به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری میزان، انور اقبال کارشناس مسائل سیاسی پاکستان در یادداشتی برای روزنامه دان نوشت: پاکستان در تلاش از سرگیری مذاکرات چهارجانبه صلح برای پایان دادن به جنگ افغانستان است و از اعضای گروه خواسته تا در شانزدهم اکتبر در مسقط پایتخت عمان با هم ملاقات کنند، افغانستان، ایالات متحده، چین و پاکستان اعضای این گروه هستند.
خواجه آصف، وزیر خارجه پاکستان هفته گذشته به تلویزیون اردوی صدای امریکا گفت که پاکستان نقش اصلی را در این نشست چهارجانبه که بههدف کشاندن طالبان افغان به میز مذاکره است، بازی میکند.
پاکستان به دنبال احیای مذاکرات چهارجانبه صلح با طالبان است
گروه همکاری چهارجانبه بار اول در ژانویه 2016 ملاقات کردند و از آن زمان تا به حال پنج نشست داشتهاند که آخرین آن در می 2016 در مُری برگزار شد.
این روند از ابتدا با مشکلات روبهرو بود. اول طالبان از اشتراک در این روند سرباز زدند. با این استدلال که باید از همان موضعی وارد شوند که دولت افغانستان وارد شده است. هنگامی که طالبان به حضور در این روند متقاعد شدند، روابط کابل و اسلامآباد تیره شد.
با اینحال، چهار نشست اول پیشرفتهایی در پی داشت. مشارکت چین در این نشستها، از این جهت که پاکستان و افغانستان رنجشها را برای استقبال از چین، کنار گذاشتند، بسیار دلگرمکننده بود. پاکستان امیدوار بود که دخالت چین پاسخگوی نگرانی اصلی این کشور، یعنی نفوذ روبهرشد هند در افغانستان، باشد. از سوی دیگر، دولت افغانستان امیدوار بود که نفوذ چین روی پاکستان بتواند اسلامآباد را ترغیب کند تا روابطش با کابل را بهبود ببخشد.
جامعه جهانی نیز مذاکرات چهارجانبه را مورد استقبال قرار داد، به این خاطر که هر چهار کشور، برای حصول اطمینان از موفقیت هرگونه گفتوگوی صلح در مورد افغانستان، به این امر اهمیت قایلاند.
اما در جریان جلسه پنجم، بعضی از مقامات در کابل خبری را به رسانهها رساندند، مبنی بر اینکه رهبر طالبان، ملامحمد عمر در سال 2013 در کراچی مرده است اما پاکستان بهخاطر ترس از ازدست دادن نفوذش روی این گروه، این خبر را پنهان کرده است.
این افشاسازی با تصمیم مقامات هر چهار کشور، مبنی بر بازگشت به کشورهایشان برای مشاوره، موجب از خط خارج شدن گفتوگوها شد. همچنان در 21 می 2016، جانشین ملا عمر، ملا منصور، توسط حملهی هوایی امریکا در بلوچستان هدف قرار گرفت، که باعث تاخیر بیشتر در روند صلح شد.
از آن زمان، پاکستان چندین بار تلاش کرده است تا گفتوگوها را از سر بگیرد اما هیچیک از چهار طرف بهنظر نمیرسد که خیلی مایل به بازگشت به مذاکره باشند.
در افغانستان، طالبان حملاتشان را بر اهداف امریکایی و دولت افغانستان افزایش دادهاند. و در امریکا، دولت ترامپ به این نتیجه رسیده است که بهترین راه، مجبور کردن طالبان به گفتوگو است.
اخیرا در یک نشست خبری در واشنگتن، هیتر نوئرت، سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا، وقتی که از وی در مورد اثربخشی یا کارایی دفتر غیررسمی طالبان در قطر پرسیده شد، در مورد موفقیت تلاشهای صلح ابراز تردید کرد.
او گفت: «ما شانزده سال است که درگیر این جنگایم اما آنها قادر نبودهاند که به گونهیی از صلح یا آشتی برسند. بنابراین، فقط دور هم نشستن چند نفر در قطر، شاید آنهم با خیال آسوده، تا حال نتوانسته هیچگونه نتیجهای از این تلاشهای صلح بهدست بیاورد».
وزیر خارجه پاکستان در جریان سفر سهروزهاش به واشنگتن اذعان کرد که پاکستان نیز نفوذش را روی طالبان از دست داده است.
آقای آصف در گفتوگویی با تلویزیون اردوی صدای امریکا گفت: «امروز حداقل در نفوذ ما روی طالبان، بیاعتمادی وجود دارد». خواجه آصف به این باور است که روسیه «در مقایسه با پاکستان، امروز نفوذ بیشتری روی طالبان دارد».
بهرغم این نگرانیها، هر چهار عضو این گروه برای افغانستان صلح میخواهند و احتمالا در نشست مسقط شرکت خواهند کرد. اما آنها بهجای فرستادن مقامات ارشد در این نشست، آنطور که در پنج جلسهی گذشته انجام دادند، احتمال دارد که مقامات ردهمیانی خود را بفرستند تا برای گفتوگوهای آینده آماده شوند.
/