گشنیز واقعا یک تیر و دو نشان است، چرا که با کاشت آن علاوه بر استفاده از قسمت‌های سبز و تازه گیاه، می‌توانید از دانه آن هم در غذا و ترشی استفاده کنید.
جالب است که بدانید برگ‌های گشنیز در بسیاری از قومیت‌ها مانند هند، چین و مکزیک محبوب هستند.
گشنیز از خانواده هویج است. همه شما با این گیاه آشنا هستید اما برای آن دسته از افرادی که شاید آن را با گیاهی دیگر اشتباه کنند:
برگ‌های گیاه مانند برگ‌های گیاه هویج است و حالتی بادبزنی دارد و گاهی با گیاه جعفری اشتباه گرفته می‌شوند اما برگ‌های جعفری ضخیم تر و تیره تر هستند. هر چه گیاه بزرگ تر می‌شود، برگ‌ها نازک تر و پر مانند تر می‌شوند.
گشنیز گل‌های زیبایی هم دارد. گل‌های این سبزی خوشمزه به رنگ سفید یا صورتی هستند و دانه‌ها سخت و گرد اند. می‌توانید گشنیز را در بیرون یا درون خانه بکارید.
شرایط نگهداری
– نور
این سبزی آب و هوای سرد را ترجیح می‌دهد و اگر در مکانی با مقداری سایه کاشته شود خوشحال تر خواهد بود. البته گیاه می‌تواند در اوایل بهار و پاییز آفتاب بیشتری را هم تحمل کند، به خصوص اگر آن را مرطوب نگه دارید.
– آبیاری
گشنیز به آبیاری زیاد نیاز دارد. سعی کنید خاک گیاه را همواره مقداری مرطوب نگه دارید.
– دما
اگر چه گشنیز سبزی آب وهوای سرد است، اما به هر حال به یخبندان و سرمای زیاد حساس است. پس اگر پیش بینی می‌شود موج سرما در راه باشد، بهتر است روی گیاهان‌تان را بپوشانید و یا آنها را به سر پناهی انتقال دهید.
– خاک
خاکی با پی اچ طبیعی در حدود 6٫8 تا 6٫2 بهترین خاک برای کاشت گشنیز است. اما این گیاه در هر خاک غنی رشد می‌کند. از آنجایی که گیاه به سرعت رشد می‌کند، به آن مقدار زیادی مواد ارگانیک دهید.
– کاشت
گاهی می‌توانید گشنیز کاشته شده در گلدان را در گلفروشی‌ها پیدا کنید اما عموما نیاز است که دانه آن را تهیه کنید و بکارید. اگر قبلا خودتان گشنیز پرورش داده بودید و دانه‌های آنها را هم برداشت کرده اید، می‌توانید از دانه‌های خودتان برای کاشت گیاهان جدید بهره ببرید.
می‌توانید ابتدا دانه‌ها را در درون خانه بکارید. برای این کار 4 تا 6 هفته قبل از آخرین موج سرما دست به کار شوید. اما ممکن است گشنیز به خوبی به باغچه منتقل نشود و مشکل داشته باشد.
پس اگر می‌خواهید گیاه را از همان ابتدا در باغچه بکارید، 1 تا 2 هفته قبل از آخرین موج سرما دست به کار شوید. بعد از کاشت یک دسته گشنیز، به فاصله دو هفته، دو هفته دانه های بیشتری در باغچه بکارید تا مدت زمان بیشتری گشنیز تازه داشته باشید.
چیزی که به عنوان دانه گیاه شناخته می‌شود در واقع میوه آن است که محتوی چند دانه هم هست. می‌توانید دانه‌ها را نرسیده برداشت کنید و یا صبر کنید تا برسند. اگر آنها را رسیده برداشت کنید می‌توانید خودتان بکاریدشان و گیاهانی جدید داشته باشید.
– این گیاه یکساله است و به محض آنکه طول روزها طولانی شود و دمای هوا افزایش یابد، شروع به تولید دانه می‌کند.
مقاومت
بزگ ترین مشکلی که با گشنیزتان خواهید داشت آن است که به نظر می‌رسد گیاه در ثانیه‌ای آماده برداشت می‌شود. این به آن خاطر است که گشنیز به طول روز پاسخ می‌دهد. این گیاه در طول روزهای کوتاه بهار و پاییز به رشد خود ادامه می دهد اما با طولانی شدن روزها در تابستان سریعا شروع به تولید گل و دانه می‌کند.
البته شما می‌توانید این روند را به وسیله قرار دان گیاه در سایه، آبیاری مناسب و برداشت برگ‌ها اندکی کند کنید، اما در نهایت گیاه به فاز زایشی خواهد رفت و تولید دانه و گل خواهد کرد.
تنها راه جلوگیری از این حالت آن است که به طور متوالی به کاشت گشنیز ادامه دهید و هر دو هفته یک بار یک دسته گشنیز جدید بکارید و خاک را مرطوب و خنک نگه دارید تا به خوبی رشد کنند، در غیر این صورت ممکن است گیاه اصلا جوانه نزند.
همه گیاهانی که کاشته اید به فاز دانه خواهند رفت اما نه در یک دوره زمانی یکسان و به این ترتیب برای مدت بیشتری سبزی تازه دارید.
در این حالت بهتر است جوانه زنی دانه‌ها را درون خانه شروع کنید تا تحت شرایط کنترل شده باشند و به خاطر گرمی هوا جوانه زنی در آنها متوقف نشود. البته در این مورد هم اجازه ندهید گیاهان جدید خیلی بزرگ شوند و قبل از آن، آنها را به باغچه انتقال دهید. چرا که در غیر این صورت ممکن است سیستم ریشه‌ای آنها آسیب ببیند.