خانم ها مراقبت از قلب را جدی بگیرند

عوامل خطر شامل شرایط یا عاداتی هستند که فرد را مستعد ابتلا به بیماری می کنند و یا احتمال شدید بیماری را فراهم می آورند. از جمله عوامل خطر بیماری قلبی که می توان برای جلوگیری از آنها اقداماتی انجام داد، استعمال سیگار، پر فشاری خون، کلسترول بالا، اضافه وزن، عدم فعالیت بدنی و بیماری دیابت است. برخی عوامل خطر، مانند سن یا سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری قلبی در سنین پایین را نمی توان تغییر داد. برای زنان سن بالای 55 سال عامل خطر محسوب می شود. پس از یائسگی زنان استعداد بیشتری برای ابتلا به بیماری قلبی دارند، زیرا تولید استروژن در آنها کاهش می یابد. به علاوه، زنانی که به طور طبیعی یا به دلیل برداشتن رحم زودتر از دیگران یائسه می شوند، در مقایسه با زنان هم سن خود که هنوز یائسه نشده اند، دو برابر بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری قلبی هستند. همچنین، علت شایع دیگر هنگامی است که یائسگی با میانسالی فرد(یعنی هنگامی که ابتلا به بیماری قلبی بالاست) همراه شود. سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری قلبی در سنین پایین تر نیز عامل خطر تغییرناپذیر دیگر است. به عنوان مثال، اگر پدر یا برادر شما پیش از سن 55 سالگی به حمله قلبی دچار شده باشند و یا مادر یا خواهرتان این عارضه را قبل از سن 65 سالگی تجربه کرده باشند، احتمال ابتلای شما به بیماری قلبی نیز افزایش می یابد. اگرچه امکان تغییر برخی از عوامل اصلی خطر وجود ندارد، اما تا حد زیادی می توان سایر عوامل خطر را کنترل کرد. گذشته از سن، سابقه خانوادگی و وضعیت سلامتی، تغییر عوامل خطر دیگری که شما را تهدید می کنند، کار چندان دشواری نیست. با انجام یک پیاده روی آرام، خوردن سوپ سبزی ها و حفظ وزن ایده آل و مناسب به سادگی می توان از قلب حفاظت کرد.

همه عوامل خطر مهم هستند
 

برخی از زنان معتقدند که انجام یک فعالیت در جهت سلامتی، آنها را در برابر تمام عوامل خطر دیگر حفاظت می کند. به عنوان مثال آنها تصور می کنند که اگر به طور منظم پیاده روی و یا شنا کنند،‌ می توانند در کنار آن سیگار بکشند و از سلامت خوبی برخوردار باشند. این عقیده کاملاً اشتباه است. به منظور حفاظت از قلب لازم است همه تغییراتی را که هر یک از آنها یکی از عوامل خطر را هدف قرار می دهند، با هم انجام دهید. این تغییرات می تواند به مرور زمان انجام بپذیرند، ولی نکته اصلی این است که حتماً باید اعمال شوند. سایر زنان نیز گمان می کنند که داشتن فقط یک عامل خطر مثل اضافه وزن یا کلسترول بالا آنها را کم و بیش مصون می دارد. اما باید گفت قطعاً این طورنیست. هر عامل خطر می تواند احتمال ابتلا به بیماری را در زنان به میزان زیادی افزایش دهد. داشتن بیش از یک عامل خطر، بسیار جدی است، زیرا این عوامل خطر اثر هم افزایی دارند و موجب تشدید اثر عامل خطر دیگر می شوند. پس به طور خلاصه می توان گفت که: هر زن می بایست عامل خطری که او را تهدید می کند جدی بگیرد و برای کاهش اثر آن عامل به موقع اقدام کند.

آیا شما می دانستید؟
 

بسیاری از زنان گمان می کنند که خطر سرطان پستان بیشتر از بیماری قلبی است؛ اما آمارها در مورد علل مرگ و میر در زنان آمریکایی نشان می دهد که میزان مرگ بر اثر بیماری های قلبی بیشتراز مرگ بر اثر سرطان ها بوده است.
 

یافتن عوامل خطری که شما را تهدید می کنند:
 

اولین گام در جهت تامین سلامت قلب، آگاهی از خطراتی است که فرد را در زمینه ابتلا به بیماری قلبی تهدید می کنند. برخی از این عوامل بسیار واضح و بدیهی هستند؛ مثل سیگار کشیدن. هر زنی می داند که سیگار می کشد یا نه. ولی سایر عوامل خطر مثل پر فشاری خون یا کلسترول بالا نشانه یا علامت بارزی ندارند. بنابراین هر فرد به منظور تعیین<وضعیت قلبی> خود نیازمند جمع آوری اطلاعات است.

همکاری بیمار و پزشک برای داشتن یک قلب سالم
 

یک گام اساسی به منظور تعیین خطری که فرد را تهدید می کند، مراجعه به پزشک و انجام یک سری آزمایش ها و معاینات کلی است. پزشک، همراه بسیار خوبی است که به شما کمک می کند اهدافی را برای تامین سلامت قلب خود طراحی کرده و عملی سازید. ولی منتظر نمانید تا پزشک درباره عوامل خطر یا بیماری قلبی به شما آگاهی دهد، زیرا بسیاری از پزشکان به ندرت در حالت عادی درباره این موضوع با بیماران زن خود گفتگو می کنند. در این قسمت راهکارهایی جهت ایجاد ارتباط مناسب با پزشک به شما ارائه می شود:

در جریان معالجه خود قرار بگیرید
 

اگر هم اکنون تحت درمان بیماری قلبی خود یا عوامل خطر این بیماری هستید از پزشک خود بخواهید تا برنامه درمانی را با شما مرور کند. به عنوان مثال بپرسید که آیا بر اساس آخرین یافته های علمی، شما در مسیر درست درمانی قرار دارید یا خیر؟ و آیا روش درمانی شما مفید واقع می شود یا نه؟ آیا عوامل خطر تحت کنترل هستند؟ همچنین اگر پزشک برای درمان، یک روش بالینی را توصیه می کند، درباره مزایا و خطرات احتمالی آن روش، اطلاعات کسب کنید. به علاوه، از او بپرسید که آیا نیازمند بستری شدن در بیمارستان هستید یا نه؟ و اگر پاسخ مثبت بود مدت زمان بستری را نیز از او سؤال کنید و اینکه در زمان بهبودی انتظار دارد چه تغییراتی در وضعیت شما رخ دهد.

روراست و صادق باشید
 

وقتی پزشک از شما سوالی می پرسد، سعی کنید صادقانه و به طور کامل پاسخ بدهید. اگرچه بعضی سوالات بسیار شخصی به نظر می رسند، اما گفتگو درباره آنها به پزشک کمک می کند که درصد خطر ابتلای شما به بیماری قلبی را تخمین بزند. همچنین پزشک با همکاری شما می تواند این عامل خطر را کاهش داده یا برطرف سازد. اگر در حال حاضر به بیماری قلبی مبتلا هستید، علائم آن را به اختصار برای پزشک توضیح دهید. این توضیحات شامل: زمان شروع علائم، اینکه هر چند وقت یکبار به سراغ شما می آیند و اینکه آیا بدتر شده اند یا نه، می باشند.

با موضوع به راحتی برخورد کنید
 

اگر بخشی از توضیحات پزشک را متوجه نمی شوید، از وی بخواهید به زبان ساده برای شما توضیح دهد. به خصوص در مورد نحوه مصرف داروهایی که برای شما تجویز می شود کاملاً توجیه شوید. اگر نگرانید که شاید صحبت های پزشک را متوجه نشوید یا اگر مشکل شنوایی دارید، دوست یا یکی از اقوام خود را همراه ببرید تا دستورهای پزشک را برای شما بنویسد.

مراقبت های ادواری آزمایشگاهی
 

آزمایش هایی که به شما کمک می کنند از قلب خود محافظت کنید: از پزشک خود بخواهید انجام این آزمایش ها را برای شما درخواست کند، زیرا هر یک از آنها اطلاعات ارزشمندی درباره عوامل خطر تهدید کننده به شما می دهند.

طیف لیپوپروتئین ها
 

یک آزمایش خود می تواند کلسترول تام، کلسترول خوب و بد و تری گلسیرید -شکل دیگر چربی در خون- را اندازه گیری کند. این آزمایش 9-12 ساعت پس از صرف آخرین وعده غذا(ناشتا) انجام می شود. چرا باید این آزمایش انجام شود؟ به منظور اطلاع از اینکه آیا کلسترول یا تری گلسیرید در خون بالاست یا خیر، که هر دو نیز از عوامل خطر بیماری قلبی به شمار می آیند. چه زمانی باید این آزمایش انجام شود؟ تمام بزرگسالان سالم باید مقادیر کلسترول خون خود را حداقل هر پنج سال یکبار اندازه گیری کنند که بر اساس نتیجه آزمایش ممکن است پزشک توصیه کند که در فواصل کمتر آن را تکرار کند.

فشارخون:
 

یک آزمایش ساده و بدون درد است که توسط یک بازوبند قابل ارتجاع انجام می شود. چرا باید این آزمایش انجام شود؟ به منظور اطلاع از اینکه آیا فشارخون، بالا یا در حد مرز است که هر دو از عوامل خطر بیماری قلبی هستند. چه زمانی باید این آزمایش انجام شود؟ حداقل هر دو سال یکبار. اگر فردی مبتلا به پرفشاری خون است و یا در محدوده خطر پرفشاری خون قرار دارد. باید در فواصل کمتر فشارخون را اندازه گیری کند.

قند خون ناشتا:
 

مطلوب ترین آزمایش برای تشخیص دیابت به شمار می آید. به این صورت که پس از خودداری از صرف غذا در طول شب، صبح روز بعد یک آزمایش خون انجام می شود. چرا باید این آزمایش انجام شود؟ به منظور اطلاع از اینکه آیا بیماری دیابت دارید یا در معرض ابتلا به آن هستید. میزان قند خون بالاتر از 126 میلی گرم در دسی لیتر که در دو روز متفاوت اندازه گیری شده باشد، نشان دهنده ی ابتلای فرد به بیماری دیابت است و مقادیر بین 125-110 میلی گرم در دسی لیتر نشان دهنده خطر بالای ابتلا به دیابت می باشد. دیابت عامل خطر بسیار مهمی در بیماری قلبی و سایر اختلالات به شمار می آید. چه زمانی باید این آزمایش انجام شود؟ از 45 سالگی هر سه سال یکبار. که البته اگر عوامل خطر بیماری دیابت وجود دارد، باید آزمایش را از سنین پائین تر و با فواصل کمتر شروع کرد.

نمایه توده بدن BMI و دور کمر:
 

بپا اندازه وزن به نسبت قد است و محیط کمر(دور کمر) عبارت از اندازه گیری چربی موجود در بخش میانی بدن می باشد. چرا باید این آزمایش انجام شود؟ به منظور اطلاع از اینکه آیا شکل بدن خطر بیماری قلبی را تشدید می کند یا خیر؟ بپامساوی با 25 یا بالاتر نشان دهنده اضافه وزن و بپامساوی با 30 یا بالاتر نشان دهنده چاقی است. هم اضافه وزن و هم چاقی از عامل خطر بیماری قلبی به شما می روند. به علاوه برای زنان، دور کمر بالاتر از 87/5 سانتی متر دلیل افزایش خطر بیماری قلبی و سایر مخاطرات سلامتی است.
منبع: نشریه دنیای زنان، شماره 70