براساس تصمیمگیریهای قــوه مـــجریه، در ســــــالهای اخــیر اشتغال بانوان را بهعنوان استخدام مطرح میکردند. باید بدانیم که اشتغال با استخدام متفاوت است؛ اینکه از بانوان در هر ادارهای متفاوت از مدرک، تحصیل و علاقه استفاده کنیم و خوشحال باشیم این خانم استخدام شده است کار اشتباهی است و این در شأن یک بانوی ایرانی نیست.
به گزارش ، فرهیختگان نوشت: سیاست ابلاغی دولت افزایش حضور زنان در مدیریتهاست و تا پایان برنامه ششم توسعه باید 30 درصد از این پستها در اختیار زنان باشد.
در ساختار برنامه ششم توسعه، 29 شورای برنامهریزی پیشبینی شده بود که یکی از 29 شورا، فرهنگ، هنر، ورزش، جوانان و خانواده بود که با پیگیریهای معاونت امور زنان و خانواده رئیسجمهوری، زنان هم به این شورا اضافه شد.
شهیندخت مولاوردی، معاون رئیسجمهوری در امور زنان و خانواده درباره اقدامات این معاونت برای برنامه ششم میگوید: «مضمون اصلی برنامه ششم توسعه طوری تعریف شده که به رشد تولید رقابتی مبتنیبر دانش و فناوری در چارچوب سیاستهای اقتصاد مقاومتی و فرهنگ ایرانی - اسلامی در تعامل سازنده با جهان توجه شده است.» وی با بیان اینکه ارتقای جایگاه زنان در برنامه ششم توسعه برای ما بسیار اهمیت دارد، اضافه میکند: «جایگاه مناسبی برای زنان و خانواده در این برنامه در نظر گرفته شده، با این حال نباید از نظر دور داشت که توانمندسازی و تقویت نهاد خانواده وظیفه همگان است.»
زنِ امروز به دنبال کسب هویت مستقل است
«تمدن جدید»، «تکنولوژی»، «عصر ماهواره» و «کامپیوتر»؛ این چند عامل همهچیز را به هم ریخته است. «زنِ امروز» به دنبال کسب هویت مستقلی است که شاید در این عرصه نیازی به جو غالب «مرد سالاری» گذشته نیست. امروزه «عدالت جنسیتی» در ابعاد گوناگون اجتماعی و اقتصادی نهتنها بهعنوان ضرورت اخلاقی بلکه بهعنوان راهی به سوی آبادانی و پیشرفت ملتها اهمیت ویژهای دارد. شواهد نشان میدهد بهرغم قانونگذاریهایی با رویکرد «عدالت جنسیتی»، بازهم نمودهایی از «تبعیض جنسیتی» علیه زنان در عرصه اشتغال وجود دارد؛ زنان در خیلی از خانوادهها تامینکننده اصلی اقتصاد به شمار میروند و نمیتوان گفت لزومی به حضور آنها در بازار کار نیست.
67 درصد مشاغل سال گذشته به زنان رسید
معصومه ابتکار در هفتمین نشست نمایندگان زن اتحادیه مجالس کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی (PUIC) اظهار کرد: «زنان سهم بسزایی در جامعه و مشارکت در سیاستگذاریهای جمهوری اسلامی ایران دارند و در فرهنگ اسلامی نیز نقش زنان، محترم شمرده شده است، همچنین قرآن کریم برخورد شایستهای با زنان دارد و کتب آسمانی دیگری مانند تورات به نقش مهم زنان اشاره کرده است.»
معاون رئیسجمهور در امور زنان و خانواده با بیان اینکه در سال گذشته 750 هزار شغل ایجاد شد که 67 درصد از این میزان را زنان به خود اختصاص دادند و در بخش هنر و ورزش نیز زنان ایرانی حضور فعالانهای دارند، بیان کرد: «به یقین میتوانیم جایگاه زنان را در مجلس شورای اسلامی و جامعه ارتقا دهیم.»
به فکر آرامش خانواده و امنیت فرزندان باشیم
الهام امینزاده، معاون سابق حقوقی رئیسجمهور با اشاره به ایجاد حس کاذب «اشتغال» در بانوان از سوی جریان سیاسی اظهار کرد: «اینکه تمام فارغالتحصیلان خانم را تحریک کنیم و یک نیاز کاذب برای اشتغال درون آنها ایجاد کنیم صحیح نیست، آیا این کار درست است که بهطور مثال مادری مبلغی حقوق از محل کارمندی خود دریافت میکند و همان مبلغ را باید به مهدکودک دهد تا دیگران از فرزند او نگهداری کنند؟ ما داریم آرامش یک خانواده و امنیت یک فرزند را بههم میریزیم، آثار سوء روانی از نبود مادر را به فرزند القا میکنیم که درنهایت چه شود؟ اگر بررسی کنیم میبینیم هیچ فایده مادی هم برای زن ندارد زیرا باید همان درآمد را خرج نگهداری دیگران از فرزند خود کند.» وی افزود: «متاسفانه این هم از نگاه مردسالاری در جامعه است که حضور در خانه و انجام دادن فعالیتهای خانه را کار نمیبینند مثلا همین بحث بیمه زنان خانهدار برای این است که یک خانم بداند اگر بیرون از خانه به اشتغال نپرداخته است اما به اندازه همان زنان برای جامعه ارزش دارد.»
اشتغال بانوان تبدیل به حربه سیاسی شده است
انسیه خزعلی، رئیس سابق دانشگاه الزهرا(س) با اشاره به نحوه اشتغال زنان در جامعه و استفاده ابزاری گروههای سیاسی از این مهم اظهار کرد: «اگرچه فعالیت و اشتغال بانوان در جامعه دارای اهمیت است و باید با داشتن ارزشهایی که برای بانوان مطرح است، مورد توجه قرار بگیرد اما باید توجه داشته باشیم بسیاری از گروههای سیاسی آن را بهعنوان یک حربه و یک امتیازی که تنها در کلام نمود دارد و در عمل چیزی را مشاهده نمیکنیم مورد استفاده قرار دادهاند.»
وی افزود: «همانگونه که مقام معظم رهبری به فعالیت اجتماعی زنان اشاره دارند، خوب است فعالیت اجتماعی زنان در همه جنبهها مورد توجه قرار بگیرد اما توجه به مسائلی که زنان به گونهای منحصربهفرد مسئولیت آن را دارند و به تعبیر مقام معظم رهبری نقش بیبدیل آنها در قالب «مادری» و «همسری» است نباید مورد غفلت قرار بگیرد و بسیاری از بانوان هستند که به دلیل اهمیتی که برای نقش «مادری» و «همسری» داشتند حاضر شدند فعالیت اجتماعی را در مقاطعی از زندگی کنار بگذارند.»
عضو هیاتعلمی دانشگاه الزهرا(س) با اشاره به عدم پذیرفتن پستهای مدیریتی از سمت بانوان گفت: «بسیاری از خانمها پستهای مدیریتی را به دلیل داشتن وظایف و مسئولیتهایی که در خانه دارند قبول نمیکنند، بهطور مثال در دانشگاه الزهرا(س) که دانشگاه بانوان است، تعدادی از پستهای مدیریتی را خانمها نپذیرفتهاند و اکثرا تمایلی به داشتن این پستها ندارند. خصوصا اگر نیاز به وقتگذاری زیاد و شبانهروزی داشته باشد.» خزعلی خاطرنشان کرد: «البته نباید فراموش کنیم زنان موفق زیادی داریم که توانستند شانهبهشانه مردان و گاهیاوقات حتی جلوتر از آقایان لیاقت و شایستگی خود را در بخشهای مختلف ثابت کنند.»
رئیس سابق دانشگاه الزهرا با اشاره به حوزههایی که بانوان بیشتر تمایل به فعالیت در آن دارند، گفت: «علوم انسانی و هنر، علوم تربیتی و پزشکی از حوزههایی است که زنان بیشتر علاقه دارند در آنها فعالیت کنند و این فقط در ایران نیست و در کشورهای دیگر هم زنان علاقه به فعالیت در این حوزهها دارند و رشتههای فنی و مهندسی را کمتر انتخاب میکنند.»
بانوان خانهدار زندگی موفقتری دارند
خدیجه سرخوش، عضو هیاتعلمی دانشگاه و مشاور خانواده با اشاره به تاثیر اشتغال بانوان در خارج از منزل روی ارتباطات خانواده، اظهار کرد: «خانمهایی که قبل از ازدواج شاغل بودند زمانی هم که ازدواج میکنند، شغلشان تاثیر مثبت یا منفی روی ارتباط خانوادگی و زندگیشان نمیگذارد.»
وی افزود: «اما خانمهایی که بعد از ازدواج شاغل میشوند، متاسفانه نتیجه منفی در روابط خانوادگی آنها مشاهده میکنیم و نمیتوانم به صورت قطعی دلیلی برای این تغییر بیاورم.»
این مدرس دانشگاه با اشاره به اشتغال بانوان بعد از ازدواج گفت: «خانمها در محیط شغلی تجربههای جدیدی را یاد میگیرند و متاسفانه باید بگویم که این تجربههای جدید برای بانوانی که بعد از ازدواج شاغل میشوند سودمند نیست و این تجربیات به سود خانواده نیست.»
سرخوش تاکید کرد: «بهعنوان مشاور باید اعلام کنم که آمار طلاق و اختلاف در گروه دوم(زنانی که بعد از ازدواج شاغل میشوند) بیشتر است.»
این مشاور خانواده با اشاره به موفقیت بانوان خانهدار نسبت به بانوان شاغل گفت: «خانمهایی که خانهدار هستند در زندگی موفقتر هستند و آرامش بیشتری دارند و بعد از این گروه میتوان گروه دوم یعنی بانوانی که قبل از ازدواج، اشتغال داشتهاند را در زندگی شخصی موفق دانست؛ البته استثنائات را نباید فراموش کرد و باید بدانید هستند بانوانی که شاغل هستند ولی زندگی موفقتری حتی نسبت به زنان خانهدار دارند.»
وی خاطرنشان کرد: «بانوان شاغل کمی نسبت به مسائل حساستر هستند و این حساسیت که در بعضی مواقع تبدیل به بدبینی هم شده است همیشه مانند چراغ قرمزی است که زندگی مشترک را تهدید میکند.»
این استاد دانشگاه با اشاره به مقایسه ارتباط عاطفی و رفتاری بانوان شاغل و خانهدار با فرزندانشان گفت: «باید بگویم که بدون شک بانوان شاغل ارتباط عاطفی بهتر و کاملتری با فرزندانشان دارند و حتی بعضا میتوانند فرزندانی مستقل و با اعتمادبهنفس بالاتر تربیت کنند؛ شاید مدتزمان حضور در کنار فرزند در بانوان خانهدار بیشتر باشد اما کیفیت حضور زنان شاغل در کنار فرزندان بهتر است.»
سرخوش ادامه داد: «عصر، عصر ارتباطات است و نمیتوانیم بگوییم که خانم خانهدار از دنیا خبر ندارد و نمیتواند در زندگی قدرتمند باشد، لزوما خانمی نباید شاغل باشد تا بتواند اعتمادبهنفس داشته باشد و زندگی خود را مناسب با روز جلو ببرد.» این مشاور خانواده با اشاره به آمار طلاق گفت: «اگر هر دو گروه یعنی خانوادههایی که خانم در آن شاغل است و خانوادههایی که خانم در آن شاغل نیست به یک اندازه از زندگی ناراضی باشند، خانم شاغل راحتتر برای طلاق اقدام میکند.»
تاثیر اشتغال بانوان در طلاق
علیرضا پنداشتهپور، قاضی دادگستری در گفتوگو با «فرهیختگان» با اشاره به آمار طلاق در بین خانوادههایی که بانوانشان شاغل هستند، اظهار کرد: «بهعنوان یک قاضی و با توجه به مراجعاتی که به شعبه من شده است میتوانم بگویم شاغل بودن بانوان تاثیر چشمگیری در آمار طلاق نداشته است اما در خانوادههایی که بانوانشان شاغل هستند، رفتارها کمی حساستر است و خانمها با حساسیتهای بیشتری رفتارهای شوهرانشان را تحلیل میکنند.» وی افزود: «در شغلهایی مانند آموزگاری یا شغلهای اداری که خانم برای ساعت معینی در خارج از منزل است، خیلی اختلافی بین زن و شوهر دیده نمیشود اما در شغلهایی که به اصطلاح شیفتی هستند مانند پرستاری کمی اختلافات بیشتر است، چراکه خانم زمان مشخصی در خانه حضور ندارد.»
این قاضی دادگستری با اشاره به لزوم حضور بانوان در جامعه و اشتغال آنان، گفت: «در این برهه از زمان زندگیها به نحوی شده است که با یک حقوق نمیتوان یک زندگی را پیش برد و خانمها در خانواده مجبور هستند که بیرون از خانه هم کار کنند تا شاید گرهی از مشکلات زندگیشان باز شود.»
موافق اشتغال بانوان هستیم یا مخالف؟
با توجه به مسائلی که از نگاههای مختلف عنوان شد درمییابیم که اشتغال یک خانم در جامعه صرفا به معنای ارائه آمار و عملکرد و بدون در نظر گرفتن زندگی و نقش اولیه آن یعنی «زن» بودن کاری عبث نیست.
بهتر این است اگر بانویی در کنار ساعتهای شغلی که بیرون از خانه نیز مشغول به کار است بتواند به فرزندان و همسرش اهمیت بدهد و این تناسب رفتاری را برقرار کند و همچنین شغل آن به نحوی باشد که هر زمان زندگی اولیه او ایجاب کرد بتواند به آن بپردازد یعنی اینکه شغلی با شرایط مناسب داشته باشد، در کل باید ببینیم چه چیزی را در ازای چه چیزی مبادله میکنیم؛ یعنی توانستهایم شغلی برای بانوان با در نظر گرفتن شرایط خانه و نقش «زن» بودن آنها ایجاد کنیم؟ زمانی میتوانیم ادعا کنیم شرایط برای اشتغال بانوان در جامعه مناسب است که مزایا و شرایطی داشته باشد که بر زندگی شخصی آنها و نقش «زن» یا «مادر» بودن آنها لطمهای وارد نشده باشد.