سفر به شهرستان تاریخی ابر کوه در استان یزد

شهرستان ابر کوه با وسعت حدود 6 هزار کیلومترمربع و در فاصله 140 کیلومتری غرب یزد قرار دارد و دارای بیش از 450 اثر تاریخی که 119 اثر آن در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. شهرستان تاریخی ابر کوه، حد فاصل استان های فارس، کرمان و اصفهان و در 140 کیلومتری یزد قرار گرفته است. این شهر از سمت شرق به کوه های شیرکوه منتهی می شود و رشته کوه های زاگرس هم چون حصاری این منطقه را در جهت جنوب و غرب احاطه کرده است.مساحت ابر کوه در حدود 5752 کیلومتر مربع و ارتفاع آن از سطح دریا 1500 متر می باشد و جمعیتی بالغ بر 46000 نفر دارد. این شهرستان دارای دو بخش «مرکزی» و «بهمن» و چهار دهستان؛ تیجرد، فراغه، مهرآباد، و اسفندار است که از اماکن دیدنی ابر کوه قلمداد می شود. ابر کوه یکی از شعب جاده ی ابریشم است که در گذشته آباد و پرجمعیت بوده است. با ما در مجله همگردی همراه باشید برای بازدید از جاذبه های گردشگری شهرستان ابر کوه...

سرو کهن ابر کوه (اثر طبیعی)

از دیگر منابع طبیعی ابر کوه است. دانشمندان عمر این درخت را 4 تا 8 هزار سال تخمین زده اند. درخت سرو ابرکوه از بزرگ ترین درختان دیرزیست دنیا است. این درخت دارای تنه ای با قطر 6/3 متر محیط ساقه ، 18 متر و ارتفاع 25 متر همواره پذیرای هزان نفر گردشگر داخلی و خارجی می باشد.

مسجد جامع

این بنا از مساجد دوره ی سلجوقیه محسوب می شود. از نظر سبک ساختمانی، جزو بناهای چهار ایوانی است و مانند اکثر مساجد جامع، دارای دهلیز، شبستان و محراب است. بیشتر قسمت های بنای مسجد از آثار دوره ی مغولی است. از ویژگی های مهم بنا، دو محراب آن است. این مسجد از اماکن دیدنی ابر کوه قلمداد می شود.

یخچال های ابر کوه

یخچال های ابر کوه از دیگر آثار تاریخی شهرستان ابر کوه به شمار می آیند. این یخچال ها که به شکل مخروطی به صورت پله ای بنا شده اند، در گذشته محل انبار یخ بوده اند. ارتفاع این یخچال ها اغلب حدود 20 متر است و سطح آن گودتر از سطح زمین است. یخچال ها دارای 4 بخش عمده حوض بند، مخزن یخ، دیوارهای سایه انداز و گنبد بزرگ روی مخزن هستند.
حمام خزینه ای ملاحیدر از اماکن دیدنی ابر کوه هم چون دیگر حمام های ایرانی دارای قسمت های مختلف از جمله ورودی، حجره انتظار، خزینه خلوتی و حمام سرد و گرم است. مصالح به کار رفنه در بنا سنگ، ملات گچ و گل، خشت خام، ساروج و گل زرد است. قدمت این حمام بیش از سیصد سال است و در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

خانه ی آقازاده

این خانه با مساحتی بالغ بر 851 متر مربع با طرح حیاط مرکزی متعلق به دوره قاجار است که با گچ بری های ظریف و زیبا، مقرنس ها گچی و... تزیین شده است. ارتفاع بادگیر 18 متر و مساحت آن 18 مترمربع بوده و در دهانه بادگیر، 19 عدد دریچه ی تنظیم هوا وجود دارد.

ارگ شهرسب

قلعه ای است عظیم با مساحت 17000 متر مربع متعلق به دوره صفویه که سردر رفیع آن جلوه ای خاص به بنا داده است. ویژگی های بارز این قلعه وجود هشت برج در چهار زاویه و خانه های قدیمی با تزئینات گچ بری و نقوش اسلیمی گل و بوته و مقرنس کاری در داخل آن است. این بنا از جاذبه های گردشگری شهرستان ابر کوه به شمار می رود.

آرامگاه عزیزالدین نسفی (پیر حمزه سبز پوش)

این بنا از آثار سلجوقی (قرن 4 – 5 هجری قمری) است. که دارای محراب گچ بری بسیار زیبایی است که با کتیبه های مزین گنبد علویان در همدان و مدرسه ی حیدریه ی قزوین و مسجد جامع ورامین و مقبره ی پیر بکران در اصفهان و هم طراز و قابل قیاس و مشتمل بر گل و بوته های اسلیمی و ریزه کاری های بسیار عالی گچ بری و کتیبه های کوفی و نسخ شیوای گچ بری است. این بنا از اماکن دیدنی ابر کوه به شمار می رود.

گنبد علی (عالی)

گنبد عالی از جاذبه های گردشگری شهرستان ابر کوه یکی از برج های آرامگاهی سنگی در دوره ی دیلمیان در سده ی پنجم هجری قمری است که بر بالای تپه ای واقع گردیده است. این بنای تمام سنگی ب نمای خارج و داخل به صورت هشت ضلعی روی تخت گاهی چهارگوش بنا گردیده است. ارتفاع و بلندای برج 22 متر و ضخامت دیواره گنبد دو متر است. بر اساس کتیبه ی دور تا دور آرامگاه، بنای مذکور آرامگاه «امیر عمید الدین شمس الدوله ی دیلمی» و مادرش، بانویی از طایفه ی هزار اسب بوده که به دستور فرزندش «فیروزان» به سال 488 هجری قمری ساخته شده است.

خانه اسماعیل خانی (بخش مهردشت)

این خانه متعلق به دوره قاجار و در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. بنا به صورت حیاط مرکزی و دارای عناصری مانند بادگیر، ایوان، اتاق های سه دری و دارای دو حیاط اندرونی و بیرونی است. بنا تماما از خشت و گل و دارای تزئینات گچ بری است. این بنا در بافت تاریخی شهر قرار گرفته و از جمله خانه های ارزشمند در شهر مهردشت که از جاذبه های گردشگری شهرستان ابر کوه محسوب می گردد.

مناره های نظامیه

کنار خیابان اصلی شهر، دو مناره ی مرتفع که اماکن دیدنی ابر کوه می باشد، بر روی سردری بلند به چشم می آید که توسط «نظام الملک ابرقویی» از بزرگان قرن هشتم هجری قمری ساخته شده است. سراسر بدنه ی مناره ها از کاشی فیروزه ای رنگ است و به خط کوفی بنایی با کلمات (الله اکبر) به نحو زیبا تزیین شده است.

صنایع دستی ابر کوه

نمدمالی، گیوه دوزی، گلیم بافی، چنته بافی، پاپیه ماشه، منبت چوب، معرق چوب، مشبک چوب، حجم سازی، نگار گری، نقاشی روی شیشه، نقاشی روی پارچه، قلم زنی روی مس، چهل تکه دوزی، چرم دوزی.
لازم به ذکر است سه صنایع دستی شهرستان شامل گیوه دوزی، قفل سازی و چنته بافی در فهرست آثار ناملموس کشور به ثبت رسیده است. هم چنین موسیقی مراسم محرم ابر کوه نیز در فهرست میراث ناملموس به ثبت رسیده است.

تعداد روستاهای هدف و نمونه گردشگری در شهرستان ابر کوه

در شهرستان ابر کوه تعداد 6 روستای هدف گردشگری مشخص شده است، شامل روستاهای 1- شهرسب، 2- هارونی، 3- هک، 4- بداف، 5- فراغه، 6- اسفند آباد که همگی از جاذبه های گردشگری شهرستان ابر کوه قلمداد می شود.
ضمنا این شهرستان دارای 5 منطقه نمونه گردشگری شامل: 1- هارونی، 2- شهرسب، 3- بافت تاریخی، 4- کفه نصرت آباد، 5- روستای احمد آباد که هم چنین از اماکن دیدنی ابر کوه می باشد. هم چنین شهر ابر کوه به عنوان شهر نمونه گردشگری مصوب گردیده است.

آثار تاریخی ابر کوه

1- یخچال خشتی
2- قلعه رباط
3- سرو چهار هزار ساله
4- منراه نظامیه
5- عزیزالدین نسفی
6- مسجد جامع
7- خانه صولت
8- خانه آقا زاده
9- مسجد بیرون
10- گنبد عالی
11- ارگ شهرسب

فاصله  ابر کوه با سایر شهرستان های استان

ابر کوه – اردکان، 200 کیلومتر مربع
ابر کوه – بافق، 260 کیلومتر مربع
ابر کوه – بهاباد، 342 کیلومتر مربع
ابر کوه – تفت، 120 کیلومتر مربع
ابر کوه – خاتم، 328 کیلومتر مربع
ابر کوه – صدوق، 170 کیلومتر مربع
ابر کوه – طبس، 540 کیلومتر مربع
ابر کوه – مهریز، 160 کیلومتر مربع
ابر کوه – میبد، 190 کیلومتر مربع
ابر کوه یزد – یزد، 140 کیلومتر مربع

تلفن های مهم و ضروری شهرستان

1- اورژانس، 115
2- پلیس، 110
3- اطلاعات، 113
4- آتش نشانی، 125
5- بیمارستان، 6825001
6- راهنمایی و رانندگی، 6824009
7- خدمات مسافرتی، 6827001
8- میراث فرهنگی، 6823079
9- داروخانه، 6823040
10- شهرداری، 6820531