اعترافات اندیشمندان غربی درباره نقش دین مبین اسلام در عرصه های مختلف علمی و فرهنگی، صنعتی، اقتصادی، جهان بشری
ویل دورانت: مورخ مشهور آمریکایی
... از این میان کسانی که بیشتر نامشان به یاد می ماند، مورخانند که همه ی اطلاعات خود را درباره ی تمدن اسلامی مدیون ایشانیم...
فرقه ی شیعه در تاریخ اسلام اهمیت فراوان دارد، همین فرقه است که خلافت امویان را منقرض کرد، بر ایران و مصر و ناحیه ی مسلمانان هند، استیلا یافت و در ادبیات و فلسفه نفوذ بسیارنمود.
تاریخ تمدن، جلد 11، صفحه ی 305 و 279
جرجی زیدان: مورخ و نویسنده مسیحی
شگفت آن که فرنگیان تصّور می کنند که آنان علم «سیاست اقتصادی » را وضع کرده اند. در صورتی که هزار سال پیش، فارابی در آن باب، کتاب نوشته و پس از وی ابن خلدون در مقدمه ی تاریخ خود در آن باره بحث کرده است.
تاریخ تمدن اسلامی، صفحه ی 599
گوستاولوبون، مورّخ، جامعه شناس و پزشک فرانسوی
ما باید در حقیقت اعتراف کنیم که آنچه آزادی فکری داریم و نام آن راآزادی می گذاریم، ریشه اش از اعراب - مسلمین - گرفته شده و آنها بودند که دست به این کار زدند.
تمدن اسلام و عرب، صفحه 551
پی یر رو سو: ریاضیدان، نویسنده و محقق فرانسوی
درمجموعه قرون وسطی، هنگامی که ملل اروپایی به منتها حد انحطاط و هرج و مرج فکری سقوط کردند بار دیگراختراعات صنعتی و ابداعات فکری را از ممالک شرق اقتباس کردند و همین اقتباس مبنای پیشرفت و اساس ترقی ایشان شد.
تاریخ صنایع، صفحه ی 112
جان دیون پورت: محقق و مستشرق انگلیسی
روپا بیشتر از اینها به اسلام مدیون است،... اروپا باید به خاطر داشته باشد که به پیروان محمد دین دیگری دارد و آن عبارت است از این که: همین مسلمین بودند که حلقه ی اتصال ادبیات قدیم و جدید شدند، در طول مدت زیادی که اروپا در تاریکی فرو رفته بود، مسلمین تألیفات و تحقیقات عده ی زیادی از فلاسفه یونان را حفظ کرده، و بسط و نشر مهم ترین رشته های علوم طبیعی و ریاضیات و طب و غیره را بر عهده داشتند، و این علوم به مقدار زیادی دیون زحمات آنهاست./> عذر تقصیر به پیشگاه محمد و قرآن، صفحه ی 131
فیلیپ ک. حتی مورّخ مسیحی
باید دانست که اروپایی ها در زمینه ی علوم و صنایع چیزی نداشتند که به مسلمین بیاموزند، مخصوصاً در علم طب، معلومات مسلمین با آنها قابل مقایسه نبود، چنان که یکی از مورخین عرب در آن ایام افسانه های تمسخر آمیزی از جهل اروپائیان در مسایل طبی نقل کرده و امروز در دست است.
تاریخ عرب، صفحه ی 193
توماس کارلایل: نویسنده مشهور انگلیسی
باید نیک تدبیر کنند آن قوّه ای که این شمشیر را در جزیرة العرب از غلاف بیرون کرده و برق آن را در قله ی کوه های فرانسه، ایتالیا و اسپانیا کنگره طاق مداین تا سمرقند و روی اهرم مصر در دست فاتحین بزرگ ظاهر و نمایان کرد کدام قوه بود. بی شک همان قوه، آیین محمد (ص ) بود.
قهرمانان، توماس کارلایل
جرج برناردشاو: نویسنده ی انگلیسی
به نظر من اسلام تنها مذهبی است که استعداد آن را دارد که بتواند با تحولات اعصار مختلف زندگی همگام کرد. من راجع به مذهب محمد پیشگویی می کنم که این مذهب را اروپای فردا خواهد پذیرفت، همان طوری که به نظر اروپایی های امروز قابل قبول گردیده است.
مذهب در آزمایشها و رویدادهای زندگی، صفحه 190
دکتر زیگرید هونکه: مورّخ، اسلام شناس آلمانی
این عادت را نیز از اعراب داریم که اعدادشان را تا صد از راست به چپ می خوانند. مانند الفبای خویش که از راست به چپ می نویسند و می خوانند... نه تنها ما، بلکه تمام ملل متمدن امروز از همان اعدادی استفاده می کنند که زمانی مسلمانان به ما یاد داده اند...
البته بعد از آن که نهرهای علم و دانش ازمراکز بلند پایه اسلامی اسپانیا بر اروپا جاری شدند، و ازاجتماع آنها سیلابی بوجود آمد، از آن پس اموجی ازاین سیلاب علم، از مرکز فکری ایتالیایی اش شروع به راه یافتن به تمام اروپا کرد.
فرهنگ اسلام در اروپا، صفحه ی 97
گوته: فیلسوف آلمانی
سالیان درازی کشیشان از خدا بی خبر! ما را از پی بردن به حقیقت قرآن مقدس و عظمت آورنده آن (محمد) دور نگه داشته اند، امّا هر قدر که ما قدم در جاده ی علم و دانش گذاریم پرده ی جهل و تعصب ناب ه جا دریده ایم و عنقریب است که این کتاب توصیف ناپذیر (قرآن) عالم را به خود جلب نموده و تأثیر عمیقی در علم و دانش جهان گذاشته و عاقبت محور افکار مردم جهان گردد.
(اعترافات، فصل قرآن از دیدگاه دانشمندان
نولدکه: خاور شناس آلمانی
بلاغت قرآن با سادگی که دارد، فضیلت آن به اوج کمال رسیده و به واسطه ی این کتاب، ملتی متمدن از قبایل وحشی و بی تربیت، ایجاد گردیده و به دنیا تعلیم و تربیت آموختند.
اعترافات، فصل قرآن از دیدگاه دانشمندان
لورد هدلی: محقق، دین شناس و نویسنده انگلیسی
من سبب اسلام آوردن خود را گفتیم و حالا از دیگر مسیحیون تمنا می کنم به دین اسلام بگروند؛ زیرا مسلمانان شدن دشمنی با عبودیت نیست، بلکه اسلام یک درجه بالاتر از مسیحیت حقیقی است. بنابراین مسیحیان که 99 درصد آنان معنی اسلام را نمی دانند، حق ندارند آن را تقبیح کنند.
... بعضی گمان می کنند سیاست خود کامه ی ملل اروپایی، سبب انحطاط مسلمین است و برخی خیال می نمایند فلسفه ی سقیم و غیر انسانی آنها سبب این وضعیت است، ولی ما متذکر می شویم که سقوط ملل بر اثر اعمال خود آنهاست. اینان اگر اوامر الهی را رعایت کنند همه ی عناصر سقوط را محو می کنند.
ندای اسلام در غرب
قرآن از دیدگاه دانشمندان
توماس کارلایل (carlyle-)(1881 - 1795 م ):
دانشمند معروف انگلیسی (نویسنده ی کتاب قهرمانان و کتابهای دیگر) می گوید:
وقتی که ما وجه بلاغت قرآن مجید را اندیشه و تأمل می کنیم، قطع نظر ازاین که این کتاب مبارک وحی الهی است، می بینیم که قرآن از حیث لفظ و ترکیب، بلیغ ترین کتابی است که به زبان عربی تدوین شده، زیرا اسلوب آن از جهت ترسیل و تشجیع و غیره، موافق بالاترین ذوقی است که قرنها سال بین اهل لسان انتشار داشته و قرآن به اعلی مدارج بلاغت و فصاحت گرد آمده و این کتاب مملواز امثال های روشن و آشکار و درستی و راستی و یادداشتهای تازه و بدیع است.
وی درچندین جای کتاب خود از قرآن تمجید می کند تا این که می گوید:
هیچ کس قرآن را با تأمل و اندیشه نمی خواند مگر این که می بیند حقایق جوهری به ذات خود نزد وی آشکار و ظاهر است، به این معنا که قرآن وابسته به اصلی حقیقی و پیوسته به مبدائی عالی و مقدس است.
این نکته واضح است که هر کدام حقیقی ودرست، در دلها نفوذ و تسلطی به خصوص دارد و حق آن است که تمام کتب در برابر آن حقیر و کوچک اند و این کتاب از هر گونه عیب ونقص و اصول ناپسند، پاکیزه و مبرا است
اعترافات، جلد 1، صفحه ی 69
بانو دکتر لورما واکسیا والگیری (dr.laura vacceia vaglieri)
استاد تاریخ تمدن اسلام دانشگاه ناپل ایتایلا، در رساله ی خود به نام «پیشرفت سریع اسلام » چنین می نگارد: کتاب آسمانی اسلام نمونه ای از اعجاز است... قرآن کتابی است که نمی توان از آن تقلید کرد...
نمونه ی سبک و اسلوب قرآن در ادبیات عرب سابقه ندارد. تأثیری را که سبک و اسلوب بیان قرآن در روح انسان ایجاد می کند، بدون هیچ کمک اتفاقی و تصادفی، ناشی از امتیازات و برتری های آن می باشد...
چطور ممکن است این کتاب اعجازآمیز محمد باشد؟ در صورتی که او یک نفر عرب درس نخوانده ای است که در تمام عمرش فقط دو یا سه شعر گفته است و هیچ یک از آنها دارای کوچک ترین امتیاز شعری نیستند...
ما در این کتاب مخزن های و ذخائری از دانش می بینیم که ما فوق استعداد و ظرفیت با هوش ترین اشخاص و بزرگترین فیلسوفان و قوی ترین رجال سیاست است.
به دلیل تمام این جهات است که قرآن نمی تواند کار یک مرد تحصیل نکرده ای باشد، آن هم مردی که تمام عمرش را در میان جامعه ای غیر مهذّبی گذرانیده که از محیط مردان دانش و دین بسیار دور بود.
دراین صورت بدون کمک خداوند مقتدر توانا نمی توانست معجزاتی انجام دهد. منشأ و مصدر قرآن ممکن بود از ساخت آن خدایی سرچشمه گرفته باشد که علم وی به آنچه در آسمان ها و زمین است احاطه دارد.
اعترافات، جلد 1، صفحه ی 70
پی نوشت ها :
* استاد دانشگاه.
منبع: فصلنامه فکر و نظر شماره 9و8