طولانی شدن دوره حفظ قرآن
امروزه موسسات قرآنی به منظور جذب بیشتر داوطلبان به حفظ قرآن کریم، دوره های آموزشی متنوع و گوناگونی در این زمینه پیش بینی و اجرا می کنند. این دوره ها با لحاظ قرار دادن وضعیت حافظ، میزان استعداد وی، قدرت و توانایی او، مقدار زمانی که در اختیار دارد و...، دوره آموزشی خاصی را به او پیشنهاد می دهند. طرح های حفظ یک ساله، دو ساله، سه ساله، چهار ساله و حتی شش ساله از جمله طرح هایی هستند که در حال حاضر در موسسات قرآنی اجرا می شوند. این طرح ها موجب اقبال هر چه بیشتر و افزون تر داوطلبان حفظ قرآن کریم به این امر می گردد؛ چرا که توانایی، استعداد و فرصت هر کس با دیگران متفاوت است و این خود می تواند پاره ای از مشکلات حافظان را کاهش دهد.
اما موضوع مهمی که در این میان گاه به فراموشی سپرده می شود و به جای آن که به حافظ یاری رساند او را با مشکل مواجه می سازد، طولانی شدن دوره زمانی حفظ قرآن است. حفظ قرآن اگر در بازده زمانی مناسب و استاندارد انجام شود، هیچ گاه تاثیر منفی بر روی حافظ و محفوظات وی ندارد اما اگر بیش از حد طولانی و ملال آور شد، اولین ضربه را به حافظ و محفوظاتش وارد می آورد. هرگاه دوره زمانی حفظ قرآن کریم بیش از آن چه باید باشد، شد، حافظ را با ناامیدی و نگرانی ناشی از عدم اعتماد به نفس مواجه می کند؛ به گونه ای که تصور می کند نمی تواند تا پایان قرآن را حفظ کند. این موجب می شود اندک اندک در مرور محفوظات و حتی حفظ جدید نیز دچار مشکل شود. افزون بر این که انسان در طول دوره حفظ قرآن گاهی اوقات با کمبود انگیزه، مواجه با موانع درونی و برونی، وسوسه شیاطین، مشکلات زندگی فردی و اجتماعی و... روبه رو می شود و در بسیاری اوقات حفظ قرآن را ترک گفته، به دیگر امور مشغول می شود.
با توجه به آن چه گفته شد می توان به این نتیجه رسید که هر قدر دوره حفظ کوتاه تر باشد مواجهه حافظ با مشکلات غیر قابل پیش بینی کمتر خواهد بود. اما کاهش دوره حفظ نباید منجر به آن شود که حافظ در تمام کردن حفظ به عجله افتد و از چاله به چاه درآید! دوره حفظ بلند مدت و دوره حفظ کوتاه هر دو آسیب زاست و باید راه میانه ای جست.
اما این که راه میانه کدام است بین صاحب نظران اختلاف است. در هر حال به صورت میانگین می توان دوره مناسب و استاندارد حفظ را از 2تا4 سال دانست. اما این بدان معنا نیست که حفظ هایی که در زمانی کمتر از2 سال یا بیشتر از 4 سال انجام می گیرند، لزوما دچار آسیب خواهند شد، بلکه مراد آن است که زمینه آسیب در این بازده های زمانی بیشتر است و حافظ باید با احتیاط بیشتری گام بردارد.
راهکارهای قرآن آموزان
-برای حفظ قرآن کریم به میزان وقتی که در اختیار دارید توجه کنید. اگر از وقت بیشتری برخوردارید تلاش نمایید تا دوره حفظ با رعایت کیفیت به حداقل برسد. اگر وقت کافی در اختیار ندارید از حفظ های طولانی مدت بهره بگیرید اما مراقب باشید این دوره از4 سال بیشتر نشود.
-همواره در طول مدت حفظ خود را تشویق کنید، انگیزه تان را افزایش دهید، در مسابقات شرکت کنید، محفوظات خود را به دیگران تحویل دهید، از آنان بخواهید از شما سوال کنند، در جمع تلاوت کنید و...
تمام این موارد باعث می شود شما در طول حفظ دچار سستی، بی انگیزگی و خستگی نشوید.
-از تمام فرصت های بیکاری خود در جهت ارتقای کمی و کیفی محفوظات خود بهره برید. از روزهای تعطیل، ابتدای صبح و دیگر موارد و زمان ها می توانید بهترین استفاده را بکنید.
-اگر احساس می کنید از استعداد خوبی برخوردار هستید و فرصت زیادی در اختیار دارید در طرح حفظ یک ساله قرآن کریم شرکت کنید.
طرح یک ساله حفظ قرآن اگر چه برای تمامی افراد قابل توصیه نیست اما برای برخی افراد با استعدادهای مناسب قابل استفاده است.
منبع: نشریه نسیم وحی شماره 28 