را در آن دخیل نکند.
نیازسنجی برای ساخت هتل‌ها از دیگر زمینه‌هایی بود که حمزه‌زاده خواستار حضور پررنگ‌تر تشکل‌های بخش خصوصی در آن شد و اظهار کرد: در حال حاضر مطالعات نیازسنجی برای ساخت هتل‌ها انجام نمی‌شود و سرمایه‌گذار درباره اینکه هتل با چه تعداد ستاره در منطقه‌ای که قصد دارد در آنجا سرمایه‌گذاری کند، باید بسازد اطلاعاتی ندارد؛ از این رو ما شاهد ساخت هتل‌های پنج ستاره در مناطقی هستیم که ظرفیت لازم را ندارد و در مقابل در شهرهای گردشگرپذیر هتل‌های دو ستاره‌ای می‌سازیم که گردشگر را از امکاناتشان ناراضی می‌کند.
حمزه‌زاده به برگزاری جلسات متعدد با سعید شیرکوند، معاونت سرمایه‌گذاری سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری اشاره کرد و گفت: خوشبختانه تفاهم‌هایی میان تشکل‌های بخش خصوصی و این معاونت صورت گرفت و امیدوارم در این سال مفاد این تفاهم‌نامه اجرایی شود.
حالا دولت و بخش خصوصی دست کم بر سر یک موضوع به وفاق رسیده‌اند؛ گردشگری همان کلیدی است که قفل رکود را خواهد گشود. اما این مهم چگونه به وقوع خواهد پیوست؟ به نظر می‌رسد گرچه رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، پشت هر تریبونی که قرار می‌گیرد حرف‌هایی تکراری می‌زند اما این حرف‌ها چنان جذابیتی دارد که حتی با تکرار چندین باره، هنوز مخاطبان جدیدی به خود جذب می‌کند. ولی مخاطبان گردشگری (اعم از فعالان این حوزه، سرمایه‌گذاران و خود گردشگران) لازم دارند که تبدیل شدن این حرف‌ها را به عمل، ببینند؛ رسالتی که دولت همچنان به دوش می‌کشد.
