سهم ۷.۳ درصدی گردشگری ایران از تولید ناخالص داخلی در سال ۲۰۱۷

به گزارش خبرنگار مهر، معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران در مطلبی براساس آخرین گزارش شورای سفر و گردشگری جهانی در سال 2017 نوشته است: صنعت سفر و گردشگری از طریق اثر بر GDP و اشتغال بر اقتصاد کشورها تاثیرگذار است. این اثرگذاری به طور مستقیم، غیرمستقیم و القا شده واقع می‌شود. در ایران نیز بخش سفر و گردشگری بر اقتصاد کشور از این سه طریق اثرگذار است. آثار مستقیم گردشگری شامل اثراتی است که به طور مستقیم منجر به تغییر در تولید ناخالص داخلی و اشتغال می‌شوند. آثار غیرمستقیم گردشگری شامل هزینه‌هایی است که به طور غیرمستقیم بر تولید ناخالص داخلی و اشتغال در کشور اثر می‌گذارد و آثار القایی نیز شامل مخارج مستقیم و غیرمستقیم کارکنان آن صنعت است.

براساس آمارها، در سال 2017 بخش سفر و گردشگری ایران توانسته ارزش افزوده‌ای حدود 30.7 میلیارد دلار معادل 7.3 درصد از کل تولید ناخالص داخلی کشور ایجاد کند. در سال 2018 نیز انتظار می‌رود ارزش افزوده این بخش رشد 6.7  درصدی را تجربه کند؛ همچنین پیش‌بینی می‌شود طی 10 سال آتی از سال 2018 تا 2028 متوسط رشد سالانه اثر سفر و گردشگری بر تولید ناخالص داخلی معادل  2.8 درصد رقم بخورد.

میزان اشتغال ایجاد شده توسط سفر و گردشگری در سال 2017 حدود 1.6 میلیون شغل بوده است که این رقم سهمی‌ بیش از  6 درصدی از کل اشتغال کشور را تشکیل می‌دهد. طبق پیش‌بینی‌ها در سال 2018  میزان اشتغال سفر و گردشگری نسبت به سال 2017 رشد 4.9 درصدی خواهد داشت و در ده سال آینده متوسط رشد سالانه‌ای معادل 1.5 درصد را رقم خواهد زد.

از لحاظ مقایسه ایران با چندی از کشورها می‌توان گفت میزان ارزش افزوده تولید شده در بخش سفر و گردشگری ترکیه بیش از 3 برابر ایران بوده اما میزان اشتغال ترکیه در این صنعت تنها 1.3 برابر ایران است.

اثر مستقیم سفر و گردشگری بر تولید ناخالص داخلی در سال 2017 حدود 11.8 میلیارد دلار معادل 2.8 درصد از GDP  بوده است و پیش‌بینی می‌شود در سال 2018 با رشد 7.4 درصدی همراه باشد.

طبق پیش‌بینی‌ها از سال 2018 تا 2028 اثر مستقیم سفر و گردشگری بر تولید ناخالص داخلی با متوسط رشد سالانه 2.8 درصدی همراه خواهد بود. نمودارهای زیر به مقایسه وضعیت ایران با برخی کشورهای جهان می‌پردازد. براساس آن، میزان اثر گردشگری بر GDP در ترکیه تقریبا 33 برابر ایران بوده و انتظار می‌رود طی 10  سال آتی متوسط رشد سالانه به نسبت بالاتری در مقایسه با ایران داشته باشد.

در سال 2017 سفر و گردشگری به طور مستقیم 552 هزار و 500 شغل در ایران ایجاد کرده که این میزان اشتغال سهمی‌2.1 درصدی از کل اشتغال کشور را داشته است. در عین حال انتظار می‌رود میزان اشتغال مستقیم سفر و گردشگری در سال 2018 با رشد همراه باشد. طی 10 سال آتی اثر مستقیم گردشگری بر اشتغال به طور متوسط سالانه معادل 1.3 درصد افزایش خواهد داشت که در مقایسه با بسیاری از کشورها این رقم بسیار کوچک است.

با مقایسه وضعیت ایران با برخی کشورها می‌توان گفت در سال 2017 گردشگری اثر مستقیم بالایی بر اشتغال داشته است. تعداد شغل‌های مستقیم مرتبط با سفر و گردشگری در مصر بیش از یک میلیون شغل بوده است.

صادرات بازدیدکنندگان یکی از اجزا کلیدی اثر مستقیم سفر و گردشگری است. در سال 2017 ایران معادل 4.6 میلیارد دلار صادرات بازدیدکننده جذب کرده است. تا سال 2028 انتظار می‌رود این رقم رشد 8.1 درصدی را تجربه و حدود 5.8 میلیون نفر گردشگری خارجی جذب کند. تا سال 2028  پیش‌بینی می‌شود میزان ورود گردشگران خارجی به رقم کل 10.4 میلیون نفر برسد.

در بین کشورها میزان جذب صادرات بازدید کننده ترکیه معادل 31.3 میلیارد دلار بوده و ایران در مقایسه با سایر کشورها در سطح نسبتاً پایینی به لحاظ رقم صادرات بازدیدکننده قرار دارد.

مخارج سفرهای داخلی حدود 78.3 درصد تولید ناخالص داخلی در بخش سفر و گردشگری مستقیم در سال 2017 را تشکیل می‌دهد، این رقم معادل 16.4 میلیارد دلار بوده است. در عین حال این سهم برای صادرات بازدیدکننده‌ها 21.7 درصد است. انتظار می‌رود مخارج مسافرت داخلی در سال 2018 معادل 7.2 درصد رشد کند و از سال 2018 تا 2028 با متوسط رشد سالانه 2.3 درصد همراه باشد.

مخارج سفرهای رفاهی و فراغتی (درون مرزی و داخلی)  حدود 95.2 درصد از تولید ناخالص داخلی سفر و گردشگری مستقیم ایران در سال 2017 را به خود اختصاص داده است. این رقم معادل 19.4 میلیارد دلار بوده است. در مقابل آن تنها 7.5 درصد از تولید ناخالص داخلی سفر و گردشگری ایران مربوط به مخارج سفرهای تجاری بوده است. در سال 2018 حدود 1.6 میلیارد دلار هزینه صرف سفرهای تجاری شده است.

طبق پیش‌بینی‌ها مخارج سفرهای فراغتی در سال 2018 با رشد 7.3 درصدی همراه خواهد بود و تا سال 2028 متوسط رشد سالانه 2.3 درصدی را تجربه خواهد کرد. مخارج سفرهای تجاری نیز پیش‌بینی می‌شود در سال 2018 رشد 9.1 درصدی را تجربه کند و تا سال 2028 متوسط رشد سالانه 6.3 درصدی را داشته باشد.

در بین کشورهای مورد بررسی کره جنوبی با رقم 52.8  میلیارد دلار بیشترین میزان مخارج رفاهی را داشته است. اما مخارج رفاهی در مصر سهم بالاتری از تولید ناخالص داخلی این کشور را تشکیل می‌دهد. بیشترین مخارج کسب و کار هم مربوط به کشور مالزی با رقم 17.2 میلیارد دلار بوده است.

برآورد می‌شود میزان سرمایه‌گذاری در بخش سفر و گردشگری ایران در سال 2017 معادل 2.8میلیارد دلار رقم بخورد. همچنین پیش‌بینی می‌شود در سال 2017 سرمایه‌گذاری رشد 6 درصد را تجربه کند و طی 10 سال آتی تا افق 2028 با متوسط رشد سالانه 5.8 درصدی همراه باشد. سهم سفر و گردشگری از سرمایه‌گذاری ملی در ایران از 3.4 درصد در سال 218 به 4.3 درصد در سال 2028 خواهد رسید.

در بین کشورهای مورد بررسی نیز بیشترین میزان سرمایه‌گذاری مربوط به ترکیه با رقم 20.5 میلیارد دلار بوده است. با این حال اما سهم سرمایه‌گذاری در بخش سفر و گردشگری از کل سرمایه‌گذاری در مصر بالاتر از سایرین قرار داشته است.