انسان یک روزی پای در جهان می گذارد و روزی دیگر ناگزیر به ترک آن خواهد بود و هیچ کس را از این چرخه گریزی نیست. به قدمت تولد بشری و مرگ نخستین انسان ها آرامستان هایی وجود دارد که کسانی که کاسه عمرشان لبالب شده است درون آن دفن شده اند. در این بین آرامستانی با 12 لایه قبر که از قدیم برای نسل امروزی به جا مانده است که به دلیل کبود جا برای دفن متوفیان پدید آمده است. گورستان پراگ، آرامستان یهودیان در شهر پراگ است.در ادامه با همگردی همراه باشید تا قبرستان لایه ای پراگ و قبرهای قدیمی در این مکان رو برای شما شرح دهیم...
مرده های درون قبرستان
در آن دوران زمانی که یک قبرستان پر می شد و دیگر جایی برای حفر قبر جدید محیا نبود، با اضافه کردن یک لایۀ جدید خاک بر روی قبرهای قدیمی، یک قبرستان جدید پدید می آوردند. این اتفاق 12 مرتبه برای قبرستان یهودیان در پراگ اتفاق افتاده است آن هم در زمانی که یهودیان نمی توانستند مردگان خود را در هر قبرستانی و قبرهای قدیمی دفن کنند و فقط در مناطقی مشخص این امکان شدنی بود. در واقع یهودیان تنها اجازه داشتند که مردگان خود را در محله های یهودی نشین دفن کنند و همین اتفاق باعث می شد به دلیل محدود بودن فضا و پر شدن این فضا پس از مدتی دست به همچین اقدامی بزنند تا قبرستانی جدید و قابل استفاده مهیا شود. این اقدام یک دلیل دیگر نیز داشت و آن هم این بود که طبق باور یهودیان جا به جا کردن سنگ قبرمردگان در مجزا نیست.
قدمت قبرستان
قدمت دقیق این قبرستان تاریخی مشخص نیست، اما از قبرهای قدیمی که در گورستان پراگ موجود است می توان تاریخی متعلق به 1439 به نام رابی وپوئت آویگادور را یافت. همچنین آخرین تاریخ ثبت شده بر روی سنگ قبر این قبرستان لایه ای پراگ به تاریخ 1787 باز می گردد. تعداد اجساد دفن شده در این 350 سال و 12 لایه طعنه به عددی بیش از صد هزار نفر می زند. شاید این قبرستان قدیمی ترین آرامستان یهودیان نباشد اما جزو کهن ترین آنان می باشد. در میانه سرگذشت پرماجرایی که بر این قبرستان گذشت در زمان پادشاهی ولادیسلاف دوم جاگلو در سال 1478، به دلیل شکایات گسترده مردم شهر پراگ این قبرستانه تعطیل شد و به مرور زمان در اذهان به دست فراموشی سپرده شد. در میانه قرن 15 میلادی شواهدی موجود است که نشان دهنده استفاده مجدد این قبرستان توسط یهودیان است
سنگ ها و اجزای این قبرستان
در سال 1975 میلادی بود که بزرگان و خاخام های مطرح دنیا به تصمیمی و نتیجه رسیدند که ای ن قبرستان را مرمت و بازسازی نمایند و به واسطه ایت تعمیرات در سطح گورستان پراگ از تخریب این محل جلوگیری کرده و همچنین به اوضاع آرامستان نظمی ببخشند. برای این منظوری یکسری از قبور موجود در قبرستان لایه ای پراگ که دارای ویژگی خاص از نظر این خاخام ها بودند( که هیچ گاه علت برگزیده بودن آنان نسبت به سایر قبور برای سایر یهودیان فاش نشد) انتخاب و برگزیده شدند و سنگ قبرهای قدیمی قبور منتخب مورد تعمیرات قرار گرفت و در واقع جرقه و گام نخست تغییرات و اصلاحات از ترمیم سنگ قبرهای قدیمی ذکر شده آغاز گردید و رفته رفته منجر به بازسازی فضای قبرستان و همینطور دیوار کشی های اطراف آن و به علاوه سروسامان دادن به محوطه سرسبز این باغ شد. هر از چندی باز هم این عملیات ترمیمی و اصطلاحی بر روی این قبرستان لایه ای پراگ به مدد ثروت کلان سرمایه داران یهودی صورت می گیرد. هزینه سالانه این باز سازی ها چیزی در حدود 250 هزار دلار در هر سال برآورد شده است. هزینه ای کلان که واقعا چیزی جز حیرت برای جهانیان به بار نیاورده است.این قبرستان که دیر باز به باغ یهود شهرت داشته است در دل خود افسانه های زیادی را جای داده است که زبان به زبان و نسل به نسل بین یهودیان نقل گشته است. افسانه هایی که شاید هیچ گاه رنگ حقیقت و واقعیت نداشته است اما همواره حاوی نقطه هایی پر ابهام و همچنین نکاتی مشترک درباره سرزمین موعود بوده است.درمیان متوفیان دفن شده در این قبرستان لایه ای پراگ می توان به افرادی سرشناس نطیر دیوید گانس ستاره شناس و جغرافیدان یهودی و همچنین دیوید اوپنهایم نویسنده مشهور اشاره کرد. به همین دلیل است که این قبرستان علاوه بر ویژگی خاص خود به دلیل لایه ای بودن و همچنین قدمت بالایی که دارد همواره جایگاهی ویژه برای قوم بنی اسرائیلیان داشته است. بازدید از این گورستان پراگ برای بازدیدکنندگان غیر یهود بدون تدابیر خاص و سختگیرانه ممکن نیست اما یک بار بازدید از این کهن اثر به جامانده برای علاقه مندان عرصه تاریخ و تمدن ملل مختلف خالی از لطف نیست.