کیست تخمدان یک کیسه پر از مایع است که در تخمدان یک زن رشد می‌کند. آنها بسیار معمولی هستند و معمولاً هیچ‌گونه علائمی ندارند. بیشتر کیست‌های تخمدان به طور طبیعی رخ می‌دهند و در عرض چند ماه بدون نیاز به هیچ درمانی ناپدید می‌شوند. با بنیتا همراه باشید.
تخمدان‌ها
تخمدان‌ها اندام‌های لوبیایی شکل و کوچکی هستند که بخشی از سیستم تولید مثل زنان را تشکیل می‌دهند. هر زن دو تخمدان (در هر طرف رحم، یک تخمدان) دارد. تخمدان‌ها دو کارکرد اصلی دارند:
- تقریباً هر 28 روز یک تخمک آزاد می‌کنند.
- هورمون‌های جنسی زنانه - استروژن و پروژسترون - را تولید می‌کنند که نقش مهمی را در تولیدمثل زنان بازی می‌کنند.
کیست‌های تخمدان ممکن است هر دو تخمدان را هم زمان تحت تأثیر قرار دهند، و یا ممکن است تنها روی یکی از آنها تأثیر بگذارند.
علائم کیست تخمدان
Credit: empowher
معمولاً یک کیست تخمدان اگر تجزیه یا پاره شود علائمش را نشان می‌دهد، این کیست بسیار بزرگ است، و جریان خون به تخمدان‌ها را مسدود می‌کند. در این موارد، شما ممکن است این علائم را داشته باشید:
- درد لگن - این درد می‌تواند کسل‌کننده، ناگهانی، شدید و یا حاد باشد.
- درد در هنگام رابطه جنسی
- مشکل تخلیه‌ی روده
- ادرار مکرر
- پریودهای شدید، نامنظم یا آرام‌تر از حد نرمال
- نفخ و تورم شکم
- احساس پر بودن شکم پس از خوردن کمی غذا
- به سختی حامله شدن - هرچند در اکثر زنان مبتلا به کیست‌های تخمدانی، باروری تحت تأثیر قرار نمی‌گیرد!
انواع کیست تخمدان
دو نوع اصلی کیست تخمدان عبارتند از:
- کیست‌های تخمدانی عملکردی؛ کیست‌هایی که به عنوان بخشی از چرخه‌ی قاعدگی رشد می‌کنند و معمولاً بی ضرر و کوتاه مدت هستند. اینها رایج‌ترین نوع کیست تخمدان هستند.
- کیست‌های تخمدانی پاتولوژیک؛ کیست‌هایی که به عنوان نتیجه‌ی رشد سلول‌های غیر طبیعی تشکیل می‌شوند. این کیست‌ها کمتر رایج هستند. گاهی اوقات کیست‌های تخمدان می‌توانند منجر به یک بیماری زمینه‌ای شوند، مانند آندومتریوز.
اکثر کیست‌های تخمدان غیر سرطانی یا خوش‌خیم هستند، اگر چه تعداد کمی از آنها سرطانی یا بدخیم می‌باشند. کیست‌های سرطانی در زنانی که در دوران یائسگی هستند شایع‌ترند.
تشخیص کیست‌های تخمدانی
اگر دکتر فکر می‌کند که شما کیست تخمدان دارید، احتمالاً باید سونوگرافی انجام دهید، به این صورت که یک پروب درون واژن قرار می‌گیرد. اگر کیست در طول سونوگرافی شناسایی شود، ممکن است نیاز به تکرار سونوگرافی طی چند هفته داشته باشید، و یا ممکن است پزشکتان از شما بخواهد که به متخصص زنان مراجعه کنید. اگر نگران هستید که کیست شما سرطانی باشد، دکتر آزمایش خونی را برای شما ترتیب می‌دهد تا سطوح بالای مواد شیمیایی که نشان‌دهنده سرطان تخمدان هستند را ببیند.
با این حال، داشتن سطوح بالایی از این مواد شیمیایی لزوماً به این معنی نیست که شما سرطان دارید، چون سطوح بالا می‌توانند منجر به شرایط غیر سرطانی نیز بشوند، مانند:
- اندومتریوز
- عفونت لگن
- فیبروئید
- دوره قاعدگی
از خواندن مقالات تعریف سرطان بیضه و نشانه‌های آن و 16 نشانه خاموش از سرطان خون که نباید آنها را نادیده بگیرید [قسمت اول] نیز غافل نشوید.
درمان کیست‌های تخمدان
درمان کیست تخمدان به عوامل زیر بستگی دارد:
- اندازه و ظاهر آن
- وجود علائم
- یائسه بودن
در اغلب موارد، کیست پس از چند ماه از بین می‌رود. با سونوگرافی می‌توان عدم وجود آن را اثبات کرد. چون زنان یائسه بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان تخمدان هستند، در طول سال برای نظارت بر کیست، انجام سونوگرافی و آزمایش خون، آن هم به طور منظم، توصیه می‌شود. اگر کیست‌ها بزرگ باشند، علائم داشته باشند و یا به طور بالقوه سرطانی باشند، ممکن است آنها را جراحی کنند و بردارند.
کیست‌های تخمدان و باروری
کیست‌های تخمدان معمولاً مانع باردار شدن نمی‌شوند، اما گاهی اوقات می‌توانند باردار شدن را سخت‌تر کنند. اگر شما برای برداشتن کیست خود به عمل جراحی نیاز دارید، جراح سعی خود را می‌کند که امکان باروری شما را حفظ کند. این یعنی این که فقط کیست را از بین می‌برد و تخمدان‌ها را سالم و دست نخورده باقی می‌گذارد، و یا اینکه تنها یک تخمدان را از بین می‌برد.
در برخی موارد، لازم است که هر دو تخمدان را طی عمل جراحی بردارند، در این صورت دیگر قادر به تولید تخمک نیستید. حتماً قبل از عمل با جراح خود در مورد اثرات بالقوه‌ی جراحی بر روی باروری خود صحبت کنید.